Διάβαση Αλμυράς Ερήμου (Μικρασιατική Εκστρατεία)

[panos_v]

     Ένα από τα κατορθώματα του ΕΣ κατά την Εκστρατεία της Μικράς Ασίας ήταν η διάβαση της Αλμυράς Ερήμου. Η πιο συνήθης φωτογραφία που αποτελεί ιστορικό στοιχείο και απεικονίζεται σ' όλα τα ιστορικά βιβλία αυτού του κατορθώματος είναι η φωτογραφία που θα παρουσιάσω. Η συγκεκριμένη φωτογραφία αποτελεί για μένα ένα από τα ιστορικά κειμήλια της οικογενείας μου διότι σ' αυτή βρίσκεται και ο παππούς μου. Πέρα όμως από το προσωπικό ενδιαφέρον και την ιστορία της συμμετοχής του παππού μου, θα ήθελα να παρουσιάσω τον Αξιωματικό που απεικονίζεται έφιππος επικεφαλής της φάλαγγας πορείας.

     Σύμφωνα με τον παππού μου είναι ο Λοχαγός του (διοικητής λόχου), ο οποίος ονομαζόταν Παναγιώτης Κολοκοτρώνης. Υπόδειγμα Αξιωματικού και μπροστάρης σ' όλες τις μάχες. Παρά τις προσπάθειες μου δεν κατόρθωσα ακόμη να βρω κάποια καταγεγραμμένα στοιχεία για την δράση του στην Μικρά Ασία. Αλλά βρήκα όμως από την συμμετοχή του στην ανασύσταση του ΕΣ στην Μέση ανατολή κατά τον Β'ΠΠ. Βοήθεια ήταν μια ιστορία που μου είχε πει ο αδερφός του παππού μου όταν τον είχε συναντήσει τυχαία σε μια επιθεώρηση της Μονάδος του. Ο αδερφός του παππού μου (μικρότερος) πολέμησε στον ΒΕΣΜΑ με τον βαθμό του Λοχαγού. Όταν συναντήθηκαν του έκανε εντύπωση το όνομα του και τον ρώτησε αν ήξερε τον παππού μου που τον είχε στρατιώτη στην Μικρά Ασία, όταν έμαθε ότι ήταν ο αδερφός του άρχισε και του έλεγε ιστορίες από της μάχες. Ιστορίες που ο παππούς μου ποτέ δεν είχε αφηγηθεί.....

     Ο Παναγιώτης Κολοκοτρώνης υπηρέτησε με τον βαθμό του Συνταγματάρχη στις παρακάτω θέσεις στην Μέση Ανατολή :

     Διευθυντής προσωπικού του Υπουργείου Στρατιωτικών από 29-5-42 έως 20-8-42
     Διοικητής του Γενικού Κέντρου Εκπαιδεύσεως-Σχολών (ΓΚΕΣ) από 28-7-42 έως 12-8-42
     Γενικός Διευθυντής Υπουργείου Στρατιωτικών από 13-8-42 έως 13-10-42
     Διοικητής του Γενικού Κέντρου Εκπαιδεύσεως-Σχολών από 15-10-42 έως 31-5-43

     Κάποιες ημερομηνίες είναι επικαλυπτόμενες που σημαίνει ότι είχε ''διπλά'' καθήκοντα.  

     Αυτόν τον Αξιωματικό απεικονίζει αυτή η φωτογραφία στην Αλμυρά Έρημο. Μια φωτογραφία που όλοι έχουμε δει διαβάζοντας τα βιβλία της ιστορίας.........

[Parker]

Φίλε μου μας δίνεις κάποιες πληροφορίες, που κι ένας ερευνητής ακόμα πολύ δύσκολα θα τις ανακάλυπτε. Πάντα αυτές οι μικρές λεπτομέρειες δίνουν άλλη διάσταση στα μεγάλα ιστορικά γεγονότα. Σίγουρα η συγκεκριμένη φωτογραφία αποτελεί μοναδικό και ανεκτίμητο κειμήλιο για σένα και είσαι πολύ τυχερός που ο παππούς σου εικονίζεται σε αυτή. Όπως είπες αποτελεί μοναδικό και ανεκτίμητο κειμήλιο για σένα και την οικογένειά σου.
Μου κίνησες μάλιστα το ενδιαφέρον και με λίγο ψάξιμο βρήκα την ίδια φωτογραφία ρετουσαρισμένη. Την ανεβάζω να υπάρχει κι εδώ.

[panos_v]

     Η εκστρατεία της Μικράς Ασίας θα είναι, πιστεύω, για πάντα στην καρδιά των Ελλήνων. Όλοι είχαμε συγγενείς που συμμετείχαν σ αυτή, το μαρτυρά το πλήθος από τα μνημεία που υπάρχουν ακόμη στα χωριά, κάποιοι από τους οποίους δεν γύρισαν πίσω. Πέρα όμως από το αποτέλεσμα το οποίο δεν ήταν αυτό που αναμέναμε σαν έθνος, οι μικρές προσωπικές ιστορίες από τις μάχες και τους ήρωες που γεννήθηκαν από αυτές χάνονται σιγά σιγά. Ο παππούς μου είχε αναγνωρίσει και ονομάσει τους πιο πολλούς συμπολεμιστές του από αυτή την φωτογραφία, που οι περισσότεροι δεν επέστρεψαν, αλλά ο πατέρας μου δεν μπόρεσε να τους καταγράψει. Το ονοματεπώνυμο του λοχαγού σώθηκε από την λήθη ίσως λόγω της περίφημης οικογένειας του, αλλά και την τυχαία συνάντησή του με άλλο μέλος της οικογενείας μου.  

    Πάντως ο παππούς μου ήταν περήφανος που έφτασε όπως έλεγε και έβλεπε τα φώτα της Άγκυρας, 100 μόλις χρόνια μετά την επανάσταση του 1821. Σπουδαίο κατόρθωμα για ένα τόσο μικρό έθνος.

[ΤΑΛΟΣ]

Ειχα προλαβει να γνωρισω τον μπαρμπα Γιαννη με το ψευδωνυμο΄Ζουκας΄
στρατιωτης στην Μικρα Ασια και μου ελεγε για την εκστρατεια,πιτσιρικας τοτε εγω..
Θυμαμαι που μου ελεγε πως εφτασαν στο Σαγγαριο ποταμο και για την μαχη
που εδωσαν εκει,τις κακουχιες και την προδοσια που εζησαν.
Στην ιδια μαχη τραυματιστηκε βαρια στο ποδι και ο αδελφος του παππου μου,
τον οποιο κατα την οπισθοχώρηση για να μην τον σφαξουν οι Τουρκοι
κουβαλησαν στην πλατη ο Ζουκας και ενας δευτερος στρατιωτης απο διπλανο χωριο.
κατα το μηκος της Μικρας Ασιας,αθλος πραγματικος.
Τελικα καταφεραν να τον σωσουν,δεν επαθε ουτε γάγγραινα,εμεινε ομως μονιμα
αναπηρος.Και οι τρεις τους πεθαναν σε βαθεια γεραματα...

[NIKOS-50]

Πανο δεν εχω λογια. Συνεχισε.

[Stratis76]

Εκπληκτικά πράγματα απο αληθινούς ήρωες..

[teris3]

Συνέχισε φίλε. Ανατριχίλα...

[ΤΑΛΟΣ]

Εκεί λοιπόν στον Σαγγάριο ποταμό(όπως αναφέρω πιο πάνω με τα όσα μου είχαν ειπωθεί από τον
μπάρμπα Γιάννη των Ζουκα) η μάχη ηταν λυσσαλέα,καταφέρνουν λοιπόν και πιάνουν κάποιους
αιχμαλώτους σε ερώτηση του αξιωματικού του πόσο απέχει η Άγκυρα,τους απαντήθηκε ότι είναι
9 ώρες μακριά μετ τα πόδια αλλά και να ζήσουν 9 ζωές δεν θα φτάσουν...
Αυτή ήταν και η πικρή αλήθεια.Τα τεράστια στρατηγικά μας λάθη, η αδιαπέραστη αμυντική ζώνη
του αντιπάλου σε συνάρτηση με την προδοσία των συμμάχων συνετέλεσαν στην επερχόμενη καταστροφή...

[panos_v]

     Δημήτρη, ήταν πραγματικότητα η απάντηση του Τούρκου αιχμαλώτου, η Άγκυρα ήταν κάποιες ώρες μακριά, αλλά τα τουρκικά χαρακώματα ήταν αλλεπάλληλα, το έδαφος οχυρωμένο με κωλύματα και με την βοήθεια του ορεινού εδάφους σαν αμυνόμενοι μπορούσαν να αντέξουν για πολύ καιρό... Όμως ο ίδιος ο Κεμάλ είχε παραδεχτεί σε ομιλία του πολύ αργότερα, ότι ενώ μαίνονταν οι μάχες και οι απώλειες του αυξάνονταν έβλεπε ότι δεν μπορούσε να κερδίσει την μάχη. Ήταν έτοιμος να διατάξει υποχώρηση, για να διασώσει τον στρατό του, πέρα από την Άγκυρα, ώστε να έχει την ευκαιρία να προετοιμαστεί και να επιτεθεί πάλι. Αλλά τότε εμφανίστηκε ο υπασπιστής του και του ανέφερε ότι ο ΕΣ σταμάτησε τις επιθέσεις και ετοιμάζεται να υποχωρήσει. Ήταν ένα δώρο για αυτόν, είχε ανέλπιστα νικήσει......

     Από την άλλη μεριά ο ΕΣ είχε στηρίξει όλες τις ελπίδες του σ' αυτή την μάχη. Όλοι ήταν σίγουροι ότι αν παγίδευαν και κατέστρεφαν τον εχθρό θα τελείωνε ο πόλεμος και θα γύριζαν πίσω στα σπίτια τους. Αυτά τους είχαν υποσχεθεί, γι αυτό υπέμειναν ακόμη μια τόσο μεγάλη δοκιμασία, για την νίκη, την τιμή τους, την πατρίδα τους και να ρθει το τέλος ....... της εκστρατείας. Ένα τέλος που δεν ήρθε και όλες αυτές οι θυσίες ήταν μάταιες, Αλμυρά έρημος, Σαγγάριος ποταμός, Μανγκάλ νταγ, Ταμπούρ Ογλού, Τουρμπέ τεπέ, Σαπάντζα, Καλέ γκρότο, Πολατλί, Αρντίζ νταγ, Τσαλ νταγ, ονομασίες περίεργες για εμάς αλλά γεμάτες από τα κορμιά των προγόνων μας που είναι ακόμη θαμμένοι εκεί πιστοί στο καθήκον και την μεγάλη ιδέα για μια Ελλάδα μεγάλη και δοξασμένη. Αυτούς δεν πρέπει να ξεχάσουμε ........

    

[sac]

Κάπου είχα διαβάσει μια περιγραφή της μάχης από τον Ισμέτ Ινονού. Έλεγε: "Ήμασταν τόσο εξαντλημένοι, που ένας μόνο εύζωνας να σηκωνόταν για μια ακόμα επίθεση, θα έμπαινε στην Άγκυρα περπατώντας. Κι ενώ περιμέναμε να σηκωθούν οι Έλληνες για την τελευταία επίθεση που δεν θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε, τους είδαμε να φεύγουν."

Και οι δύο πλευρές είχαν εξαντλήσει τις εφεδρείες τους, αντίθετα με τη στρατιωτική θεωρία. Πράγμα που δείχνει ότι και οι δύο την θεωρούσαν "μάχη δίχως αύριο".

Μια ενδιαφέρουσα ιστορική αναλογία είναι ότι οι Κεμαλικοί είχαν εγκαταστήσει το στρατηγείο τους στο Πολατλί, που είναι το φρυγικό Γόρδιο. https://en.wikipedia.org/wiki/Polatl%C4%B1 Όπως έλεγε ο θρύλος, όποιος λύσει τον Γόρδιο Δεσμό, θα κατακτήσει τη (Μικρά) Ασία. Ο Αλέξανδρος τον έλυσε με τον τρόπο που ξέρουμε. Ο ΕΣ το 1921 δεν κατάφερε να λύσει τον δικό του Γόρδιο Δεσμό.

https://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Sakarya

[panos_v]

Όπως έλεγε ο θρύλος, όποιος λύσει τον Γόρδιο Δεσμό, θα κατακτήσει τη (Μικρά) Ασία. Ο Αλέξανδρος τον έλυσε με τον τρόπο που ξέρουμε. Ο ΕΣ το 1921 δεν κατάφερε να λύσει τον δικό του Γόρδιο Δεσμό.

     Πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση.

     Το 1921 ο αντικειμενικός σκοπός που είχε θέσει η τότε κυβέρνηση σε συνεργασία με την στρατιωτική ηγεσία ήταν η νίκη επί του εχθρικού στρατού για να αναγκάσει τον Κεμάλ να υπογράψει ειρήνη. Σκοπός ήταν δηλαδή το τέλος του πολέμου και επιστροφή του καθενός στο σπίτι του. Πιστεύω ότι ήταν πολύ κοντόφθαλμη αντίληψη και ακόμη να ήταν δυνατό, πόσο θα μπορούσε αυτή η ειρήνη να διαρκέσει; Πόσο κάποιοι χωροφύλακες θα μπορούσαν να καταπνίξουν τα απελευθερωτικά κινήματα;

    Ο Μέγας Αλέξανδρος από την άλλη ήταν ο απόλυτος αρχηγός - ηγέτης. Οι πόλεις που κατακτούσε τον θεωρούσαν απελευθερωτή, μετέφερε πολιτισμό και ήταν αγαπητός από τους κατοίκους αυτών.

    Φαντάζεστε να σκέφτονταν το ίδιο και οι Μακεδόνες του Αλέξανδρου όπως οι Έλληνες (πολιτικοί και στρατιωτικοί) του 1921; 

    Άλλες οι αναλογίες και οι συσχετισμοί σίγουρα, αλλά ο Γόρδιος (δεσμός) θα είναι πάντα στην επικαιρότητα..... το ίδιο και ο τρόπος που λύνεται.

[sac]

Πιστεύω ότι ήταν πολύ κοντόφθαλμη αντίληψη και ακόμη να ήταν δυνατό, πόσο θα μπορούσε αυτή η ειρήνη να διαρκέσει; Πόσο κάποιοι χωροφύλακες θα μπορούσαν να καταπνίξουν τα απελευθερωτικά κινήματα;

Μια ιδέα θα ήταν η σύγκριση της Μικρασιατικής Εκστρατείας με με τον Ρουμανο-Ουγγρικό Πόλεμο 1918-1920.
https://en.wikipedia.org/wiki/Romanian-Hungarian_War

Οι ομοιότητες είναι πολλές, αλλά και οι διαφορές δεν είναι λίγες. Σίγουρα όμως προσφέρεται για συγκρίσεις.

[nick_1981]

Και μιας και μιλάτε για την μάχη του Σαγγάριου παραθέτω και ένα επιστολικό δελτάριο από την διάβαση του ποταμού Σεγιντή (παραπόταμος του Σαγγαρίου). Και εγώ είμαι περήφανος που πολέμησε εκεί ο παππούς μου αν και δυστυχώς δεν τον γνώρισα για να μου διηγηθεί ιστορίες. Ευτυχώς μου είπε ότι θυμόταν η γιαγιά μου.

[panos_v]

     Και μια φωτογραφία του Σαγγάριου ποταμού όπως τον είδαν οι στρατιώτες μας .....

[panos_v]

      Και ένα ζουμ στον παππού από την πρώτη φωτογραφία ....