Τάληρα της συλλογής μου

[thaler]

Σας ευχαριστώ φίλοι μου για τα καλά σας λόγια.
Πράγματι, η δραχμή είχε ως σημείο αναφοράς το Ισπανικό ρεάλι.

[cat]

Τα ριαλια μονα κ διπλα λοιπον. Χμμμμ αλλο ενα νομισμα που συνεβαλε στην παγκοσμιοποιηση. Μπραβο Στελιο. Ισως θαπρεπε να εχω απο ενα απο αυτα.

[thaler]

Είναι υπέροχα νομίσματα Δημήτρη. Και μην ξεχνάς πως έχουν όχι ένα - αλλά δύο λιοντάρια επάνω τους! 

[thaler]

Να συμπληρώσω μερικές ακόμη πληροφορίες που αφορούν αυτή τη φορά τον Ελλαδικό χώρο και τη σχέση του με το Ισπανικό νόμισμα:

Το νόμισμα των 8 reales είναι γνωστό στην Ελλάδα και ως δίστηλο επειδή απεικονίζει τις δύο στήλες του Ηρακλή (Γιβραλτάρ). Ήταν το κύριο μέσο εμπορικών συναλλαγών κατά την Ελληνική επανάσταση. Ο Τρικούπης, στο έργο του ‘Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης’ αναφέρει πως όταν η Ύδρα επαναστάτησε, ο αρχηγός των επαναστατών Αντώνης Οικονόμου…

«…στήριξε όλες του τις ελπίδες στο λαό τον οποίο συγκέντρωσε πάλι ένοπλο και απαίτησε από τους προκρίτους να μοιράσουν την ίδια μέρα τα χρήματα που είχαν κρυμμένα στα σπίτια τους. Οι προεστοί έστειλαν αμέσως πολλά, αλλά οι οπλοφόροι φώναζαν ‘δε μας φτάνουν’ κουνώντας απειλητικά τα σπαθιά τους, ‘θέλομεν και άλλα’. Οι πρόκριτοι έστειλαν κι άλλα, κι άλλα, μέχρι που συγκεντρώθηκαν 130 χιλιάδες δίστηλα μέσα σε τρεις ημέρες. Τότε ηρέμησε το πλήθος και άρχισε να επευφημεί τους καλούς και γενναίους προκρίτους».

Το ότι τα κολωνάτα ήταν το επίσημο προεπαναστατικό νόμισμα της Ελληνικής προεπαναστατικής ναυτιλίας φαίνεται και από την περιγραφή του Τρικούπη σχετικά με τον τρόπο που μοιράζονταν τα κέρδη οι Έλληνες ναυτικοί. Γράφει λοιπόν:

«Τα κέρδη μοιράζονταν με τον εξής τρόπο: Αφαιρούσαν καταρχήν τα κεφάλαια, τον τόκο, τα τρόφιμα και τις υπόλοιπες δαπάνες. Ύστερα αφαιρούσαν τον δημοτικό φόρο και 1% υπέρ του μοναστηριού τους. Ύστερα χώριζαν ίσα μερίδια για όλους τους ναύτες, χωρίς διάκριση ηλικίας, βαθμού ή ικανότητας. Άλλα τόσα μερίδια ανήκαν στο πλοίο και δέκα ακόμα δίνονταν στον πλοίαρχο για να τα μοιράσει κατά την κρίση του στα ικανότερα και εργατικότερα μέλη του πληρώματος. Τα κεφάλαια δεν μετείχαν στις ζημιές του πλοίου και αντιστρόφως. Η διανομή γινόταν με τον τρόπο που αναφέραμε, όταν το μερίδιο του ναύτη ήταν τουλάχιστον είκοσι δίστηλα.»


Η σημασία του Ισπανικού κολωνάτου φαίνεται και από εδώ: Σε µία πρόσφατη δημοσίευση από τον π. Μάρκο Γ. Φώσκολο αρχειακού υλικού νοταριακών εγγράφων (=Δικαιοπρακτικά έγγραφα, αντίστοιχα με τα σημερινά συμβολαιογραφικά έγγραφα) της Τήνου, μας δίνονται πληροφορίες για την κυκλοφορία νομισμάτων στο νησί την περίοδο 1710-1713, δηλαδή λίγο πριν το τέλος της κυριαρχίας των Βενετών και την κατάληψη της Τήνου από τους Οθωμανούς το 1715. Τα έγγραφα αναφέρουν τις νομισματικές ισοτιμίες και τα κυρίαρχα νομίσματα που κυκλοφορούσαν στο νησί.

Αναφέρονται στα εξής νομίσματα: zecchini, Moresini, Osolotte ή Isolotte, άσπρα και penese. Ταυτόχρονα η αναφορά των νομισμάτων γίνεται σε λογιστικό (όχι πραγματικό) χρήμα που είναι τα ρεάλια. Η σειρά των νομισμάτων προσδιορίζει και το μέταλλο που παρήχθησαν, χρυσός, ασήμι, χαμηλότερης περιεκτικότητας ασημιού και τα τελευταία πιθανώς ασηµοχάλκινα ή χάλκινα.
Για την συγκεκριμένη χρονική περίοδο 1710-1713 έχουμε την ισότητα που ισχύει στις συναλλαγές:

3 Reali=1 Ζecchinο =3 leone Moresini=4,5 isolotte=150 penese.

Το γεγονός πως η αξία όλων των νομισμάτων αποτιμώνταν σε ρεάλια, δείχνει πως, τουλάχιστον από τότε, τα δίστηλα ήταν το κυρίαρχο νόμισμα συναλλαγών στον ευρύτερο χώρο της ανατολικής μεσογείου.               

[thaler]

Φίλοι μου συλλέκτες σήμερα θα σας παρουσιάσω ένα όμορφο τάληρο της συλλογής μου του Φρειδερίκου Αύγουστου Ι/ΙΙΙ του Δουκάτου της Σαξονίας.

Ας δούμε πρώτα την περιγραφή του νομίσματος:

Εμπρός:
Προτομή του Φρειδερίκου κοιτάζοντας δεξιά.
Επιγραφή:   FRID[ERICUS]:AUGUST[US]: D[EI]:G[RATIA]:DUX.SAX[ONIAE]:ELECTOR
Μετάφραση: Φρειδερίκος Αύγουστος Ελέω Θεού Δούκας της Σαξονίας Εκλέκτορας

Πίσω:
Το οικόσημο της Σαξονίας.
X. EINE  MARCK F.[EINE]   1772  E.D.C.
Το X (= 10 στα Λατινικά), σημαίνει πως το νόμισμα είναι ένα Conventionstaler που περιέχει 1/10ο του μάρκου της Κολωνίας σε ασήμι.[1]  

Ας δούμε τώρα και τα χαρακτηριστικά του νομίσματος:

Αξία: 1 thaler
Βάρος: 27,87 gr.
Διάμετρος: 41 mm
Βιβλιογραφία: Dav#2690, KM#993.1
Ασήμι: 0.833
Χρονιές κοπής: 1769-1790
Τιράζ:  Δεν αναφέρεται
Νομισματοκοπείο: Δρέσδη
Αρχηγός νομισματοκοπείου: Ernst Diedrich Croll (E.D.C.) [2]
Προσανατολισμός:  ↑↑


Ο Φρειδερίκος Αύγουστος υπήρξε ικανότατος ηγέτης και κυβέρνησε με σύνεση τη χώρα του. Υπήρξε από τους πρωταγωνιστές μιας εποχής που άλλαξε ριζικά το χάρτη της Ευρώπης μετά από αιώνες.  Έκανε όμως ένα τραγικό λάθος που παρά λίγο να του στοιχήσει -όχι μόνο το θρόνο του- αλλά και την ίδια την ύπαρξη της Σαξονίας ως κράτος. Ποιο είναι αυτό το λάθος; Πήρε το μέρος των ηττημένων στους Ναπολεόντιους πολέμους. Διαβάστε παρακάτω πως λειτουργούσαν τότε (αλλά και τώρα) τα παρασκήνια της διεθνούς διπλωματίας και πως οι τύχες των λαών παίζονταν στα ζάρια.

Ο Φρειδερίκος Αύγουστος I (1750 - 1827) από τον οίκο των Wettin, υπήρξε o 25ος (και τελευταίος) Εκλέκτορας της Σαξονίας από το 1763 ως το 1806 (ως Φρειδερίκος Αύγουστος III) και ως ο πρώτος βασιλιάς της Σαξονίας από το 1806 έως το 1827 (ως Φρειδερίκος Αύγουστος Ι). Έφερε επίσης τον τίτλο του Δούκα της Βαρσοβίας από το 1807 έως το 1813.

Καθ 'όλη τη διάρκεια της πολιτικής καριέρας του, ο Φρειδερίκος Αύγουστος προσπάθησε να αποκαταστήσει και να αναδημιουργήσει το Πολωνικό κράτος που είχε διαλυθεί μετά τον τελικό διαμελισμό της Πολωνίας το 1795, ωστόσο δεν το κατάφερε -  και γι' αυτό κατηγορούσε τον εαυτό του για το υπόλοιπο της ζωής του. Παρ' όλα αυτά, οι προσπάθειές του για την επανασύσταση ενός ανεξάρτητου Πολωνικού κράτους τον έκαναν πολύ αγαπητό στον Πολωνικό λαό.

Ο Φρειδερίκος Αύγουστος ορίστηκε διάδοχος του Πολωνικού θρόνου, αφού το Πολωνικό σύνταγμα όριζε τον επικεφαλής του Βασιλικού Οίκου της Σαξονίας ως τον διάδοχο του θρόνου. Παρ’ όλα αυτά ο Φρειδερίκος αρνήθηκε να δεχτεί το στέμμα μετά το θάνατο του βασιλιά της Πολωνίας Stanislaw το 1798, επειδή φοβόταν να εμπλακεί σε διαμάχες με την Αυστρία, τη Πρωσία και τη Ρωσία, οι οποίες είχαν αρχίσει να διαιρούν την Πολωνία το 1772.  Στην πραγματικότητα, ο πλήρες διαχωρισμός της Πολωνίας μεταξύ των γειτονικών δυνάμεων της Αυστρίας, της Πρωσίας και της Ρωσίας είχε ήδη γίνει το 1795.

Τον Αύγουστο του 1791 ο Φρειδερίκος διοργάνωσε συνάντηση με τον Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (μέλος της οποίας ήταν και η Σαξονία) Λεοπόλδο ΙΙ και τον βασιλιά της Πρωσίας Φρειδερίκο Γουλιέλμο ΙΙ στο Κάστρο του Pillnitz που προοριζόταν εν μέρει να προσφέρει υποστήριξη στη γαλλική μοναρχία ενόψει της επαναστατικής αναταραχής στη Γαλλία. Η διακήρυξη του Pillnitz [3] προειδοποίησε για τη δυνατότητα στρατιωτικής δράσης κατά της Γαλλικής επαναστατικής κυβέρνησης, δίνοντας έτσι αφορμή στη Γαλλία να κηρύξει πόλεμο στην Αυστρία τον Απρίλιο του 1792. Ο ίδιος ο Φρειδερίκος όμως δεν υπέγραψε τη Διακήρυξη.

Η Σαξονία δεν ήθελε να συμμετάσχει σε μια αμυντική συμμαχία κατά της Γαλλίας που διαμορφώθηκε μεταξύ Αυστρίας και Πρωσίας. Παρ' όλα αυτά, υποχρεώθηκε συμμετάσχει. Υπήρξε μεγάλη ανησυχία στη Σαξονία τον Απρίλιο του 1795, όταν η Πρωσία συνήψε ξαφνικά μια ξεχωριστή ειρήνη με τη Γαλλία, προκειμένου να μην έχει άλλα εμπόδια στην κατάτμηση της Πολωνίας. Έτσι, η Σαξονία αποσύρθηκε από το συνασπισμό ενάντια στη Γαλλία τον Αύγουστο του 1796, και αφού η Γαλλία είχε εισβάλλει ανατολικά (στα Γερμανικά εδάφη) και συμφωνήθηκαν οι προϋποθέσεις για τη σύναψη ξεχωριστής ειρήνης με την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Ο Φρειδερίκος δεν συμμετείχε στη δημιουργία της Συνομοσπονδίας του Ρήνου, η οποία οδήγησε στην τελική διάλυση της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Όσον αφορά την Πρωσική ιδέα μιας βορειο-γερμανικής αυτοκρατορίας (στην οποία -φυσικά- θα δέσποζε η Πρωσία), μέσα στην οποία η Σαξονία θα ανυψώνονταν σε βασίλειο, φάνηκε σκεπτικός. Ωστόσο, όταν ο Ναπολέοντας εισέβαλλε μέχρι τη Θουριγγία μετά το Σεπτέμβριο του 1806, ο Φρειδερίκος -μπροστά στον Γαλλικό κίνδυνο- συντάχθηκε με την Πρωσία. Στις μάχες της Ιένα - Auerstedt το 1806 τα στρατεύματα της Πρωσίας-Σαξονίας υπέστησαν μια συντριπτική ήττα, η Πρωσία τον εγκατέλειψε, αναγκάζοντας τον Φρειδερίκο να υπογράψει ειρήνη, προκειμένου να αποφύγει την Γαλλική κατοχή, παραχωρώντας εδάφη αλλά και εξυψώνοντας (ως αντάλλαγμα) τη Σαξονία σε βασίλειο.

Ο Φρειδερίκος ανακηρύχθηκε βασιλιάς της Σαξονίας και, με τη συνθήκη του Tilsit [4] ονομάστηκε επίσης δούκας της Βαρσοβίας. Αν και είχε απορρίψει την προσφορά του βασιλείου της Πολωνίας το 1795, δεν μπορούσε να αρνηθεί έναν Πολωνικό τίτλο για δεύτερη φορά.

Συνολικά, το Δουκάτο της Βαρσοβίας είχε αρχική έκταση περίπου 104.000 km², με πληθυσμό περίπου 2.600.000 κατοίκων, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων ήταν Πολωνοί. Το 1812 ο Φρειδερίκος επικύρωσε μια διακήρυξη του Πολωνικού Κοινοβουλίου που αποκατέστησε το Βασίλειο της Πολωνίας. Ο Ναπολέων διαμαρτυρήθηκε ενάντια σε αυτή την ενέργεια.

Κατά τη διάρκεια της λεγόμενης «Γερμανικής Εκστρατείας» του Ναπολέοντα, το 1813, η Σαξονία βρέθηκε πολύ δύσκολη κατάσταση. Η χώρα ήταν ακόμα ουσιαστικά υπό την κατοχή της Γαλλίας και ταυτόχρονα έγινε η κεντρική αρένα του πολέμου. Το φθινόπωρο του 1813 στην αρχή της μάχης της Λειψίας (Battle of Nations) [5], ο τοπικός πληθυσμός της Σαξονίας, περίπου 2 εκατομμύρια, είδε σχεδόν ένα εκατομμύριο στρατιώτες να φτάσουν στο έδαφός του. Ο Ναπολέοντας απείλησε ανοιχτά να θεωρήσει τη Σαξονία ως εχθρική επικράτεια και να την μεταχειριστεί αναλόγως, εάν ο Φρειδερίκος Αύγουστος άλλαζε πλευρά.  Έτσι, τα περιθώρια ελιγμών του Φρειδερίκου ήταν πολύ περιορισμένα.
 
Σ’ αυτή τη δύσκολη κατάσταση, ο βασιλιάς προσπάθησε να συμμαχήσει με το συνασπισμό Πρωσίας-Ρωσίας, κρυφά από το Ναπολέοντα. Καθώς η Σαξονία ήταν στο επίκεντρο των πολεμικών επιχειρήσεων, ο Φρειδερίκος μετακινήθηκε νότια για να αποφύγει την επαφή με τους Γάλλους. Όμως τα πράγματα εξελίχθηκαν άσχημα για τον Φρειδερίκο, αφού η Γαλλία νίκησε τους αντιπάλους της και, έχοντας μάθει για την κρυφή συμφωνία με τους ηττημένους, ο Ναπολέοντας διέταξε τον Φρειδερίκο να παρουσιαστεί μπροστά του.  Ο Φρειδερίκος, μη έχοντας άλλη επιλογή αποφάσισε να συμμορφωθεί με το τελεσίγραφο.

Η χώρα του όμως συνέχισε να δεινοπαθεί, καθώς ο Ναπολέων, θυμωμένος από την σχεδόν αλλαγή στρατοπέδου του βασιλιά, απαίτησε όλους τους πόρους του κρατιδίου και όλο το διαθέσιμο στρατό του για τη συνέχιση του πολέμου. Η Σαξονία έγινε η κύρια αρένα του πολέμου και η Δρέσδη η έδρα του Γαλλικού στρατού. Εν τω μεταξύ, η Αυστρία ολοκλήρωσε τη συμμαχία της με τη Πρωσία και τη Ρωσία, υποχρεώνοντας τους Γάλλους σε οπισθοχώρηση. Αλλά και πάλι ο Φρειδερίκος αποφάσισε να παραμείνει στο πλευρό των Γάλλων, καθώς ήταν καχύποπτος προς τους Πρώσους οι οποίοι τον είχαν εγκαταλείψει το 1806.  Κατά τη Μάχη της Λειψίας (Μάχη των Εθνών), στην οποία οι Γάλλοι ηττήθηκαν, τόσο τα Σαξονικά όσο και τα Πολωνικά στρατεύματα πολέμησαν από την πλευρά του Ναπολέοντα.  

Στις συζητήσεις του Συνεδρίου της Βιέννης το 1814 και το 1815, η θέση του Φρειδερίκου Αύγουστου ήταν καταδικασμένη από τη δύσκολη γεωγραφική θέση της χώρας του ανάμεσα σε δυνάμεις της εποχής, τις μεταβαλλόμενες ισορροπίες του πολέμου, την έλλειψη βοήθειας από την Αυστρία και τη δική του διστακτική στάση. Η Πρωσο-ρωσική συμμαχία δεν ήθελε ποτέ τη Σαξονία στην αντι-Ναπολέοντια συμμαχία. Γιατί; Η Πρωσία ποτέ δεν έβλεπε με καλό μάτι τη Σαξονία. Προσέξτε τώρα: Ακόμη και πριν η Πρωσία κηρύξει τον πόλεμο στη Γαλλία στις 17 Μαρτίου 1813, είχε ήδη συνάψει συμμαχία με τη Ρωσία εις βάρος της Σαξονίας και της Πολωνίας στο Kalisz στις 22 Φεβρουαρίου: το Δουκάτο της Πολωνίας θα πήγαινε κατά κύριο λόγο στη Ρωσία, ενώ σε αντάλλαγμα η Πρωσία θα προσαρτούσε τη Σαξονία. Η όρεξη της Πρωσίας για την οικονομικά και πολιτισμικά πιο ανεπτυγμένη Σαξονία είχε τις ρίζες της στο παλιό όνειρο της προσάρτησης που ο Φρειδερίκος Β΄ της Πρωσίας είχε παρουσιάσει το 1752 και είχε ήδη προσπαθήσει να κάνει πράξη κατά τον Επταετή Πόλεμο [6], χωρίς όμως αποτέλεσμα (βλέπετε με τι κυνικό τρόπο οι μεγάλοι αποφασίζουν για τις τύχες των λαών?).

Μετά τη Μάχη της Λειψίας (στην οποία ηττήθηκε ο Ναπολέοντας), η Πρωσο-ρωσική συμμαχία δεν έδειξε κανένα ενδιαφέρον για συμμαχία με τη Σαξονία ενάντια στον Ναπολέοντα, παρ’ όλο που ο Φρειδερίκος Αύγουστος προσφέρθηκε να συμμαχήσει μαζί τους. Αντίθετα, ο Φρειδερίκος μεταφέρθηκε αιχμάλωτος στο Friedrichsfelde κοντά στο Βερολίνο και τέθηκε υπό Ρωσική-πρωσική κράτηση στο όνομα μιας «Γενικής Κυβέρνησης των Υψηλών Συμμαχικών Δυνάμεων».

Σε αντίθεση με τους αντιπροσώπους της Γαλλίας, οι Πρώσοι και οι Ρώσσοι αρνήθηκαν στον Φρειδερίκο Αύγουστο τη συμμετοχή του στο συνέδριο της Βιέννης ως τιμωρία για τον υποτιθέμενο ρόλο του ως σύμμαχο του Ναπολέοντα. Αυτό βέβαια ήταν η δικαιολογία, γιατί ο πραγματικός λόγος ήταν η πρόθεση της Πρωσίας και της Ρωσίας να ολοκληρώσουν τα σχέδια προσάρτησης της Σαξονίας που συμφωνήθηκαν στο Kalisz. Τελικά τη Σαξονία έσωσε το γεγονός ότι η Αυστρία και η Γαλλία δεν ήθελαν -με την προσάρτηση της Σαξονίας- να δυναμώσει υπέρμετρα η Πρωσία. Επειδή λοιπόν το ζήτημα της Σαξονίας απειλούσε να διαλύσει το Συνέδριο, οι σύμμαχοι συμφώνησαν τελικά να διαιρέσουν τη Σαξονία (7 Ιανουαρίου 1815) με τη διαμεσολάβηση του Τσάρου. Τελικά, και αφού ο Φρειδερίκος προσπάθησε όσο μπορούσε να καθυστερήσει το μοιραίο, με την υπογραφή της συνθήκης στις 21 Μαΐου 1815, το 57% του εδάφους της Σαξονίας και το 42% του πληθυσμού της προσαρτήθηκε στην Πρωσία.

Ιστορικοί τόποι και οι περιοχές που ανήκαν στη Σαξονία για εκατοντάδες χρόνια πέρασαν σε ξένη κυριαρχία όπως το Wittenberg, η παλιά πρωτεύουσα του κρατιδίου των Εκλεκτόρων της Σαξονίας κατά τη διάρκεια της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και έδρα του Εθνικού Πανεπιστημίου που έγινε γνωστό από τους Μαρτίνο Λούθηρο και Μελάγχθων και η ιστορική πόλη Torgau. Η Κάτω Λουσατία, η οποία, όπως και η Άνω Λουσατία, είχε διατηρήσει τη συνταγματική της αυτονομία υπό τη Σαξονική κυριαρχία, ενσωματώθηκε στην επαρχία του Βρανδεμβούργου και έπαψε να υπάρχει ως κράτος. Η Άνω Λουσατία χωρίστηκε αυθαίρετα: η περιοχή που προοριζόταν για τη Πρωσία, συμπεριλαμβανομένου του Görlitz, προστέθηκε στην επαρχία της Σιλεσίας, χάνοντας επίσης τη συνταγματική τους αυτονομία.

Στις 22 Μαΐου 1815 ο Φρειδερίκος Αύγουστος παραιτήθηκε του αξιώματος του Δούκα της Βαρσοβίας, του οποίου (Δουκάτου) η επικράτεια προσαρτήθηκε κυρίως στη Ρωσία, αλλά και εν μέρει στη Πρωσία και την Αυστρία. Στην περιοχή που προσαρτήθηκε στη Ρωσία, δημιουργήθηκε το Βασίλειο της Πολωνίας που ενώθηκε κληρονομικά με τους Τσάρους. Η παλιά βασιλική πόλη της Κρακοβίας δεν ανήκε πλέον στο νέο βασίλειο και έγινε ξεχωριστή δημοκρατία. Η εσωτερική αυτονομία που απολάμβανε αρχικά καταργήθηκε το 1831 μετά την Πολωνική εξέγερση.

Όταν ο Φρειδερίκος επέστρεψε στη Σαξονία τον Ιούλιο του 1815, ο πληθυσμός τον υποδέχθηκε με μεγάλο ενθουσιασμό. Πολλές εκδηλώσεις αφοσίωσης πραγματοποιήθηκαν και από τις περιοχές που προσαρτήθηκαν στην Πρωσία, καθώς οι ντόπιοι ήταν εχθρικοί προς τους Πρώσους. Δημιούργησαν μάλιστα και τον όρο «υποχρεωτικός Πρώσος» για να ονομάσουν τους εαυτούς τους.  Στη Λιέγη, όπου βρίσκονταν τα περισσότερα από τα στρατεύματα του Σαξονικού Στρατού υπήρξε εξέγερση στα τέλη Απριλίου του 1815. Οι Πρώσοι στην αρχή αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πόλη και επέβαλαν την τάξη μόνο όταν κατέφθασαν ενισχύσεις.

Η κοινή γνώμη στη Σαξονία βρισκόταν ανοιχτά στο πλευρό του Φρειδερίκου Αυγούστου κατά την επιστροφή του. Παντού υπήρχε η διάχυτη αίσθηση ότι οι Πρωσικές πολιτικές ήταν πολύ αδίστακτες τόσο κατά της χώρας όσο και του βασιλιά. Άλλωστε αυτό φάνηκε στην μοιρασιά των εδαφών μετά το τέλος του πολέμου.

Τα τελευταία δώδεκα χρόνια της κυβέρνησης του Φρειδερίκου Αυγούστου πέρασαν σε γενικές γραμμές ήσυχα. Μετά τους Ναπολεόντειους πολέμους, ο Φρειδερίκος έγινε πιο συντηρητικός, χωρίς να προβεί σε ουσιαστικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις στο κράτος του, παρ’ όλο που υπήρχε ισχυρό ρεύμα αλλαγής του πολιτικού συστήματος και ενίσχυσης της δημοκρατίας.

Παρ’ όλα αυτά παρέμεινε εξαιρετικά δημοφιλής, αν και γέρος (κυβέρνησε τη Σαξονία για 64 χρόνια). Ο λαός τον προσφωνούσε «ο δίκαιος». Θάφτηκε στον Ρωμαιοκαθολικό Καθεδρικό ναό της Δρέσδης.

Και λίγα λόγια για την προσωπική του ζωή: Παντρεύτηκε στις 17 Ιανουαρίου 1769 στο Manheim μέσω αντιπροσώπου, και ξανά στην Δρέσδη στις 29 Ιανουαρίου (αυτοπροσώπως) την αδερφή του βασιλιά της Βαυαρίας Μαξιμιλιανού Ιωσήφ Α΄, Αμαλία. Απέκτησαν 4 παιδιά, όμως μόνο μία κόρη επέζησε (η οποία πέθανε στα 80). Χωρίς άρρενα διάδοχο, στο θρόνο, μετά το θάνατό του, τον διαδέχθηκε ο μικρότερος αδερφός του Anton.

Επίσης απέκτησε και μια πανέξυπνη κόρη από εξωσυζυγική σχέση με την κόρη ενός πλούσιου Εβραίου της Δρέσδης.

[thaler]

Συνέχεια...

[1]
Το Μάρκο της Κολωνίας ήταν μια μονάδα βάρους ισοδύναμη με 233.856 γραμμάρια (περίπου 3.609 grains). Χρησιμοποιήθηκε ως μονάδα βάσης για μια σειρά νομισματικών προτύπων, συμπεριλαμβανομένου του νομισματικού συστήματος Lübeck, το οποίο ήταν σημαντικό στη βόρεια Ευρώπη κατά τα τέλη του μεσαίωνα και τα συστήματα νομισματοκοπίας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, το σημαντικότερο είναι το Conventionsthaler, το οποίο αντιστοιχούσε στο ένα δέκατο του Μάρκου της Κολωνίας. Το μάρκο ορίστηκε ως μισό Pfund (λίβρα) με 16 Unze (ουγγιές) του Pfund. Το Unze υποδιαιρέθηκε σε 2 Lot, 8 Quentchen, 32 Pfennig ή 36 Gran, με το Gran ίσο με 0.812 γραμμάρια.

[2]
E. D. C. = ERNST DIETRICH CROLL. Γεννήθηκε το 1715 στην πόλη Durlach και πέθανε στις 6 Δεκεμβρίου του 1778 στη Δρέσδη της Σαξονίας. Υπήρξε αρχηγός στα εξής νομισματοκοπεία:
1749-1752: Αρχηγός νομισματοκοπείου στην Weilburg,
1753-1763: Αρχηγός νομισματοκοπείου στη Λειψία και
1764-1778: Αρχηγός νομισματοκοπείου στη Δρέσδη.
Κατά τη διάρκεια της εργασίας του στο νομισματοκοπείο της Δρέσδης (1764-1778), χρησιμοποίησε, εκτός από τα αρχικά E.D.C., και τα αρχικά E.C. και C.

[3]
Η διακήρυξη του Pillnitz, έγινε στις 27 Αυγούστου 1791 στο Κάστρο Pillnitz κοντά στη Δρέσδη (Σαξονία) από τον Frederick William II της Πρωσίας και Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (των Αψβούργων) Λεοπόλδο II ο οποίος ήταν αδελφός της Μαρίας Αντουανέττας.  Δήλωνε την κοινή υποστήριξη των κρατών τους στον βασιλιά Λουδοβίκο XVI της Γαλλίας (ο οποίος -μαζί με την οικογένειά του- κρατούνταν υπό περιορισμό), και κατά της Γαλλικής Επανάστασης.

Καλούσε τις ευρωπαϊκές δυνάμεις να παρέμβουν αν ο Λουδοβίκος απειλούνταν και προειδοποιούσε τους Γάλλους επαναστάτες να επιτρέψουν την επανάκτηση της εξουσίας του. Η δήλωση ανέφερε ότι η Αυστρία θα πολεμήσει αν και μόνο εάν όλες οι άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις κήρυτταν επίσης τον πόλεμο στη Γαλλία. Ο Λεοπόλδος επέλεξε αυτή τη διατύπωση για να μην αναγκαστεί να πάει στον πόλεμο, καθώς 1) ήξερε ότι ο βρετανός πρωθυπουργός, William Pitt, δεν υποστήριξε τον πόλεμο με τη Γαλλία και 2) για να ικανοποιήσει τους Γάλλους ευγενείς που είχαν καταφύγει στη χώρα του και ζητούσαν ξένη παρέμβαση στην πατρίδα τους.

Η Διακήρυξη έφερε ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα, καθώς η εθνική συνέλευση της Γαλλίας ερμήνευσε τη Διακήρυξη ως ετοιμασία κήρυξης πολέμου από τον Λεοπόλδο.  Ριζοσπάστες Γάλλοι που ζητούσαν πόλεμο, χρησιμοποίησαν ως πρόσχημα τη Διακήρυξη για να κερδίσουν επιρροή, καταφέρνοντας τελικά να κηρύξει η Γαλλία τον πόλεμο στις 20 Απριλίου 1792 κατά της Αυστρίας, αρχίζοντας τους Γαλλικούς Επαναστατικούς Πολέμους.

[4]
Με την ονομασία Συνθήκη του Τιλσίτ, ή ορθότερα στον πληθυντικό, Συνθήκες του Τιλσίτ φέρονται οι δύο ιστορικές διμερείς συνθήκες ειρήνης που συνομολογήθηκαν, μετά τη σύναψη ανακωχής (22 Ιουνίου του 1807), μεταξύ Ρωσίας και Γαλλίας, που αποδέχθηκε και η Πρωσία, στην παρόχθια πόλη Τιλσίτ (Σοβιέτσκ), της Πρωσίας, παρά τον ποταμό Νέμαν, τον Ιούλιο του 1807, με χρονική διαφορά μεταξύ τους δύο ημέρες.

Οι συνθήκες αυτές, ως άμεση εξέλιξη μετά τη νικηφόρα για τους Γάλλους μάχη του Φρίντλαντ, κατά την πρωσική εκστρατεία των ναπολεόντειων πολέμων, χαρακτηρίστηκαν από τους ιστορικούς ως το αποκορύφωμα της δόξας του Μεγάλου Ναπολέοντα.

[5]
Η Μάχη της Λειψίας γνωστή και ως η Μάχη των Εθνών, διεξήχθη στη Λειψία, στο Βασίλειο της Σαξονίας, στις 16-19 Οκτωβρίου 1813. Η Μάχη της Λειψίας ήταν η πιο σημαντική μάχη των Ναπολεόντειων Πολέμων, στην οποία ο Ναπολέων Α΄ της Γαλλίας ηττήθηκε από τους συμμαχικούς στρατούς της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, της Αυστριακής Αυτοκρατορίας, του Βασιλείου της Πρωσίας και του Βασιλείου της Σουηδίας.

Ο στρατός του Ναπολέοντα είχε Πολωνούς και Ιταλούς στρατιώτες, καθώς και Γερμανούς (κυρίως από τη Σαξονία και τη Βυρτεμβέργη). Η μάχη ήταν το αποκορύφωμα της λεγόμενης «Γερμανικής εκστρατείας» του Ναπολέοντα το 1813 και πήραν μέρος 600,000 στρατιώτες, 2,200 κανόνια, 200,000 φορτία πυρομαχικών και 127,000 νεκρούς και τραυματίες. Υπήρξε η μεγαλύτερη μάχη στην Ευρώπη πριν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στην πρώτη μέρα της μάχης, 16 Οκτωβρίου 1813, ο Ναπολέων αμυνόταν επιτυχώς αλλά, λόγω της πίεσης των Συμμάχων από τα άκρα, αναγκάστηκε να υποχωρήσει στη Λειψία στις 18 Οκτωβρίου. Στις 19 Οκτωβρίου, έχοντας υποστεί μεγάλες απώλειες, υποχώρησε στη Γαλλία.

Η μάχη της Λειψίας υπήρξε πολύ σημαντική μιας και, μετά από αυτή την ήττα, στον Ναπολέοντα απέμεινε μόνο η Γαλλία. Το 1814 άρχισε η επίθεση κατά της Γαλλίας, λόγω της οποίας ο Ναπολέων έχασε τον θρόνο του και εξορίστηκε στη νήσο Έλβα.

[6]
Διαβάστε επίσης τι έχω γράψει σε παλαιότερη παρουσίαση νομίσματος για τον Επταετή Πόλεμο:

«Ο Επταετής Πόλεμος έλαβε χώρα μεταξύ των ετών 1755 και 1764. Σε αυτόν ενεπλάκησαν όλες οι υπερδυνάμεις της Εποχής με εξαίρεση την Οθωμανική Αυτοκρατορία, και επηρέασε την Ευρώπη, τη Βόρεια και Νότια Αμερική, τη Δυτική Αφρική, την Ινδία και τις Φιλιππίνες. Θεωρούμενος πρελούδιο των Παγκοσμίων Πολέμων αλλά και ο σημαντικότερος ευρωπαϊκός πόλεμος από τον Τριακονταετή του 17ου αιώνα (σας έχω γράψει γι' αυτόν σε προηγούμενη παρουσίαση νομίσματος), χώρισε για άλλη μία φορά την Ευρώπη σε δύο αντιμαχόμενους συνασπισμούς κρατών, υπό την καθοδήγηση της Βρετανικής Αυτοκρατορίας από τη μία και της Γαλλίας από την άλλη πλευρά. Για πρώτη φορά η Γαλλία, προσπαθώντας να αντισταθμίσει την ολοένα αυξανόμενη ισχύ της Βρετανίας και της Πρωσίας, δημιούργησε από τη δική της πλευρά μια μεγάλη Συμμαχία. Η προσπάθεια αυτή στέφθηκε τελικά με αποτυχία καθώς η Βρετανία αναδείχθηκε η ισχυρότερη παγκοσμίως υπερδύναμη, αλλάζοντας τις ισορροπίες ισχύος στην Ευρώπη. Αρχικά, διαμάχες ξέσπασαν μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και της Γαλλίας το 1754-1756 όταν οι Βρετανοί πραγματοποίησαν επίθεση σε εδάφη που διεκδικούσε και η Γαλλία στη Βόρεια Αμερική, επιτάσσοντας εκατοντάδες γαλλικά εμπορικά πλοία. Ταυτόχρονα, η ανερχόμενη Πρωσία ανταγωνιζόταν με την Αυστρία για επικράτηση εντός κι εκτός των εδαφών της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στην Κεντρική Ευρώπη.

Καταλαβαίνοντας πως θα ξεσπούσε σύντομα πόλεμος, η Πρωσία χτύπησε απροειδοποίητα τη Σαξονία και γρήγορα την προσάρτησε. Το αποτέλεσμα αυτό προκάλεσε μεγάλες αναταράξεις στην Ευρώπη. Καθώς η Πρωσία ήταν σύμμαχος της Βρετανίας, η Αυστρία συμμάχησε με τη Γαλλία, διαβλέποντας την ευκαιρία να ανακαταλάβει τη Σιλεσία, την οποία είχε χάσει σε παλαιότερο πόλεμο. Με επιφύλαξη, ακολουθώντας αυτοκρατορικό διάταγμα, τα περισσότερα κρατίδια της Αυτοκρατορίας ακολούθησαν την Αυστρία στους σκοπούς της. Στην αγγλοπρωσική συμμαχία εντάχθηκαν μικρότερα γερμανικά κράτη. Η Σουηδία, φοβούμενη τις επεκτατικές διαθέσεις της Πρωσίας, μπήκε στον πόλεμο το 1757 για προστατέψει τις κτήσεις της στη Βαλτική, παίρνοντας θάρρος από το γεγονός ότι φαινομενικά ολόκληρη η Ευρώπη αντιμαχόταν την Πρωσία. Η Ισπανία, που δεσμευόταν από την Πακτ ντε Φαμίγ, επενέβη υπέρ της Γαλλίας και μαζί εξαπέλυσαν μια καταστροφική εισβολή στην Πορτογαλία το 1762. Η Ρωσική Αυτοκρατιορία αρχικά συνασπίστηκε με την Αυστρία, φοβούμενη τις φιλοδοξίες της Πρωσίας σε σχέση με την Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία, ωστόσο άλλαξε πλευρά μετά την ενθρόνιση του Τσάρου Πέτρου του Γ΄ το 1762.»

Περιμένω με χαρά τυχόν απορίες, ερωτήσεις, σχόλια, πληροφορίες, παρατηρήσεις κλπ.

[Διηνέκης]

Πολύ όμορφη ανάλυση....πάντα φωτίζει τις συγκεκριμένες εποχές που καταπιάνεται και τις αναλύει διεξοδικά... ευχαριστούμε!!!

[Tornezios]

Πάντα μοναδικός στις παρουσιάσεις των νομισμάτων σου !

[thaler]

Φίλοι μου σας ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια.
Σας δείχνω νόμισμα του ίδιου ηγεμόνα από τη συλλογή μου. Δυστυχώς είναι χαμηλού βαθμού. Πρόκειται για 2/3 του τάληρου. Το κέρμα απεικονίζει το νεανικό πορτραίτο του Φρειδερίκου.

[cat]

Εξαιρετικη παρουσιαση για ενα ενα πολυ ομορφο ταληρο. Μπραβο Στελιο. Ρε φιλε αυτοι οι Γερμανοι απο μικροι φαινονταν τι κουμασια ειναι

[thaler]

Κουμάσια δε λες τίποτα Δημήτρη 

[ΚΑΡΑΜΑΝΙΚΟΣ]

ταλληρα χρυσα υπαρχουν?να ξερεις οτι ειχα παει σε ενα νομισματικο μουσειο στην βαρσοβια κ ειχε ταλληρα πολλα ομορφα κ ζουμερα αλλα μην ρωτας ποια κ τι γιατι δεν μπορουσα να βγαλω ακρη με αυτα..ειναι φανταστικα οσα μας λες..συγχαρητηρια

[thaler]

Φίλε ΚΑΡΑΜΑΝΙΚΟ σε ευχαριστώ, και σένα και όλους για τη δύναμη που μου δίνετε να συνεχίσω. Όσον αφορά το αν υπάρχουν χρυσά τάληρα, απ' όσο γνωρίσω όχι, δεν υπάρχουν. Τα χρυσά έχουν άλλες κατηγορίες π.χ. ουγγιά, πεντόλιρο κλπ. Εκτός αν υπάρχει κατηγορία χρυσών που να ζυγίζει περίπου 28 γραμμάρια, όσο δηλαδή και τα τάληρα, πράγμα που δεν το ξέρω. Γενικά τα τάληρα, σχεδιάστηκαν και κόπηκαν απ' την αρχή για να ανταποκρίνονται σε αξία και βάρος ασημένιων νομισμάτων και όχι χρυσών με αναλογία 1 τάληρο=1 χρυσό δουκάτο. Η αναλογία αυτή άλλαξε αργότερα. (Δες το θέμα "Ασημένια Τάληρα - Ονομασία και Προέλευση" που άνοιξε ο αγαπητός φίλος Γιώργος (Lary).

Όσο για το νομισματικό μουσείο... αμάν βρε παιδί μου, μην ξύνεις πληγές τώρα και μου τρέχουν τα σάλια 

[thaler]

Όπως είδατε ο Φρειδερίκος Αύγουστος πέθανε το 1827. Ζούσε, δηλαδή, όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση, αλλά και κατά το μεγαλύτερο μέρος της. Ποια ήταν λοιπόν η στάση του απέναντι στους επαναστατημένους Έλληνες?

Είναι γνωστό ότι, όταν άρχισε η Ελληνική Επανάσταση τον Μάρτιο του 1821, στην Ευρώπη κυριαρχούσε το πνεύμα της Ιεράς Συμμαχίας, που τηρούσε εχθρική στάση προς κάθε επαναστατικό κίνημα, που θα άλλαζε το στάτους κβο των υπαρχόντων συνόρων. Στο πνεύμα αυτό κινήθηκε και ο Φρειδερίκος Αύγουστος της Σαξονίας.

Αλλά, αν και οι κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών κρατών τηρούσαν εχθρική στάση απέναντι στην εξέγερση των Ελλήνων, οι λαοί αυτών των χωρών και προπαντός οι μορφωμένοι και οι επηρεασμένοι από τις ιδέες της Αμερικανικής και Γαλλικής επανάστασης εκδήλωναν την συμπάθειά τους προς την Ελληνική Επανάσταση.

Η Σαξονία λοιπόν, υπήρξε πρωτοπόρος στην δημιουργία του φιλελληνισμού.
Ο πρώτος που εκφράστηκε δημοσίως υπέρ της νομιμότητας της Ελληνικής Επανάστασης ήταν ο Wilhelm Traugott Krug, καθηγητής της φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο της Λειψίας στη Σαξονία. Εξέδωσε στις 15-3-1821 το φυλλάδιο  Griechenlands Wiedergeburt  «Η αναγέννηση της Ελλάδας», το οποίο αποτέλεσε και την πρώτη δημόσια πολιτική υπεράσπιση της Ελληνικής Επανάστασης εναντίον των αρχών της Ιεράς Συμμαχίας. Το έργο αυτό, που θεωρήθηκε το ιδρυτικό μανιφέστο του φιλελληνισμού, γνώρισε πολλές επανεκδόσεις.

Στο πλευρό του Krug συντάχθηκε, στα τέλη Μαΐου του 1821, και ο συνάδελφός του, καθηγητής της θεολογίας στο ίδιο πανεπιστήμιο Heinrich Gottlieb Tzschirner, εκδίδοντας ανώνυμα το φυλλάδιο, «Die Sache der Griechen, die Sache Europa’s» –«η Υπόθεση της Ελλάδος, Υπόθεση της Ευρώπης».

Ξανά ο Krug, κυκλοφόρησε την 1η Αυγούστου 1821, ένα μονόφυλλο με το οποίο καλούσε τους Γερμανούς να δημιουργήσουν φιλανθρωπικές οργανώσεις για την οικονομική ενίσχυση του σώματος Γερμανών εθελοντών, που ετοιμαζόταν να κατέβει και να πολεμήσει στην Ελλάδα. Το φυλλάδιο αυτό είχε μεγάλη απήχηση, καθώς, εκτός από τον Τύπο της Σαξονίας, αναδημοσιεύτηκε σε εφημερίδες άλλων κρατιδίων και μεταφράστηκε σε πολλές άλλες γλώσσες. Στην ουσία έθετε τα πλαίσια δράσης του φιλελληνικού κινήματος σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Στις 7 Αυγούστου 1821, όμως, ένα διάταγμα του βασιλιά της Σαξονίας Φρειδερίκου Αυγούστου προς τη Βασιλική Ένωση Βιβλιοπωλών της Λειψίας το έθεσε εκτός κυκλοφορίας στη Σαξονία, υποστηρίζοντας πως είναι απαράδεκτο να παρακινούνται αυθαίρετα οι συμπολίτες του κρατιδίου αυτού να συμμετάσχουν σε έναν ξένο αγώνα. Προσέθετε ακόμα πως το γεγονός ήταν ιδιαίτερα επικίνδυνο, καθώς η όλη υποκίνηση γινόταν από την έδρα πανεπιστημίου και απευθυνόταν στα ευέξαπτα πνεύματα της νεολαίας.

Μην ξεχνάμε πως παραλίγο να είχαμε στην Ελλάδα βασιλιά από τη Σαξονία.  3 Φεβρουαρίου 1831: Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου που υπογράφεται από τις Μεγάλες Δυνάμεις, δημιουργείται ανεξάρτητο ελληνικό κράτος με οροθετική γραμμή προς βορρά και δυτικά τη γραμμή Αχελώου-Σπερχειού. Το ελληνικό στέμμα προσφέρεται στον Λεοπόλδο της Σαξονίας-Κόμπουρκ & Γκότα, ο οποίος τελικά το αρνείται. Τελικά βασιλιάς διορίστηκε ο Βαυαρός πρίγκηπας Όθωνας, που έφτασε στην Ελλάδα το 1833.

Τέλος, μερικές δεκαετίες αργότερα, έρχεται στην Αθήνα και ο Γερμανός αρχιτέκτονας από τη Σαξονία Έρνστ Τσίλλερ, ο οποίος παρέμεινε στην Αθήνα και συνδέθηκε με την οικοδομική αναγέννηση της ελληνικής πρωτεύουσας μετά το 1880. Στα έργα του συγκαταλέγεται το Προεδρικό Μέγαρο, το κτίριο που στεγάζεται το Νομισματικό Μουσείο Αθηνών, το κτίριο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και πολλά-πολλά άλλα.

[Tornezios]

Και τελικά ο Λεοπόλδος έγινε Βασιλέας του Βελγίου και ήταν πολύ καλός και επιτυχημένος...
Κρίμα που δεν ήρθε έδώ και μας έστειλαν το νιανιαρο τον Όθωνα, θα ηταν πολύ διαφορετική η Ελλάδα...