ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗ 1927

[chronos]

Καταρχάς, να διευκρινίσω ότι η συλλογή αυτή είναι οικογενειακό κειμήλιο και δεν πρόκειται ποτέ να δοθεί προς πώληση (τουλάχιστον όσο ζω εγώ)! Η συναισθηματική της αξία είναι ανεκτίμητη για μένα και αυτό δεν πρόκειται ν' αλλάξει, ακόμα και αν μου πείτε ότι κοστίζει μόνο ένα ευρώ! Απλά μόνο μια εκτίμηση θα ήθελα, για να ξέρω τι "θησαυρό" έχω στο σπίτι του, αν πρέπει να την προστατέψω ιδιαίτερα κλπ..

Πρόκειται για το "ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗ", έτους 1927. Μία από τις πρώτες εγκυκλοπαίδειες της Ελλάδας, απ' όσο γνωρίζω (αν όχι η πρώτη) και σίγουρα ένα από τα πιο σημαντικά συγγράμματα της σύγχρονης ελληνικής γραμματείας! Ο πλούτος του είναι τέτοιος, που πραγματικά μερικές φορές έχει τύχει να το χρησιμοποιήσω ως εγκυκλοπαίδεια, ακόμα και σήμερα, χωρίς να θεωρήσω ότι διαβάζω ξεπερασμένη γνώση!

Από τους δώδεκα τόμους, λείπουν, δυστυχώς, οι δύο (ο τρίτος και ο τέταρτος). Είναι, όμως, σε άριστη κατάσταση! Ευτυχώς φρόντισαν οι γενιές πριν από μένα να μην σκιστεί, ούτε κατ' ελάχιστον, ούτε μια σελίδα! Πόσο λέτε να κοστίζει;

[chronos]

Μια πιο κοντινή φωτογραφία των βιβλίων:

[Douglas Whittacker]

για να ξέρω τι "θησαυρό" έχω στο σπίτι του, αν πρέπει να την προστατέψω ιδιαίτερα κλπ..

Μην ανησυχείς.
Και οι χειρότεροι Γεωργιανοί ληστές να μπουκάρουν σπίτι σου, την εγκυκλοπαίδεια δεν θα στην πάρουν.
Χρηματικώς δεν αξίζει σχεδόν τίποτα.
Από υγρασίες και τυχόν τρωκτικά κοίτα να την προστατέψεις. Από κάτι άλλο δεν κινδυνεύει.

Εγώ έχω του "Φοίνικα" (εκδότης Παύλος Δρανδάκης), επίσης έκδοση 1926-27, 24 τόμοι συν 4 τόμοι "συμπλήρωμα" (που εκδόθηκαν την δεκαετία του '50 ή '60 νομίζω), δηλαδή 28 τόμοι των 960 (!) σελίδων έκαστος, δηλαδή σύνολο 26.880 σελίδες! Και "δερματόδετο" παρακαλώ!
Και μάλιστα εις διπλούν, γιατί ο μακαρίτης ο πατέρας μου, που την κληρονόμησε από τον πεθερό του, επειδή είχε δυο παιδιά, φρόντισε κάποτε (πριν 20-30 χρόνια) να βρει και να αγοράσει άλλη μία, για να την έχει και η αδερφή μου.
Θυμάμαι ότι τότε (δεκαετία '80) την είχε αγοράσει 100.000 δραχμές. Υποθέτω ότι και σήμερα (αν βρεθεί κάπου) τόσο περίπου θα την πουλάνε. Περί τα 300 ευρώ.

Εγώ έχω χώρο και την έχω σε ράφια, η αδερφή μου όμως την έχει σε κούτες (σε δικιά μου αποθήκη όμως).
Πιθανόν σε παλαιοβιβλιοπωλεία να βρίσκεις να αγοράσεις τις ίδιες. Και τη δική σου, και τη δική μου. Αλλά βέβαια ο βιβλιοπώλης θα βγάλει το κατιτις του (και καλώς θα κάνει, αλλιώς τι τα κρατάει?)

Χρησιμότης? Αμφίβολη. Είναι ζήτημα αν ανατρέχω να βρω κάποια μια λέξη κάθε τρία χρόνια. Και πολλές λέξεις ΔΕΝ υπάρχουν μέσα. Π.χ. έψαξα τελευταία να βρω τη λέξη "κατσαπλιάς" (ετυμολογία, προέλευση κλπ) και ο "Φοίνιξ" δεν την έχει καθόλου. Ενώ ο (σύγχρονος) Μπαμπινιώτης, την έχει (1 τόμος).

Να, πάρε και τη δικιά μου σε φωτό (κλικ και ξανά κλικ πάνω στις εικόνες) να την έχεις!

   

Για σένα τις τράβηξα, τώρα.

[chronos]

Χρησιμότης? Αμφίβολη. Είναι ζήτημα αν ανατρέχω να βρω κάποια μια λέξη κάθε τρία χρόνια. Και πολλές λέξεις ΔΕΝ υπάρχουν μέσα. Π.χ. έψαξα τελευταία να βρω τη λέξη "κατσαπλιάς" (ετυμολογία, προέλευση κλπ) και ο "Φοίνιξ" δεν την έχει καθόλου. Ενώ ο (σύγχρονος) Μπαμπινιώτης, την έχει (1 τόμος).

Πολύ ωραία και η δικιά σου! Μην τη σκοτώσεις ποτέ σε παλαιοπωλείο σε παρακαλώ! Γενικά, αν και "γκατζετάκιας" - άλλη μια λέξη που αποκλείεται να βρεις σ' αυτές - στην καθημερινή μου ζωή, είμαι λάτρης τού παλιού βιβλίου! Ο λόγος που δεν βρήκες τη λέξη "κατσαπλιάς" υποθέτω πως είναι ότι η λέξη αυτή δεν είναι ελληνική. Ο Μπαμπινιώτης ήταν από τους πρώτους γλωσσολόγους που έβαλαν λέξεις τής αργκό, που δεν ήταν ελληνικές, στα λεξικά τους.

Μια παλιά εγκυκλοπαίδεια χρησιμοποιείται περισσότερο ως ιστορική πηγή! Για παράδειγμα, αν ανατρέξεις στο όνομα ενός χωριού, που ξέρεις ότι παλιά είχε μεικτό και όχι αμιγώς ελληνικό πληθυσμό, θα δεις το 1927, που γράφτηκε η εγκυκλοπαίδεια, ακριβώς τι εθνηκότητας κατοίκους είχε! Έτυχε ν' ακούσω πρόσφατα έναν Αλβανό Τσάμη στην τηλεόραση να αναφέρεται στην περιουσία των πολύ πλούσιων παππούδων του στο τάδε χωριό τής Θεσπρωτίας. Κοίταξα, λοιπόν, στον Ελευθερουδάκη και είδα ότι υπήρχαν τότε τρεις οικογένειες Αλβανών στο χωριό, αλλά όχι με το επίθετο που παρουσιαζόταν αυτός στην τηλεόραση! Άλλο παράδειγμα είναι ο πληθυσμός των διαφόρων χωριών τής Κύπρου (τότε υπό βρετανική κατοχή). Πόσοι Έλληνες, πόσοι Τούρκοι, πόσοι Βρετανοί αξιωματικοί σε κάθε χωριό, δίνοντάς σου μια καλή εικόνα τής ανθρωπογεωγραφίας τής περιοχής εκείνη την εποχή. Τα στοιχεία αυτά σε βοηθούν να κάνεις διασύνδεση με την μετέπειτα ιστορία τής Εισβολής. Όσο για τη Συνθήκη τής Λωζάνης, που είναι κι επίκαιρη, ο Ελευθερουδάκης δεν αναλύει μεν όλο το κείμενο, αλλά δίνει παραπομπές σε νόμους τής Ελλάδας (ΦΕΚ τάδε κλπ.), που αποτελούν εφαρμοστικούς νόμους τής Συνθήκης, για περαιτέρω έρευνα!

Βέβαια, δεν μπορώ να παραλείψω τη γλώσσα που είναι γραμμένα αυτά τα βιβλία! Δεν είναι απλά καθαρεύουσα! Το συντακτικό που χρησιμοποιούν και αρκετές λέξεις που δεν υπάρχουν πια, παραθέτουν ένα τελείως άλλο εξελικτικό επίπεδο της ελληνικής γλώσσας! Αν παρατηρήσεις, ανάλογα με τη "σοβαρότητα" του θέματος που αναλύεται, το κείμενο χρησιμοποιεί λιγότερο ή περισσότερο καθαρεύουσα και αντιστοίχως λιγότερο ή περισσότερο δημοτική (θέλοντας να ικανοποιήσει και το κίνημα των "δημοτικιστών", που είχε πρωτοεμφανιστεί εκείνη την εποχή)! Σαν να διαβάζεις Εμμανουήλ Ροΐδη και αμέσως μετά Παπαδιαμάντη: Καθαρεύουσα και οι δύο, αλλά άλλο συντακτικό (αρχαΐζουσα καθαρεύουσα ο Ροΐδης), άλλες λέξεις και άλλες "δόσεις" δημοτικής ο καθένας!

Να γιατί αυτά τα βιβλία, ο δικός σου "Φοίνικας" και ο δικός μου "Ελευθερουδάκης", θεωρώ ότι είναι "θησαυρός"!

[tasos26]

για τους παραπανω λογους που αναπτυξε ο "chronos" για αυτο ειναι πολυτιμο το λεξικο ελευθερουδακη διοτι δεν προκειται να ξαναεκδοθει ομοιο του και επιπλεον αναφερει στοιχεια καταγωγης πολλων οικογενειων παλαιων καθως και γεγονοτα αυτουσια χωρις καμια ιστορικη αλλοιωση.
για καποιους αποτελει "κοκκινο πανι" διοτι λεει ΠΟΛΛΑ.
οποιος την εχει ειναι τυχερος

[herakliotis]

Τελος παντων φιλε , διχως να θελω να κανω διαφημηση καπου οποιος θελει υπαρχουν και οι δωδεκα τομοι συν τρεις αλλοι συμπληρωματικοι δωρο στα 220 ευρω!!
Δεν ειναι μεγαλη η χρηματικη αξια πλεον σε  αυτα.
Το ιντερνετ εχει μπει καλα στην ζωη ολων και ολοι οτι θελουν τα βρισκουν πατωντας κουμπακια!!
Αυτο απο την αλλη ειναι κακο διοτι τα παιδια μας μεγαλωνουν σε εναν κοσμο αποβλακωμενο σε σχεση με την μελετη που εριχναν τα παιδια καποτε ή ακομη εμεις οι σημερινοι πενηνταρηδες και εξηνταριδες και μαλιστα οταν θελουμε κατι στο ιντερνετ φωναζουμε την κορη , τον γιο ή τον εγγονο και του λεμε :
Ξερεις θελω αυτο , πως γινετε?
Και σου λεει το παιδι : Αμαν βρε μπαμπαα!! Δωσε μου το κινητο !! Τσουκου τσουκου τσουκου δυο τρια πεντε λεπτα σκαλισμα και αυτο που θες εγινε!!

Και λεμε μετα εμεις!!

Τι τετραπερατο παιδι που εβγαλα!! Πρωτο στην τεχνολογια , ολα τα ξερει!!

Αλλα στην ουσια απο αυτα που ηξεραν οι παλιοι δεν ξερει τιποτα!!

Οπως και να εχει ο κοσμος προχωραει , η τεχνολογια τα σαρωνει ολα !!
Σε καλο να μας βγει!!
Φιλικα
herakliotis