Νομισματικά Άρθρα Περιοδικών

[sam_gr]

Το Χόμπυ νίκησε …
Λειώνονται τα απούλητα των Ολυμπιακών της Μόσχας και του Μόντρεαλ

Του Τρέυ Φαϊρστερ







Το χόμπι νίκησε την προσπάθεια της Occidental - Lazard Freres - Franklin Μint να μονοπωλήσουν τα Ολυμπιακά του 1984. Αλλά πολλά παραμένουν κρυμμένα και ίσως σιγά - σιγά βυθιστούν στη λησμονιά του παρελθόντος, αν δεν κρατηθούν ζωντανά από τους Συλλέκτες. Πρώτο και κύριο στο μυαλό μου παραμένει το θέμα του λειωσίματος των νομισμάτων των Ολυμπιακών της Μόσχας.
Έπειτα, διερωτώμαι με τι στοιχεία το Franklin Μint «εξανάγκασε» το Coin Group να του παραχωρήσει ένα τμήμα (λέγεται, το 25%) της «δουλειάς». Μέρος αυτών των στοιχείων, που κατά τον Τζάκ 'Αντερσον έφτιαναν ένα φάκελο ύψους 6 ποδιών, αναφερόταν στο λειώσιμο των αναμνηστικών της Μόσχας.
Τι ακριβώς σημαίνει αυτή η ιστορία του λειωσίματος; Ρωτήσαμε την Occidental αλλά καταφέραμε να μιλήσουμε μόνο με ένα απληροφόρητο Αντιπρόεδρο Δημοσίων Σχέσεων. Αυτός α άνθρωπος δεν διαβάζει ούτε εφημερίδες, ή τουλάχιστον αυτό κατάλαβα, όταν με διαβεβαίωσε πως ποτέ δεν διαβάζει τη στήλη του Τζάκ 'Αντερσον.
Αν υπήρξε λειώσιμο, δεν θα κατηγορούσα την Occίdental αφού αυτός είναι πιθανό ο μόνος τρόπος για να πάρει μερικά χρήματα από την μεγάλη ποσότητα των Ολυμπιακών της Μόσχας που έμειναν απούλητα. Είναι δύσκολο ακόμα και να βρεις κάποιον έμπορο που να αγοράσει Ολυμπιακά της Μόσχας και του Μοντρεάλ πάνω από την αξία του μετάλλου τους. Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι έμποροι αγοράζουν στην τιμή ή και κάτω από την τιμή του μετάλλου. Αυτό αποτελεί σίγουρη ένδειξη υπερπροσφοράς.
Λοιπόν, τι το σπουδαίο σε ένα λειώσιμο; Οι Συλλέκτες Θέλουν να το γνωρίζουν, γιατί έτσι θα μικρύνει ο αριθμός των νομισμάτων που αναφέρεται πως κόπηκαν. Αλλά ποια επίδραση θα είχε στην Occίdental - Lazard η αποκάλυψη αυτών των στατιστικών στοιχείων; Δεν μπορώ να βρω καμία.
θέση τoυ World Cοin Νews και των Συλλεκτών ήταν να ενισχύσουν την κυβερνητική βοήθεια προς τον ερασιτεχνικό αθλητισμό μέσω ενός προγράμματος Ολυμπιακών νομισμάτων. Εκείνο στο οποίο αντιταχθήκαμε -και αντιτασσόμαστε - ήταν η εκμετάλλευσή τους από ιδιώτες, τα πολυάριθμα νομίσματα που πρότειναν, η ατμόσφαιρα μυστικότητας που περιέβαλε τη συμφωνία της Οργανωτικής Επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων με το Cοin Group και ο τρόπος που τα κέρδη μοιράζονται ανάμεσα στα συμβαλλόμενα μέρη.
Φαίνεται ότι ο F. Don Μiller, Διευθυντής της Αμερικανικής Ολυμπιακής Επιτροπής, δεν έχει επαφή με την πραγματικότητα αν πιστεύει ότι «αυτά τα ολυμπιακά νομίσματα δεν προορίζονται για τους Συλλέκτες όλου του κόσμου». Πώς μπορεί να πιστεύει πως οι Συλλέκτες Θα θελήσουν να «επενδύσουν» σε αυτά τα αναμνηστικά όταν έχουμε την πείρα των παρόμοιων εκδόσεων της Μόσχας και του Μοντρεάλ ; Δυστυχώς, ο μεγάλος όγκος τέτοιων νομισμάτων αγοράζεται από Συλλέκτες, που θα χάσουν τα περισσότερα με την από μέρους τους «υποστήριξη του ολυμπιακού προγράμματος». Ποιος κοροϊδεύει ποιόν;

- Φωτομοντάζ που δημοσιεύτηκε στο τεύχος της 20ης Απριλίου του World Coin News...
Αναμνηστικό του λειωσίματος των... αναμνηστικών της Μόσχας.

(Άρθρο του Τρέυ Φαϊρστερ από το Τευχος 19 , Ιούνιος 1982 ,του Περιοδικού : ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ )

[sam_gr]

ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΗ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ ΓΙΑ ΤΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΤΟΥ ΛΟΣ ΑΝΤΖΕΛΕΣ
Του Αναστασίου Π. Τζαμαλή

Μια σειρά από γεγονότα, που έγιναν αλυσιδωτά μέσα στον Απρίλιο, φαίνεται πως καταλήγουν στην απομάκρυνση του «Coin Group» που είχε αναλάβει την εμπορική εκμετάλλευση των νομισμάτων που θα κόβονταν για τους Ολυμπιακούς του Λος Άντζελες. Ακόμα, φαίνεται τώρα πολύ πιθανό πως αντί του πανάκριβου προγράμματος των 33 διαφορετικών κομματιών Θα εκδοθούν 3 μόνο και Θα διατεθούν κατ' ευθείαν από το αμερικανικό δημόσιο.
Η Οργανωτική Επιτροπή των Ολυμπιακών του Λος Άντζελες, μετά από διαγωνισμό, είχε αναθέσει τη διάθεση (σημείωση 1) των «αναμνηστικών» στο ιδιωτικό εμπορικό συγκρότημα που αποτέλεσαν η Occίdental Petroleum Corρoratίon και η γαλλική Τράπεζα Lazard Freres(σημείωση 2). Στις δύο αυτές εταιρίες προστέθηκε, στα τέλη του 1981, και το ιδιωτικό Νομισματοκοπεία Franklίn Μint, που ήταν ο ανταγωνιστής της Occίdental - Lazarf στο διαγωνισμό για την ανάληψη της διαθέσεως των ολυμπιακών «αναμνηστικών». Η Γερουσία είχε εγκρίνει το σχετικά νομοσχέδιο αλλά το Κογκρέσο το εξέταζε ακόμα.
Στις 2 Απριλίου 1982, ο γνωστός δημοσιογράφος Τζακ Άντερσον(σημείωση 3), δημοσίευσε ένα εμπιστευτικό υπηρεσιακό υπόμνημα που απευθύνεται στον Ρεπουμπλικανό Βουλευτή Φράνκ Αννούνζιο, Πρόεδρο της Υποεπιτροπής Προστασίας Καταναλωτού και Νομισματικής. Τα υπόμνημα αναφέρεται σε μια συνάντηση που ο Αννούνζιο και ο Δημοκρατικός βουλευτής Τόμας Φολιέττα είχαν με εκπροσώπους της Φράνκλιν Μίντ, πριν μερικούς μήνες. «Οι άνθρωποι του Φράνκλιν Μίντ σας ανέφεραν», υπενθυμίζει το υπόμνημα στον Αννούζιο, «πως είχαν στοιχεία ότι η Lazard - Occίdental έλειωσε νομίσματα των Ολυμπιακών της Μόσχας, είχε ανοίξει μυστικούς τραπεζικούς λογαριασμούς και προσπάθησε να Θέσει υπό τον έλεγχό της
τη νομισματοαγορά έτσι, που οι δυο εταιρίες να πραγματοποιήσουν υπερκέρδη. Οι εκπρόσωποι του Φράνκλιν Μίντ δήλωσαν πως διαθέτουν στοιχεία που ο όγκος τους φτάνει τα έξη πόδια ύψος. Αλλά το Φράνκλιν Μίντ ακύρωσε δυο συναντήσεις με ανθρώπους της Υποεπιτροπής στις οποίες επρόκειτο να παρουσιάσουν τα ογκώδη στοιχεία τους. 'Όπως τώρα φαίνεται το Φράνκλιν Μίντ χρησιμοποίησε την απειλή παρουσιάσεως των στοιχείων που κατείχε, σαν σφυρί με το οποίο απέσπασε μια συμμετοχή του στη δουλειά». Η αποκάλυψη του παραπάνω υπομνήματος από τον Τζάκ Αντερσον, προκάλεσε μεγάλη αίσθηση. Αναδημοσιεύτηκε από πολλές μεγάλες εφημερίδες. 0 Βουλευτής Φράνκ Αννούνζιο, πρότεινε στο Κονγκρέσσο (6 Απριλίου) απόρριψη της αναθέσεως στο «Cοin Group» — τις τρεις συνεργαζόμενες ιδιωτικές εταιρίες — και την κοπή ενός ή δύο νομισμάτων, που Θα διατίθενται από το Αμερικανικό θησαυροφυλάκιο. Ενώ οι αντιδράσεις πολλαπλασιάζονταν, στις 9 Απριλίου, η Οργανωτική Επιτροπή των Ολυμπιακών του Λός 'Αντζελες ανακοίνωσε πως διέκοψε τη συμφωνία με το «Cοin Group» (Lazard - Occίtlental - Franklίn Μίηt). Το ποσό των 4 εκατομμυρίων δολαρίων που οι συνεργαζόμενες εταιρίες είχαν προκαταβάλει, τους επιστράφηκε, αλλά ένας βοηθός του Βουλευτή Αννούνζιο δήλωνε πως «δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζουμε αν όλα αυτά δεν είναι παρά ένα κόλπο». Πραγματικά μια βδομάδα αργότερα ο Βουλευτής Σαιν - Ζερμαίν, Πρόεδρος της Τραπεζικής Επιτροπής του Κογκρέσου, έλαβε ένα τηλεγράφημα από την Occitlental - Lazard με το οποίο εξέφραζαν την ελπίδα πως η συμφωνία Θα επαναδραστηριοποιόταν.

- Στιγμιότυπο από την συνέντευξη τύπου της Οργανωτικής Επιτροπής των Ολυμπιακών του Λος Άντζελες, στις 9 Aπριλίου 1982.0 Πρόεδρος της Επιτροπής (κέντρο), Peter Ueberroth, ανακοινώνει την ακύρωση του συμβολαίου με το «Coin Group που αποτελέστηκε από τις εταιρίες Occίdental Petroleurit, Lazard Freres και Franklin Μint, με σκοπό την εμπορική εκμετάλλευση των αναμνηστικών των Ολυμπιακών του 1984. Στη συνέντευξη ανακοινώθηκε, ακόμα, η επιστροφή 4.000.000 δολαρίων που το « Coin Group » είχε προκαταβάλλει.

. Όμως, ο Αννούνζιο (που, όπως είπαμε, είναι ο Πρόεδρος της αρμόδιας με το Θέμα Υποεπιτροπής του Κογκρέσου) δήλωνε: «θα κάνω ό,τι μπορώ για να τους σταματήσω να χρησιμοποιούν το Κογκρέσο σαν γιο-γιο. Πιστεύω πως ο μέσος Αμερικανός Θα Θελήσει να αγοράσει 1-2 νομίσματα των Ολυμπιακών Αγώνων του Λος 'Αντζελες, αν τα κέρδος από αυτά τα νομίσματα πήγαινε κατ' ευθείαν σε ενίσχυση των Αγώνων, της Ολυμπιακής μας ομάδας και του ερασιτεχνικού αθλητισμού. Δεν νομίζω πως αυτοί οι ίδιοι Αμερικανοί Θα Θελήσουν να αγοράσουν 17 τέτοια νομίσματα" που θα κοστίσουν σχεδόν 5.000 δολάρια με το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων να πηγαίνει στις τσέπες ιδιωτικών επιχειρήσεων».
Η Υποεπιτροπή Προστασίας Καταναλωτού και Νομισματικής καταλήγει να προτείνει νέο νομοσχέδιο που προβλέπει την κοπή 2 ασημένιων δολαρίων, με χρονολογίες 1983 και 1984, και 1 χρυσού των 10 δολαρίων με χρονολογία 1984. Το νομοσχέδιο θέτει σαν αρχή πως η διάθεση των αναμνηστικών αυτών στην Αμερική Θα γίνει από το Δημόσιο και στο εξωτερικό από έναν αντιπρόσωπο που Θα επιλέξει ο Υπουργός Οικονομικών. Προβλέπει, πάντως, πως οποιοσδήποτε Θελήσει Θα μπορεί να αγοράζει, με κάποια έκπτωση, χονδρικά για να μεταπωλεί στο κοινό. Πριν το νομοσχέδιο πάρει την τελική του μορφή, η Υποεπιτροπή Θα ακούσει τις γνώμες του Υπουργού Οικονομικών και εκπροσώπων των Συλλεκτών. ' Έτσι, η μάχη που διάρκεσε ένα σχεδόν χρόνο, φαίνεται πως κερδίζεται από τον Συλλεκτισμό. Με δημοκρατικές διαδικασίες (και όχι μυστικές συνεννοήσεις), με δημόσια έκφραση της γνώμης όλων των
ενδιαφερομένων (και όχι με απόρρητες συμφωνίες),

Σημειώσεις
1. Μόνο τη διάθεση όχι την ιδιοκτησία, όπως έγινε με τα ελληνικά «αναμνηστικά» ή «ψευδονομίσματα» των ΙΓ ' Πανευρωπαϊκών Αγώνων που, σύμφωνα με το άρθρο 11 του νόμου 1160, «ανήκουν στον κύριο της ύλης εξ ης παρήχθησαν ταύτα».
2. Η Lazard Freres (Αδελφοί Λαζάρ ) είναι η μητρική εταιρία της «Νυminνest» που με τη σειρά της ελέγχει την εταιρία Numarco που ανέλαβε τα αναμνηστικά των Γ’ Πανευρωπαίκών Αγώνων. Η Occidental -Lazard είχε αναλάβει τη διάθεση των ολυμπιακών «αναμνηστικών» των Αγώνων της Μόσχας (1980).
3. Είναι ο ένας από τους δύο δημοσιογράφους που αποκάλυψαν το διαβόητο σκάνδαλο του Γουωτερ-γκαίητ και έγιναν αιτία της παραιτήσεως του Νίξον.
4. Το πρόγραμμα των Occidental - Lazard - Franklin πρόβλεπε την κοπή 17 διαφορετικών νομισμάτων σε χρυσό και ασήμι που με τα αντίστοιχα proof θα έφταναν στον αριθμό των 33 κομματιών!

(Άρθρο του Αναστασίου Π. Τζαμαλή από το Τεύχος 19 , Ιούνιος 1982 ,του Περιοδικού : ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ )

[sam_gr]

Yποδήματα με γυριστές μύτες

Ρένας Αργυροπούλου
Αντιπροέδρου της Ελληνικής Νομισματικής Εταιρίας

Αφορμή γι' αυτή τη μικρή εργασία στάθηκε ένα ζευγάρι μικρές πήλινες μπότες με μύτες γυρισμένες προς τα πάνω, που βρίσκεται στη συλλογή μου (Εικ. 1). Πρόκειται για αφιέρωμα που προέρχεται μάλλον από τη Βοιωτία και χρονολογείται στον 5ο π.Χ. αιώνα.
Με την κ. Έφη Σακελλαράκη έχουμε μελετήσει πολύ το θέμα και συγκεντρώσαμε άφθονο φωτογραφικό υλικό από νομίσματα (Εικ. 2 και 4), κτερίσματα ή αφιερώματα (Εικ. 1 και 3) και αγγειογραφίες (Εικ. 5). Το νόμισμα της Εικ. 2 είναι μια ασημένια Δραχμή της Μαντινείας της Αρκαδίας, κομμένη με τον Αιγινίτικο κανόνα2 και χρονολογούμενη μετά το 371 π.Χ. Πανομοιότυπο κομμάτι της συλλογής μου, έχει βάρος 5,65 γραμμάρια. ΚΥΡΙΑ ΟΨΗ: Οδυσσέας πωγωνοφόρος, όρθιος προς τα δεξιά. Φέρει τον χαρακτηριστικό κωνικό σκούφο, κοντό χιτώνα και υποδήματα με τις μύτες προς τα πάνω. Με το δεξί χέρι κρατάει ακόντιο και με το αριστερό ένα κουπί που μπήγει στη γή. Στο πεδίο αριστερά επιγραφή ΜΑΝΤΙΝ(ΕΩΝ). ΠΙΣΩ ΟΨΗ: Ο Τάφος του ήρωα Αρκάδα, με προτομές των Διόσκουρων που φέρουν στους ώμους δόρατα, προς τα αριστερά. Κατ’ άλλους συγγραφείς, δεν πρόκειται για τάφο αλλά για βωμό. Σύμφωνα με τον · Όμηρο, όταν ο Οδυσσέας κατέβηκε στον Άδη συνάντησε και την ψυχή του περίφημου Μάντη Τειρεσία που, ανάμεσα στα άλλα, τον συμβούλεψε:

"Κι όταν ξεκάνεις μ' άπονο μαχαίρι τους Μνηστήρες είτε με δόλο ή φανερά στ' αρχοντικό σου σπίτι, πάρε ένα καλοτράβηχτο κουπί και φύγε τότε όσο να φτάσεις σε λαούς που θάλασσα δεν ξέρουν και τρώνε ανάλατο φαί και μήτε από καράβια κατέχουν κοκκινόπλωρα μήτε κουπιά γνωρίζουν, που ναι φτερά των καραβιών. Και θα σου πω να ξέρεις ένα σημάδι αλάθευτο, που δε θα κάνεις λάθος. Όταν στο δρόμο εκεί που πας διαβάτης σ' απαντήσει και λιχνιστήρι αυτό σου πει στον ώμο που σηκώνεις, τότε το καλοτράβηχτο κουπί στη γη να μπήξεις, κι εκεί να σφάξεις όμορφα σφαχτά στον Ποσειδώνα, κριάρι, ταύρο και καπρί, των χοίρων ελατάρη, και στην πατρίδα γύρισε κι αρχοντικές θυσίες να κάμεις σ' όλους τους θεούς που κατοικούν στα ουράνια"

Αυτή τη σκηνή (ΟΔΥΣΣΕΙΑ, Λ 119-133, μετάφραση Γιάννη Κορδάτου) απεικονίζει η Δραχμή της Μαντινείας σύμφωνα με τους Head, Σβορώνο και Babelon. Στη γεμάτη βουνά και κοιλάδες Αρκαδία, σύμφωνα με την παράδοση, ο Οδυσσέας συνάντησε τον άνθρωπο που αγνοούσε το κουπί και εκεί θυσίασε στον Ποσειδώνα. 

1. Πήλινη μπότα Αργυροπούλου με γυριστή μύτη. 5ος π.Χ. αιώνας. Συλλογή

2. Δραχμή Μαντινείας. Μετά το 371 π.Χ. Το αρχαιότερο δείγμα υποδημάτων με γυριστές μύτες, είναι πάλι ένα πήλινο αφιέρωμα που βρέθηκε από τον Ι. Παπαδημητρίου σε τάφο στη Βούλα και που χρονολογείται γύρω στα 1.200 π.Χ. (Εικ. 3). Έτσι, έχουμε την απόδειξη πως για περισσότερα από 3.000 χρόνια το ιδιόμορφο αυτό υπόδημα χρησιμοποιείται συνεχώς στη χώρα μας. Κατά τους ειδικούς, η λειτουργικότητά του πρέπει να αναζητηθεί στο ότι με την ανασηκωμένη μύτη του το υπόδημα αυτό προστατεύει το πόδι από τα αναπόφευκτα «σκοντάμματα» σε βράχους και πέτρες, που τόσο αφθονούν στη χώρα μας. Κλείνοντας Θυμίζω πως παρόμοιοι τύποι υποδημάτων χρησιμοποιούνται στην Ολλανδία και Γαλλία με τη μορφή του ξυλοπάπουτσου (3&ο). Στην Τουρκία επίσης χρησιμοποιούνται ανάλογα πασούμια.

3. Πήλινη μπότα με γυριστή μύτη, 1200 π Χ., περίπου. Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών.

4. Τετράδραχμο Πεπαρυθου, 510 π.Χ., περίπου. Ο φτερωτός Θεός του Μελτεμιού φοράει μπότες με γυριστές μύτες (Το νόμισμα αυτό είναι το έμβλημα της Ελληνικής Νομισματικής Εταιρίας).
Οι κατασκευαστές, τέλος, παιδικών παπουτσιών κατασκευάζουν μποτάκια με ανασηκωμένες μύτες για να προστατεύονται και διευκολύνονται τα αβέβαια βήματα των παιδιών.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Η κ. Ρένα Αργυροπούλου παρουσίασε, σε μορφή προφορικής ανακοινώσεως,. την εργασία της αυτή σε συγκέντρωση της Ελληνικής Νομισματικής Εταιρίας, στις 28 Απριλίου 1982.
2. Βασικό νόμισμα του Αιγινίτικου συστήματος ή κανόνα βάρους (Standard) ήταν ο ασημένιος Στατήρας των 12,2 γραμ. Ο Στατήρας είχε δύο Δραχμές. Κόβονταν και μικρότερες νομισματικές υποδιαιρέσεις. Χάρη στο εκτεταμένο εμπόριο των Αιγινιτών ο νομισματικός τους κανόνας διαδόθηκε και χρησιμοποιήθηκε από πελοποννησιακές αλλά και απομακρυσμένες πόλεις - κράτη. Πιθανό να βασίστηκε σε ένα προνομισματικό σύστημα βαρών που καθιέρωσε ο Φείδων. Εκτός από τα αιγινίτικα, με τον κανόνα αυτόν κόβονταν τα νομίσματα της Σικυώνας, της Ηλιδας και άλλων περιοχών της Πελοποννήσου. Επίσης της Βοιωτίας, της Θεσσαλίας, της Φωκίδας, της Λοκρίδας, των νοτιότερων νη-σιών του Αιγαίου, της Κρήτης, της Καμίρου και της Καρίας. (Βλέπε CοΙin Μ. Kray: «Archaίc and Classίcal Greek Coίns», σελίδα 329).

5. Παράσταση από ερυθρόμορφο αττικό αγγείο. 5ος π.Χ. αιώνας. Έργο του αγγειογράφου Επιστήτου. Γυναίκα που κρατάει μπότες με γυριστές μύτες.

6 Ανδρικά τσαρούχια.

7. Γυναικεία υποδήματα με γυριστές μύτες

(Άρθρο της Ρένας Αργυροπούλου από το Τεύχος 19 , Ιούνιος 1982 ,του Περιοδικού : ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ )

[sam_gr]

ΤΑ ΚΕΡΜΑΤΑ VIANELLI ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ

Του Γεωργίου Πλουμίδη

Σε πρόσφατο ταξίδι μου στη Βενετία πληροφορήθηκα από τον κ. Rolando Vianelli, που υπηρετεί ως γραμματέας στην Ελληνική Κοινότητα της ίδιας πόλης, ότι στο οικογενειακό του αρχείο βρίσκονταν τρία κέρματα με την ακόλουθη ιστορία, σύμφωνα με την αφήγηση του ίδιου: Ο παππούς τον Gίacomo Vianelli είχε έλθει στην Ελλάδα στο δεύτερο μισό τον 19ον αι. και εγκαταστάθηκε στην περιοχή τον Βόλου. Εκεί ανέπτυξε έντονη εμπορική δραστηριότητα. Η ανασφάλεια όμως πού τότε επικρατούσε, κυρίως από τη ληστεία που ενδημούσε στη Θεσσαλία, είχε ως συνέπεια την έλλειψη ρευστού χρήματος, πράγμα που δημιουργούσε συνεχή προβλήματα στην ομαλή διεξαγωγή συναλλαγών. Για την αντιμετώπιση των δυσκολιών και τη διευκόλυνση των ντόπιων ο Gίacumu Vianelli έκοψε μπρούντζινα κέρματα που χρησιμοποιούσε ως προσωρινή πληρωμή, ωσότου να έφθαναν νομίσματα για την κανονική εξόφληση. Ο Vianelli εργάστηκε αργότερα στην κατασκευή των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων, όταν ο Ε. de Chirico (πατέρας τον γνωστού ζωγράφου Giorgio) ανέλαβε στα 1881 το έργο, έχοντας ως οικονομικό στήριγμα τον Κωνσταντινουπολίτη τραπεζίτη Ο. Μαυρογορδάτο. Μέρος της οικογένειας Vianelli εγκατέλειψε την Ελλάδα μεταπολεμικά και ο σημερινός εγγονός επανήλθε στη Βενετίας, που είναι και ο αρχικός τόπος καταγωγής των Vianelli.

Περιγραφή των μαρκών:
Το υλικό είναι μπρούντζος. Όλα φέρουν στη μια όψη: G. VIANELLI VOLO.
Στην άλλη όψη έχουμε τις αξίες:
α) MARCA PAPAS στον εξωτερικό κύκλο και 10 στον εσωτερικό κύκλο.    
β) MARCA PAPAS και 20 αντίστοιχα.
γ) MARCA PIASTRA και 1 αντίστοιχα. Η διάμετρος της κάθε αξίας είναι: 10 paras: 18 χιλ., 20 ρ& 21 χιλ., 1 piastra 27 χιλιοστά.

(Άρθρο του Γεωργίου Πλουμίδη από το Τεύχος 47 , Oκτωβρίου 1984 ,του Περιοδικού : ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ )

[sam_gr]

Όποιος έχει τεύχη του περιοδικού Συλλεκτικός Κόσμος και μπορεί να μου τα δανείσει για να τα σκανάρω και τα επεξεργαστώ για να τα ανεβάσω ,
Ευχαριστώ Κώστας,

[sam_gr]

Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΕΡΕΝΤΙΝΟΣ ΚΑΙ Η ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ

της Ελβίρας Κλαιν-Στεφανέλλι
Επιμελήτριας του Smithsonian Institution Ουάσιγκτων


Ένα πορτραίτο διαφορετικής φύσεως ήταν το αφιερωμένο στον Μιχαήλ 'Άγγελο για την 400ή επέτειο από το θάνατό του, το 1964. Το κεφάλι του ώριμου καλλιτέχνη το τριγυρίζουν τέσσερες μορφές ανακλινόμενες, η «Νύχτα» και η «Μέρα», το «Σούρουπο» και η «Αυγή» από τον τάφο των Μεδίκων. Κατά καιρούς παρουσιάζονται κλασσικές εμπνεύσεις. Καθαρά περιγράμματα, αναπολήσεις μιας αρχαίας επιτύμβιου στήλης μπορεί να παρατηρήσει κανείς σ' ένα μετάλλιο που έγινε το 1968, που παρουσιάζει ένα πλήθος σύμβολα, όπως ένα στάχυ σιταριού, μια κουκουβάγια, Ζυγούς, ένα κέρας Αμαλθείας, πλάι σε μια νεαρή κοπέλα που παριστά την Ελλάδα και κάθεται προσφέροντας ένα κλαδί, πίσω της ένα Κορινθιακό κράνος, και μια ασπίδα, όλ' αυτά φέρνουν σιωπηλά μηνύματα από ένα ένδοξο παρελθόν. 'Ένα μπρούτζινο αγαλματάκι ενός αλόγου, με τον τίτλο: «Μελέτη ενός αλόγου» (1968) δείχνει ότι ο Φερεντίνος πλησίασε επίσης μ' επιτυχία την αρκετά δύσκολη περιοχή της γλυπτικής των Ζώων. Κατά την περίοδο 1960-70, ο Φερεντίνος, δημιούργησε μια σειρά από πλάκες, πλακέτες και μετάλλια σε αφηρημένο στυλ, που δείχνει μερικές μεταβολές από την πρώτη ελικοειδή και βασανιζομένη μορφή των θεμάτων του. Τα περιγράμματα των σωμάτων είναι πιο ήρεμα, πιο εξαγνισμένα με γραμμές που πολλές φορές προχωρούν σε βαθιά και ίσια αυλάκια. τονίζεται πολύ έντονα το κάθετο, πράγμα που δημιουργεί ένα θαυμάσιο αποτέλεσμα ενός κιαροσκούρο που δίνει τόνο στη δράση. Αξιοσημείωτες, απ' αυτή την άποψη, είναι οι μορφές της «Μητέρας τον Γολιάθ» (1965) και μια διαδοχή τεσσάρων μορφών σε μια πλάκα, που είναι αφιερωμένες στη μνήμη του δασκάλου του, καθηγητή Κ. Παρθένη, που έγινε το 1967, όπως και η πλακέτα με τον τίτλο. «Ο καλλιτέχνης», την ίδια χρονιά, που δείχνει μπροστά στον πίνακα ένα καλλιτέχνη. Μια πολυεδρική επιφάνεια, που δείχνει την ισχυρή επίδραση της γωνιώδους μορφής του κυβισμού, προσδίδει στη φιγούρα μια ιπποτική εμφάνιση, μ' ένα κεφάλι σε σχήμα κράνους που διατηρεί το συμβολικό του χαρακτήρα μες από μια τέλεια εξάλειψη των ανθρώπινων χαρακτηριστικών. Οι μορφές αυτής της περιόδου του Φερεντίνου δείχνουν δυνατές αρθρώσεις, αλλά σπανίως πλήρως φορμαρισμένα χέρια και κεφάλια. Μάλιστα τα κεφάλια παίρνουν τις περισσότερες φορές τα πιο παράξενα σχήματα ή εξαφανίζονται τελείως. Κάποτε, μορφές σε προφίλ παρουσιάζουν γυμνά τα χαρακτηριστικά. όπως στο μετάλλιο «Μητρότητα» (1959) που δείχνει ένα παιδί, καθώς φαίνεται από πίσω, να στηρίζεται ακουμπώντας στη μητέρα του. Η ισορροπία της συνθέσεως υπαγόρευσε στον καλλιτέχνη να δώσει ένα κωνοειδές σχήμα στα μαλλιά της μητέρας και να βάλει πίσω από το σύμπλεγμα μητέρας-παιδιού μια γάτα που φέρει το μικρό της, ένας συμβολισμός που δίδει έδαφος για ένα σωρό ερμηνείες που καταλήγουν στο ότι η μητέρα θεωρείται ο τροφοδότης ή ο προστάτης του παιδιού της ή και τα δυο. Το θέμα του μαρτυρίου των αθώων θυμάτων των Ναζιστικών εκτελέσεων το 1943 στα Καλάβρυτα, το ξαναπιάνει ο Φερεντίνος και μας το αποδίδει πάνω σε μια ορθογώνια πλάκα, που έγινε το 1973. Παρουσιάζει τη μορφή ενός σταυρού στο κέντρο με μια ταινία σμιλευμένη που αποτελείται από πολλά άτομα, που Θυμίζουν στην έκφραση τους την αγωνία και τον πόνο, των καταδίκων της «Τελευταίας κρίσεως» τον Μιχαήλ Αγγέλου. Τα χωρίς πρόσωπα κεφάλια τους τονίζουν την ανωνυμία των συλλογικών παθημάτων και συμφορών τον λαού και όχι την ηρωολατρία του ατόμου. Από το 1970 και μετά ο Φερεντίνος δούλεψε περισσότερο το στυλ του. Οι μορφές του βαθμηδόν χάνουν την ορθογωνιότητά τούς γίνονται πιο ανθρώπινες με το περίγραμμα των σωμάτων τους, τα κεφάλια τώρα ανταποκρίνονται στο φυσικό τους σχήμα, ακόμα και όταν οι μορφές είναι άκαμπτες, ανοικτές επιφάνειες. Μια πλακέτα καμωμένη το 1965 «Η μοιχαλίδα» δείχνει τον δρόμο προς αυτή την κατεύθυνση, παρουσιάζει τον Χριστό όρθιο κοντά στην ταπεινωμένη μοιχαλίδα ακόμα μέσα σε γωνιακό σχήμα, αλλά κατά τα άλλα το όλο σχέδιο δείχνεται πιο Ζωντανό. Το ίδιο θέμα που ξαναπήρε ο καλλιτέχνης σχεδόν δέκα χρόνια αργότερα (1974) αποσαφηνίζει την αργή αλλά σταθερή πορεία του καλλιτέχνη να δώσει πιο ανθρώπινη μορφή στα σχήματά του. Το επιβλητικό ανάστημα του Χριστού που κυριαρχεί σ' αυτή τη σύνθεση, όπως γίνεται και στην προηγούμενη, είναι τυλιγμένο σ' ένα μακρύ χιτώνα με βαθιές δίπλες στα πόδια Τον. Τώρα στη μορφή αυτή δεν υπάρχει η προηγούμενη ακινησία, αλλά εκφράζεται μια διάθεση κινήσεως με το λυγισμένο γόνατο. Επίσης τα χέρια Του δείχνουν μια επιμέλεια μεγαλύτερη στις λεπτομέρειες. Την ίδια τύχη έχει και το μετάλλιο με τον τίτλο «Προς Εμμαούς» με τον Χριστό στη μέση και τούς δύο αποστόλους δεξιά κι αριστερά Τον, πού πρώτη φορά έγινε το Ι963, και παρουσιάζει έντονο το κυβιστικό στυλ αυτής της περιόδου και μετά ξαναέγινε το 1973 σε νέα μορφή, σύμφωνα με τη νέα τον αντίληψη για πλαστικές φόρμες όπου μόνο μερικά ελαφρά ίχνη έχουν απομείνει από τις οξείες γωνίες, κατά τα άλλα οι επιφάνειες μέσα στην απαλοσύνη τούς τονίζούν την κίνηση. Αυτή η νέα τάση εκφράζεται σε αρκετά έργα ανέκφραστου γαλήνης και ομορφιάς: «Η αναμονή» (1974), μια πλάκα πού παρουσιάζει ένα μεγάλο, πολυσύνθετο σχέδιο και με συμβολική έννοια. Το μετάλλιο «'Ίκαρος και Δαίδαλος» (1975) προδίδει μέσα στην ευαισθησία του, μια θαυμάσια αίσθηση για κίνηση σε μια καλά ισορροπημένη σύνθεση. Παράλληλα μ' αυτά τα ανάγλυφα ο Φερεντίνος παρουσίασε μια σειρά  από μπρούτζινα αγαλματάκια: «Ο ανάπηρος» (1974), που δείχνει έναν άνδρα μ' ένα πόδι, με πατερίτσες, «Ο Κένταυρος», «Η χορεύτρια» που, αν και αδιαφιλονίκητα δημιουργήματα της εποχής μας, αποκαλύπτουν όμως μια νοσταλγία για τον κλασσικό κόσμο. «Ο οδοιπόρος» (1975) αντιπροσωπεύει ένα γοητευτικό συνδυασμό του νου στυλ του Φερεντίνου με τα καλοστρογγυλεμμένα μέλη και τα καλοσχηματισμένα κεφάλια με την παλιά του τεχνοτροπία της εξαϋλώσεως: Η μορφή του όρθιου ανθρώπου διαχωρίζεται από τη μέση ως το λαιμό. Μετά το 1970, όπως και στα νιάτα του, ο Φερεντίνος έδειξε πόσο έντονα το ενδιαφέρον του συγκεντρώνεται στα πεπρωμένα του έθνους του. Το γεγονός αυτό τον ωθεί να εκφράσει τις βαθιά αισθαντές υποθήκες του με τις πλαστικές φόρμες μιας πλακέτας ή ενός μεταλλίου. Η «Κύπρος» είναι μια πλακέτα πού έγινε το 1975, στην οποία απεικονίζει το νησί σε σχήμα ενός νέον ρωμαλέου κοριτσιού πού προσπαθεί να σκοτώσει ένα φίδι μ' ένα μισοφέγγαρο στο κεφάλι τον, ενώ στο φόντο δύο ανθρώπινα σώματα αιωρούνται κρεμασμένα από τις αγχόνες. Ελπίζουμε ότι αυτή η πλάκα δεν είναι παρά μια περαστική σκιά ανάμεσα στα κατοπινά έργα του Φερεντίνου, που κυριαρχούνται από την λυτρωτική γαλήνη που πηγάζει από μακριά και καρποφόρα επιτεύγματα και βαθιές θρησκευτικές πεποιθήσεις.

'Ικαρος και Δαίδαλος, 1975, Χαλκός-Γαλβανοπλαστική
, Διάμετρος 180 mm, Εκδότης: Δ. Φερεντίνος.

Ο χορός, 1977, Χαλκός- Γαλβανοπλαστική,
Διάμετρος 125 mm, Εκδότης: Δ. Φερεντίνος.

Τα δυο πουλιά, 1977, Χαλκός- Γαλβανοπλαστική,
Διάμετρος 185 mm, Εκδότης: Δ. Φερεντίνος.

Κωνσταντίνος Παρθένης, 1977, α' όψη: Προσωπογραφία Κ. Παρθένη,
β’ όψη: Από το έργο του Παρθένη η Νύχτα, 'Αργυρος-Εκτυπο

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, 1978 α’ όψη: Προσωπογραφία Δομ. Θεοτοκόπουλου,
'Αργυρος - 'Εκτυπο, Χαλκός - 'Εκτυπο, Διάμετρος 50 mm, Εκδότης: Spectrum Ltd.
, Χαλκός- Γαλβανοπλαστική, Διάμετρος 50 mm, Εκδότης: Spectrum Ltd.

Δημήτριος Μητρόπουλος, 1978, α' όψη: Προσωπόγραφία Δημ. Μητρόπουλου,
 β’ όψη: Ο Μητρόπουλoς διευθύνει ορχήστρα, 'Αργυρος-'Εκτυπο,
Διάμετρος 50 mm, Εκδότης: Spectrum Ltd.

Βιτzέντzος Κορνάρος, 1978, α' όψη: Προσωπογραφία Β. Κορνάρου,
 Χαλκός - Έκτυπο, Διάμετρος 50 mm, Εκδότης: Spectrum Ltd.

 

Ο Χριστός και η μοιχαλίδα, 1974, Χαλκός-Γαλβανοπλαστική,
 190 χ 147 mm, Εκδότης : Δ. Φερεντίνος.

 

Αναμονή, 1974, Χαλκός- Γαλβανοπλαστική,
 195 χ 155 mm, Εκδότης : Δ. Φερεντίνος

 

Καλάβρυτα, 1973, Χαλκός- Γαλβανοπλαστική,
220 χ 165 mm, Εκδότης : Δ. Φερεντίνος

 

ΜΕΤΑΛΛΙΑ - ΠΛΑΚΕΤΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΑ

• Συνέδριο Ειρήνης Βαλκανικών Κρατών Οεσσαλονίκης,1933, Ορείχαλκος-'Έκτυπο, Διάμετρος 27 mm, Εκδότης :Π. Κελαίδής.
• 'Όμιλος Αντισφαιρίσεως Αθηνών, 1937, Ορείχαλκος-'Έκτυπο, Διάμετρος 55 mm, Εκδότης : Π. Κελαΐδης.
• Ανασυγκρότηση, 1946, Χαλκός-'Έκτυπο, 48 χ 60 mm, Εκδότης : Δ. Φερεντίνος.
  Ποτέ πλέον 'Άουσβιτς, 1958, Ορείχαλκος-Χυτό, Διάμετρος 175 mm, Χαλκός-Γαλβανοπλαστική, Διάμετρος 185 mm, Εκδότης: Δ. Φερεντίνος.
• Κωνσταντίνος Καραμανλής, 1961, Ορείχαλκος-'Έκτυπο, Διάμετρος 50 mm, Εκδότης: Δ. Φερεντίνος.
• Προς Εμμαούς, 1963, 'Άργυρος-'Έκτυπο, Διάμετρος 50 mm, Εκδότης: Δ. Φερεντίνος.
  Σύλλογος Φίλων των Σαλαμινομάχων , 1966, Χαλκός-'Έκτυπο, Διάμετρος 50 mm, Εκδότης: Σύλλογος Φίλων των Σαλαμινομάχων.
• Αποκριάτικες γιορτές Ξάνθης, 1968, α' όψη: Χορός, β όψη: Σάτυρος, Χαλκός-'Έκτυπο, Διάμετρος 60 mm, Εκδότης: Δήμος Ξάνθης.
• Η αδελφή μου, 1970, Χαλκός-Γαλβανοπλαστική, Διάμετρος 140 mm, Εκδότης:Δ. Φερεντίνος.
• Προς Ιεριχώ, 1971, Χαλκός Γαλβανοπλαστική, 95 χ 140 mm, Εκδότης: Δ. Φερεντίνος.
  Ο ιατρός Γ. Θεοδοσιάδης, 1975, Γύψος, Διάμετρος 200 mm, Εκδότης:Δ. Φερεντίνος.
• Κωστής Παλαμάς, 1977, α' όψη: Προσωπογραφία Κ. Παλαμά, β` όψη: Ο ποιητής, 'Άργυρος-'Έκτυπο, Χαλκός-Γαλβανοπλαστική, Διάμετρος 50 mm, Εκδότης: Spectrum Ltd.
• Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, 1977, α' όψη: • Προσωπογραφία Αλεξ. Παπαδιαμάντη, β' όψη: Λύχνος πρώτων χριστιανικών χρόνων, 'Άργυρος-'Έκτυπο, Διάμετρος 50 mm, Εκδότης: Spectrum Ltd.
• 'Άλμα επί κοντώ Χρήστου Παπανικολάου, 1978, α' όψη: Ο Παπανικολάου στην προσπάθειά του, β' όψη: Στο στάδιο του ΟΑΠ, Χαλκός-'Έκτυπο, Διάμετρος 50 mm, Εκδότης: Spectrum Ltd.
• Ο Ασκληπιός, 1979, 'Άργυρος-'Έκτυπο, Διάμετρος 50 mm, Εκδότης: Spectrum Ltd.
  Υγεία, 1979, 'Άργυρος-'Έκτυπο, Διάμετρος 50 mm, Εκδότης: Spectrum Ltd.
• Σφίγγα, 1979, 'Άργυρος-'Έκτυπο, Διάμετρος 50 mm, Εκδότης: Spectrum Ltd.
• Αθηνά, 1979, Χαλκός-'Έκτυπο, Διάμετρος 50 mm, Εκδότης: Spectrum Ltd.
• Η απαγωγή της Ευρώπης, 1979, Χαλκός-'Έκτυπο, Διάμετρος 45 mm, Εκδότης:  Spectrum Ltd.
• Ο γλύπτης Κωνσταντίνος Δημητριάδης, 1979, Γύψος, Διάμετρος 200 mm, Εκδότης: Δ. Φερεντίνος.
• Γεώργιος Παπανδρέου, 1979, Χαλκός-'Έκτυπο, Διάμετρος 50 mm, Εκδότης: Spectrum Ltd.
• Το μέγαρο της ΕΟΚ στις Βρυξέλλες, 1979, Χαλκός-'Έκτυπο, Διάμετρος 50 mm, Εκδότης: Spectrum Ltd.
• Η είσοδος στη σκηνή της Ζωής, 1979, Χαλκός-Γαλβανοπλαστική , Διαστάσεις, Εκδότης: Δ. Φερεντίνος.
• Αθανάσιος Τσεκούρας, 1980, Χαλκός-'Έκτυπο, Διάμετρος 45 mm, Εκδότης: Δημήτριος Τσεκούρας.

Γιαννούλης Χαλεπάς, 1978, α' όψη: Προσωπογραφία Γ. Χαλεπά,
 β' όψη: Η Κοιμωμένη, 'Άργυρος-'Έκτυπο, Διάμετρος 50 mm,
 Εκδότης: Spectrum Ltd.

 

Μαρίκα Κοτοπούλη, 1978, α" όψη: Προσωπογραφία Μ. Κοτοπούλη
 , β' όψη: Τραγική μάσκα, · Άργυρος-Έκτυπο, Διάμετρος 50 mm,
 Εκδότης: Spectrum Ltd.

"Ένα από τα άξια παιδιά της Ιθάκης που συνεχίζουνε την Ιστορία τας είναι ο γλύπτης Φερεντίνος. Στέκει τίμιος αγωνιστής της ιδέας της τέχνης, παρά ης απέραντες δυσκολίες τας ζωής μέσα στα θάλασσα αυτής της κοινωνικής πάλης που ευνοεί και βοηθεί τις μετριότητες να σκεπάζουν τις πραγματικές ηθικές αξίες και κατόρθωσε να κρατηθεί σαν ελεύθερος επαγγελματίας γλύπτης μέσα δηλ. στους λίγους που δεν ελύγισαν στους λίγους που δεν παρέκκλιναν από τις πορείες για το φτάσιμο. Αγωνίστηκε καιρό για να ελευθερωθεί από την σφραγίδα της δύσης σαν παιδί τας Επτανήσου και να ανακαλύψει το νόημα της σημερινής Ελλάδος που είναι κάτι άλλο από δύση και ανατολή. Στις ανησυχίες του αυτές έδωσε έντονα δείγματα τας δυνατής αντίληψης με την οποία είναι προικισμένος στη Χαλκοχυτική στην Κεραμική και στην Υαλοπλαστική . Ασχολήθηκε με το μετάλλιο και σαν επισφράγιση του ταλέντου του είναι τα όσα γράφει γι’ αυτόν ο καθηγητής Dropsy διευθυντής του ατελιέ τας μεταλλιοπλαστικής της Αν. Σχ. Κ. Τεχνών των Παρισίων και Ακαδημαϊκός. 'Έλαβε μέρος σε πολλές εκθέσεις και το 1948 του απενεμήθει και χαλκού μετάλλιον. Εξετέλεσε πλείστας όσας εργασίας ηρώα και μετάλλια και κατά τον τελευταίο διαγωνισμό για το ηρώο Καλλιθέας έλαβε το πρώτο βραβείο".
ΑΧΙΛ. ΑΠΕΡΓΗΣ Γλύπτης

Α όψη: Ο καλλιτέχνης απομονώνει το κεφάλι του ποιητή Κωστή Παλαμά σε τυπική θέση τριών τετάρτων και σε τυπική έκφραση. Το «βλέπει» από πάνω προς τα κάτω με αποτέλεσμα να προεξέχει το μέτωπο και να αποκτά έτσι η μορφή εντονότερα το χαρακτήρα τας προσήλωσης, της συγκέντρωσης, της σκέψης. Η ωραία μορφή εξισορροπείται από τα πυκνά φρύδια το μουστάκι και τα γένια, ενώ οι Ζαρωματιές στο μέτωπο επιτείνουν την έκφραση του ανθρώπου των εσωτερικών οραματισμών. Ακόμη και η διαγραφή των μαλλιών που αποδίδονται σαν μικρές φλόγες, ενισχύει την εντύπωση τας πνευματικής και αποκαλυπτικής έκφρασης.

Β  όψη: Νέος γυμνός, καθιστός, παίζει την λύρα του και βυθίζεται στο άκουσμα των θείων τας τόνων. Εδώ προσωποποιείτε το πνεύμα της ποίησης με αρχαιοπρεπείς συμβολισμούς. 'Έτσι απεικονίζει ο Παρθένης τον «Ορφέα» του και στο ίδιο στυλ περίπου είναι και το περίφημο «Πνεύμα» του Γύζη. Θαυμάσια αποδίδεται εδώ το ευγενικό πάθος και η λάμψη της νιότης . Η δροσιά του ποιητικού οίστρου, που τόσο θαυμάσια εκφράζεται στη ποίηση του Παλαμά, συλλαμβάνεται με μοναδικό τρόπο από την όλη σύνθεση. ΣΤΕΛΙΟΣ ΛΥΔΑΚΗΣ 

 

Ο καλλιτέχνης, 1967, Επάργυρος χαλκός-Γαλβανοπλαστική,
95 χ 155 mm, Εκδότης: Δ. Φερεντίνος.

 

Σπαρτιάτες, 1962-63, α' όψη: Το νόμισμα του Λυκούργου,
β' όψη: Αποθέτες στον Ταΰγετο, Ορείχαλκος-Χυτό, 185 χ 85 mm,
 Εκδότης: Δ. Φερεντίνος.

 

Βιβλική σκηνή, 1970, Χαλκός-Γαλβανοπλαστική,
115 χ 165 mm, Εκδότης: Δ. Φερεντίνος.

  


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Elvira Clain - Stefanelli, Δημήτρης Φερεντίνος και η τέχνη του, Αθήνα 1977.
2. Στέλιος Λυδάκης, Η νεοελληνική γλυπτική, εκδ. Μέλισσα, Αθήνα 1981.
3. Ειρήνη Χαριάτη-Πραμαντιώνη, Το Ελληνικό Σύγχρονο Μετάλλιο και η Διεθνής Ομοσπονδία Μεταλλίων F.I.D.E.Μ. Περ. Συλλέκτης.
4. Φώτος Γιοφύλλης, Ιστορία της Νεοελληνικής Τέχνης, ΑΘήνα 1963.
5. Elvira Clain - Stefanelli, Medailles, Παρίσι 1964.
6. Angelo Lipinsky, Numismatica, 1963.
7. Medailles, Ιαν. 1958 και 1964.
8. Κατάλογος Εθνικής Πινακοθήκης, Αθήνα 1983.
9. Κατάλογος «Μεγάλοι Απόντες», Spectrum L.T.D., Αθήνα 1979.



(Άρθρο της Ελβίρας Κλαιν - Στεφανέλλι  από το Τεύχος 47 , Oκτωβρίου 1984 ,του Περιοδικού : ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ )

[sam_gr]

ΤΑ ΠΕΝΤΟΧΙΛΙΑΡΑ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

του Αναστασίου Π. Τζαμαλή

Στις 30 Αυγούστου 1984 κυκλοφόρησε το καινούργιο - και μεγαλύτερο σε ονομαστική αξία - ελληνικό χαρτονόμισμα. Παρ' όλο που μεταξύ της αποφάσεως εκδόσεώς του (Φεβρουάριος) και της παραδόσεώς του στην κυκλοφορία μεσολάβησε σχετικά λίγος χρόνος, το χαρτονόμισμα είναι καλοφτιαγμένο. Ωραία σχέδια, όμορφα χρώματα, αρμονική σύνθεση. Το θέμα του είναι ο Γέρος τον Μοριά , η μορφή τον οποίου, όπως την αποθανάτισε ο Hanfstoengl στα 1828, κυριαρχεί στην κύρια όψη.
 

Σε μικρότερη κλίμακα και καφέ χρώμα έχει τυπωθεί προς τη δεξιά πλευρά του χαρτονομίσματος το ιστορικό εκκλησάκι των Αγίων Αποστόλων της Καλαμάτας στο οποίο, στις 23 Μαρτίου 1821, έγινε «θρησκευτική τελετή προς καθαγιασμόν, αλλά και διά την επίσημον διακήρυξιν του μεγάλου γεγονότος», όπως γράφει ο Δ. Κόκκινος(σημείωση 1), από τους Μανιάτες που με επικεφαλής τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και τον Αναγνωσταρά, τον Παπαφλέσσα, τον Νικηταρά, τον Κεφάλα και τον Κολοκοτρώνη είχαν καταλάβει την ίδια ημέρα την πόλη.

Στην πίσω όψη εικονίζεται η Καρύταινα με τη γέφυρα τον Αλφειού σε πρώτο επίπεδο. Στη γέφυρα αυτή δόθηκε η πρώτη νικηφόρα μάχη των Ελλήνων. Στις 28 Μαρτίου ο Κολοκοτρώνης προσπάθησε να αποκόψει τούς Τούρκους τον Φαναρίου που με τα γυναικόπαιδα τους πορεύονταν για την Τριπολιτσά. Η τολμηρή κατάληψη από τον Κολοκοτρώνη με είκοσι μόνο άνδρες τις γέφυρας, μετά από εξάωρη μάχη, ανάγκασε τους Τούρκους να ορμήσουν για να περάσουν το ποτάμι σε κάποιο στενό τον σημείο. Πάνω από πεντακόσιοι Τούρκοι - άνδρες, γυναίκες και παιδιά - χάθηκαν είτε χτυπημένοι από τα ελληνικά βόλια είτε παρασυρμένοι από τα φουσκωμένα νερά του Αλφειού.

Σημερινή άποψη της Καρύταινας με την καινούργια γέφυρα που
, όπως φαίνεται στη φωτογραφία, έχει εξαφανίσει την παλιά.

 Την ιστορική και πανέμορφη αυτή γέφυρα, φρόντισε με κάθε επιμέλεια να καταστρέψει η νεοελληνική αβελτηρία: η σύγχρονη γέφυρα τον δρόμου Μεγαλοπόλεως - Κρέστενων κατασκευάστηκε ακριβώς πάνω από την παλιά, κρύβοντάς την, σαν να ήταν δύσκολη - για τα σύγχρονα τεχνικά μέσα - η κατασκευή της μερικές εκατοντάδες μέτρα πιο πέρα. Αλλά και η Καρύταινα με το ωραίο φράγκικο(σημείωση 2)  κάστρο της είναι στενά δεμένη με τον Κολοκοτρώνη. Εκεί έστησε το πρώτο τον στρατόπεδο και πολιόρκησε τούς κλεισμένους Φαναριώτες και Καρυτινούς Τούρκους μέχρι την 1 Απριλίου 1821 που οι 'Έλληνες διασκορπίστηκαν χωρίς να πολεμήσουν, στη Θέα μόνο των Τούρκων που έσπευσαν από την Τριπολιτσά να ελευθερώσουν τους ομοεθνείς τούς.
Η Καρύταινα και η ομώνυμή της επαρχία έγινε η βάση του Κολοκοτρώνη σ' όλη τη διάρκεια του αγώνα, αφότου διορίστηκε «αρχηγός των όπλων» της κατά προτροπή και παραχώρηση του Κανέλλον Δηληγιάννη ο οποίος, σαν πρώτος πρόκριτος, ήταν ο φυσικός αρχηγός της. «Το συνταχθέν τότε έγγραφον, το οποίον είναι σημαντικόν διότι είναι το πρώτον διά τον οποίον ανατίθεται επίσημος αρχηγία εις τον Κολοκοτρώνην, είχεν ως εξής(σημείωση 3) :

«Την σήμερον όλον το γένος της επαρχίας Καρυταίνης αυτοθελήτως διορίζει αρχιστράτηγον και κεφαλήν των στρατευμάτων μας τον γενναιότατον υπέρμαχον του γένους Θεοδωράκην Κολοκοτρώνην, εις του οποίον τας οδηγίας και προσταγάς είμεθα εις χρέος να υπακούωμεν. Και αν κανένας είτε από τούς στρατιώτας είτε από τούς μη στρατιώτας ατακτήση, έχει την πληρεξουσιότητα να τον παιδεύση κατά το σφάλμα τον και κατά τούς νόμους της πατρίδος ακωλύτως και ελευθέρως. Χρυσοβίτσι. Το α' έτος της Ελευθερίας 1821. Απριλίού '28 Κανέλλος Δηληγιάννης, Ανδρ. Παπαδιαμαντόπουλος, Κ. Αλεξανδρόπονλος (Υψηλάντης), Παν. Δημητρακόπουλος, Λάμπρος Ροϊλόπουλος, Παν. Λουκόπονλος, Θεοδ. Λιαρόπονλος, Νικ. Μπούκουρας, Αναγν. Ζαφειρόπουλος, Δημητράκης Πλαπούτας».

 'Αρίστη, λοιπόν, η επιλογή των θεμάτων του καινούργιου χαρτονομίσματος που συνθετικά δίνουν εικόνες από τη δράση τον Μεγάλου Γέρου. Αξίζει να σημειώσουμε εδώ πως ο Κολοκοτρώνης δεν εμφανίζεται για πρώτη φορά σε ελληνικό χαρτονόμισμα. Τη μορφή τον φέρουν τα πρώτα μετακατοχικά χιλιάρικα της Γ’ (χωρίς ημερομηνία), Δ’ (9 Ιανουαρίου 1947) και Ε' Εκδόσεως (14 Νοεμβρίου 1947). Ας επιχειρήσουμε, τώρα, την καθιέρωση από τον «Συλλεκτικό Κόσμο» αναδρομή στους «προγόνους» του καινούργιού χαρτονομίσματος.

Το πρώτο χαρτονόμισμα των 5000 δραχμών εκδόθηκε από την Εθνική Τράπεζα και φέρει ημερομηνία 5 Οκτωβρίου 1926. Κατασκευάστηκε από την American Bank Note Company που την εποχή εκείνη τύπωνε τα ελληνικά χαρτονομίσματα. Κυκλοφόρησε όμως από την Τράπεζα της Ελλάδος, που είχε ιδρυθεί στο μεταξύ (1928) και της οποίας τον τίτλο φέρει με κόκκινη επισήμανση. Εκτός από το τυπικό στα χαρτονομίσματα της Εθνικής πορτραίτο του Γεωργίου Σταύρου, κοσμείται και στις δύο όψεις με παραστάσεις αναγλύφων από τη ζωοφόρο τον Παρθενώνα. Κυκλοφόρησε μέχρι το 1932.

Το δεύτερο πεντοχίλιαρο αποτελεί την πρώτη έκδοση αυτής της αξίας από την Τράπεζα της Ελλάδος. Γι' αυτό και αναγράφει, όπως και το προηγούμενο, Α στην κύρια όψη και ΕΚΔΟΣΙΣ ΠΡΩΤΗ στην πίσω. Φέρει την Αθηνά (έμβλημα της Τραπέζης της Ελλάδος) στην κύρια και βυζαντινό γρύπα στην πίσω όψη του. Ημερομηνία 1 Σεπτεμβρίου 1932. Τα σχέδια του είναι έργα του Μιχαήλ Αξέλου(σημείωση 4), εκτυπώθηκε από την American Bank Νοte Cοmpany και κυκλοφόρησε στις 3.5.1933

Στις αρχές της γερμανικής κατοχής το ίδιο αυτό Πεντοχίλιαρο, μαζί με άλλα χαρτονομίσματα παλαιών εκδόσεων που είχαν αποσυρθεί και ακυρωθεί, ξαναμπήκε στην κυκλοφορία με απόφαση (25 Απριλίου 1941) της Τραπέζης της Ελλάδος (σημείωση 5).

Το επόμενο Πεντοχίλιαρο (ΔΕΥΤΕΡΑ ΕΚΔΟΣΙΣ) φέρει ημερομηνία 20 Ιουνίου 1942. Όπως όλα τα κατοχικά χαρτονομίσματα, πρέπει να τυπώθηκε στην Αθήνα - μάλλον από την Εταιρεία Ασπιώτη - και φέρει παραστάσεις που θυμίζουν έντονα τις εμπνεύσεις του Μιχαήλ Αξελού, μόνο πού, όπως φαίνεται, ο μεγάλος ζωγράφος είχε σταματήσει τη συνεργασία τον με την Τράπεζα της Ελλάδος από το 1938.  Έτσι, στην κύρια όψη ένας εργάτης και ένας αγρότης φρουρούν τη Νίκη της Σαμοθράκης. Αναλογιζόμενοι τις συνθήκες της εποχής δεν ξέρουμε τι να πρωτοθαυμάσομε. Την "αφέλεια των ξένων κατακτητών και των ντόπιων προδοτών πού κυβερνούσαν τη χώρα εν ονόματι τον Χίτλερ και πού δεν κατάλαβαν τον συμβολισμό της Ελληνικής Νίκης ή την τόλμη των καλλιτεχνών και των υπεύθυνων της Τραπέζης της Ελλάδος που πέρασαν αυτό το αισιόδοξο μήνυμα στον υποδουλωμένο ελληνικό λαό; Η ιδέα τον χαρτονομίσματος αυτού θα μπορούσε να αποκληθεί «ειρηνική δημιουργία» και ταιριάζει απόλυτα στο πνεύμα της υποταγής που οι κατακτητές προσπαθούσαν να περάσουν στους 'Έλληνες. Στην κύρια όψη και δεξιά βλέπουμε ένα λιμάνι με πολλά εργοστάσια, αριστερά ψαρά που ετοιμάζει τα δίχτυα του και η ειρηνική εικόνα ολοκληρώνεται με τούς γεωργούς της πίσω όψεως. Αλλά όλα αυτά τα ωραία είναι για να τονίσουν μάλλον την κεντρική φιγούρα της Νίκης παρά για να ηρεμήσουν τους Έλληνες που αντιστέκονταν από την πρώτη ημέρα στο κατακτητή.

Ανάμεσα στο πρώτο και το δεύτερο Πεντοχίλιαρο της Τραπέζης της Ελλάδος παρεμβάλλεται μία δεκαετία (1932-1942). Ο πληθωρισμός χρειάστηκε μόνο ένα χρόνο για να επιβάλει την ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΗ. Με χρονολογία 19 Ιουλίου 1943, το χαρτονόμισμα αυτό επανέρχεται στο θέμα της Α' Εκδόσεως. Τμήμα της πομπής των Παναθηναίων στην κύρια όψη, λεπτομέρεια με ιππείς στην πίσω από τα αθάνατα μάρμαρα του Παρθενώνα.

Και ήρθε η απελευθέρωση. Και ήρθε και η «εν εξορία ελληνική κυβέρνησις» που έφερε μαζί της τα χαρτονομίσματα πού είχε προετοιμάσει στην Αγγλία. Αγνοώντας το πότε θα ήταν σε θέση να κυκλοφορήσει τα χαρτονομίσματα αυτά φρόντισε να παραληφθεί οποιαδήποτε χρονολογία. Αγνόησε επίσης και όλες τις κατοχικές εκδόσεις χαρτονομισμάτων. Έτσι, το χωρίς ημερομηνία Πεντοχίλιαρο φέρεται ως Β' Έκδοση και η ανατύπωση τον 1947 ως Γ 'Έκδοση, ενώ προϋπάρχουν Β' (1942) και Γ' (1943) 'Έκδοση, όπως είδαμε. Αξίζει να ανοίξουμε εδώ μία παρένθεση για να σημειώσουμε πως αυτή η παράδοξη συμπεριφορά της Τραπέζης της Ελλάδος που στην αρίθμηση εκδόσεών της «αγνοεί» τις κατοχικές, σαν να μην έγινε ποτέ ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος  και σαν να μη καταλήφθηκε ποτέ η χώρα από τους Γερμανούς, δεν παρατηρείται μόνο στα Πεντοχίλιαρα αλλά σε όλα τα χαρτονομίσματα.

'Έχουμε λοιπόν:
50 Δραχμές: Β' 1939, Γ' 1941, Γ' 1943, Δ' 1944, Α' (!) 1954.
100 Δραχμές: Β' 1939,13' 1941, Γ' αχρονολόγητη.
1000 Δραχμές: Β' 1939, Γ' 1941, Δ' 1942, Γ' αχρονολόγητη, Δ' 1947, Ε' 1947.
5000 Δραχμές: Β' 1942, Γ' 1943, Β' αχρονολόγητη, Γ' 1947.
10000 Δραχμές: Α' 1942, Α' αχρονολόγητη, Β' 1947.
50000 Δραχμές: Α' 1944, Α' 1950.

Τον παραπάνω «γόρδιο δεσμό» μπερδεύει ακόμα παραπέρα η ύπαρξη ταμειακών γραμματίων των 100, 500 και 1000 δραχμών που εξέδωσε το Βασίλειον και όχι η Τράπεζα της Ελλάδος το 1950 και το 1953 σε Β ' Έκδοση. 'Έτσι, την περιπεπλεγμένη περιπλοκή έλυσε, σαν άλλος Μεγάλος Αλέξανδρος με το σπαθί της παύσεως της αριθμήσεως των Εκδόσεων, ο Διοικητής Γεώργιος Μαντζαβίνος: Τα χαρτονομίσματα που φέρουν χρονολογία 15 Μαρτίου 1954, όπως και όλα τα επόμενα, δεν φέρουν ένδειξη αριθμού Εκδόσεως. Το αστείο, όμως, είναι πως το Πενηντάρικο με χρονολογία 15 Ιανουαρίου 1954 με την υπογραφή του ίδιον τον Μαντζαβίνου είχε χαρακτηρισθεί σαν ΕΚΔΟΣΙΣ ΠΡΩΤΗ!!! Ένα άλλο παράδοξο φαινόμενο που παρατηρείται στα πρώτα μεταπολεμικά χαρτονομίσματα είναι η εκτύπωσή τους σε δύο μεγέθη και σε δύο διαφορετικά χρώματα.

Το «μεγάλο» Πεντοχίλιαρο είναι κόκκινου χρώματος και στην κύρια όψη τον φέρει παράσταση μητέρας με δύο παιδιά, που ίσως συμβολίζει την Ελλάδα που περιμαζεύει τα «παιδιά της, τα σκορπισμένα εδώ κι εκεί» που λέει ο ποιητής. Στην πίσω όψη υπάρχει παράσταση της Θέτιδας που πηγαίνει πάνω σε θαλάσσιο άλογο τα όπλα, που κατασκεύασε ο 'Ήφαιστος, στο γιό της τον Αχιλλέα. Για υδατόσημο έχει κεφαλή Δήμητρας. Διαστάσεις χαρτονομίσματος 17 x 8,5 εκατ. και τυπωμένης επιφάνειας 16 x 7, 5 εκατ.

Το «μικρό» Πεντοχίλιαρο Β' Εκδόσεως χωρίς χρονολογία είναι όμοιο με το προηγούμενο αλλά (α) είναι τυπωμένο σε βιολετί χρώμα, (β) οι διαστάσεις του είναι, ολόκληρου 15,3 x 8,1 εκατ. και τυπωμένης επιφάνειας 14,4 x 7,1 εκατ. και (γ) για υδατόσημο έχει κεφαλή Απόλλωνα. Και τα δύο Πεντοχίλιαρα τυπώθηκαν από τον οίκο Bradbury, Wilkinsοn and Co. Ltd αλλά δεν φέρουν σχετική ένδειξη, όπως παλιότερα χαρτονομίσματά μας που τυπώθηκαν από τούς ίδιους. Το «μεγάλο» κυκλοφόρησε με τη διαταγή 39/4.4.1945 και το μικρό με την 5/ 15.1.1947.

Η τρίτη  Έκδοση των 5000 δραχμών είναι όμοια με την προηγούμενη αλλά φέρει ημερομηνία 9 Ιουνίου 1947 και έχει τυπωθεί σε απόχρωση μωβ. Κατασκευάσθηκε στο 'Ίδρυμα Εκτυπώσεως Τραπεζογραμματίων και Αξιών της Τραπέζης της Ελλάδος και κυκλοφόρησε με τη διαταγή 100/15.10.1949. Αποσύρθηκε από την κυκλοφορία, μαζί με τα δύο όμοιά του προηγούμενα, στις 28 Φεβρουαρίου 1955.

Το Πεντοχίλιαρο Δ' Εκδόσεως με χρονολογία 28 Οκτωβρίου 1950, τυπώθηκε στο Ι.Τ.Ε. σε καφέ χρώμα. Στην κύρια όψη του φέρει πορτραίτο τον Διονυσίου Σολωμού και στην πίσω την πασίγνωστη « Έξοδο» τον Θεόδωρου Βρυζάκη. Υδατόσημο τον Απόλλωνα που είχε και το «μικρό» της Β' Εκδόσεως. Αποσύρθηκε στις 30.6.1956(σημείωση 6).
Για τριάντα σχεδόν χρόνια (1956-1984) το μεγαλύτερης ονομαστικής αξίας ελληνικά χαρτονόμισμα ήταν το χιλιάρικο. Ο πληθωρισμός της τελευταίας δεκαετίας επέβαλλε την επανεμφάνιση του Πεντοχίλιαρου και, όπως ήδη γράψαμε, χρειάζεται στις συναλλαγές και το Δεκαχίλιαρο. Ας ελπίσουμε πως το «βρυκολάκιασμα» των χαρτονομισμάτων με τα πολλά μηδενικά θα σταματήσει εδώ.

Η γέφυρα του Αλφειού. Χαρακτηριστικό από το βιβλίο του Stackelberg «Ελλάς, γραφικές τυπογραφικές απόψεις»

Σημειώσεις:
1. Βλέπε Διονυσίου Α. Κοκκίνου «Η Ελληνική Επανάστασις», Τόμος Α', σελ. 182.
2. Μετά τη φράγκικη κατάκτηση, η Καρύταινα δόθηκε στον Ούγο ντε Μπριέρ, σαν μία από τις δώδεκα βαρονίες στις οποίες διαιρέθηκε ο Μοριάς. Μετά τον Θάνατο του Γοδεφρείδου ντε Μπριέρ (1275) η βαρονία πέρασε στον γαμπρό του Ούγο ντε Μπριένν πού το 1291 παντρεύτηκε (σε τρίτο γάμο τον) την Ελένη Αγγελίνα-Κομνηνή, κόρη του Σεβαστοκράτορα της Μεγάλης Βλαχίας Ιωάννη Α' καi χήρα του Δούκα της Αθήνας Γουλιέλμου ντε λα Ρας. Η Ελληνίδα αυτή Πριγκίπισσα κληρονόμησε (1296) τη μισή βαρονία της Καρύταινας και έκοψε τα περίφημα τορνέζια στα οποία αναγράφεται ως Κυρία CLARICTIAE SΕΜΙ FEUDI (= του μισού φέουδού της Καρύταινας).
3. Βλέπε Δ. Κόκκινο, Τόμο Α', σελ. 378-379.
4. Βλέπε Α. Βουρνά «Μιχαήλ Αξελός». Στον «Συλλεκτικό Κόσμο», Τόμος Β', Τεύχος 17 (Απρίλιος 1982), σελ. 189-195.
5. Βλέπε Αντωνίου Λιναρδάκη «Ακυρωμένα Τραπεζογραμμάτια» στη σειρά «Χαρτονομίσματα της Κατοχής». «Συλλεκτικός Κόσμος», Τόμος Β', Τεύχος 16 (Μάρτιος 1982), σελ. 130-131.
6. Οι σχετικές με την κυκλοφορία και την άρση της χρονολογίες έχουν ληφθεί από το βιβλίο τον Αθανασίού Ταρασουλέα «Χαρτονομίσματα Ελλάδος - Κύπρου». 7. Βλέπε Α. Π. Τζαμαλή «Είναι αρκετό το Πεντοχίλιαρο;» Στον «Συλλεκτικό Κόσμο», Τεύχος 40 (Μάρτιος 1984), σελ. 191-192.


(Άρθρο του Αναστασίου Π. Τζαμαλή από το Τεύχος 47 , Oκτωβρίου 1984 ,του Περιοδικού : ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ )

[sam_gr]

Είναι παλιός καί καλός συλλέκτης. Μέ  πήρε τηλέφωνο καί είχε μεγάλα κέφια:
- Ξέρεις τί μού θύμησε τό άρθρο τού κ. Ταζεδάκη; μέ ρώτησε.
 -`Οχι, πού νά ξέρω...
 - Τό άνέκδοτο μέ τό βλάχικο παζάρι. Τό ξέρεις;
 -`Οχι, πές το μου.
- Λοιπόν, κάποτε σένα πανηγύρι κάποιος είχε απλώσει μερικά πήλινα πουλάκια και τά διαλαλούσε ώς έξής: «Π ' λί π 'λώ... Π ' λί π 'λώ». Τόν πλησιάζει ένας άλλος καί τόν ρωτάει: «Τί π 'λεις;». 'Απαντάει ο πρώτος: «Π ' λί π 'λώ». 'Ο δεύτερος είχε άντιρρήσεις όμως. « `Αμ, δέ π ' λας π ' λϊ» - « "Ε! καί τί π ' λώ;» «Π 'λεις π ' λό».
- Θέλεις μήπως καί μετάφραση, στήν άπλοελληνική;
- Πές την καί μ ' έσκασες,
 - Λοιπόν ό πρώτος διαφήμιζε τό έμπόρευμά του. «Πουλί πουλώ... Πουλί πουλώ». ' 0 πελάτης ρώτησε: «Τί πουλείς;» καί ο άλλος άπάντησε «Πουλί πουλώ». «"Αμ, δέ πουλάς πουλί» τού λέει ό δεύτερος. « "Ε! Καί τί πουλώ;» «Πουλείς πηλό», ήταν ή άποστομωτική απάντηση.
 - ... 'Ωραίο! 'Αλλά τί σχέση έχει μέ τό άρθρο τού κ. Ταζεδάκη;
- Πώς δέν έχει. Δέ πρόσεξες τί ωραία πού τά λέει μέ όλους αύτούς πού άγόραζαν έμπορικά μετάλλια - άριστουργήματα τέχνης, κ.τ.λ. "Ε! τελικά φαίνεται πώς δέν άγόρασαν «π'λί, αγόρασαν π'λό».
Το κλεισε πρίν προλάβω ν ' αρθρώσω λέξη... Είμαι περίεργος νά μάθω έάν τελικά θά φτιάξουν κάρτες μάξιμα, οι μαξιμοφιλοτελιστές τών 'Αθηνών για τήν σειρά «πεταλούδες - κοχύλια - ψάρια». Πάντως ψιθυρίζεται ότι έχει άποφασισθεί νά εκδοθούν καί γιά αύτή τήν σειρά.. Τώρα πού θά βρούν ταχυδρομεία γιά νά σφραγίσουν τήν πέρκα ή τις πεταλούδες παραμένει μεγάλο ερωτιματικό
'Αγωνία τέλος, ή έπαφή μας μέ τόν κατάσκοπό μας στόν Παγκόσμιο Σύνδεσμο Ελλήνων Συλλεκτών γίνεται χωρίς κώδικα. Αύτή τήν φορά μάς είπε τά ονόματα, έτσι:
α)ο δεύτερος αντιπρόεδρος είναι ο δικηγόρος Δημήτρης Γέροντας.
β) Γεν. Γραμματέας είναι ό κ. Χάνιος Χαράλαμπος καί ειδικός ο κ. Σαπήρας Ισίδωρος, αμφότεροι ύπάλληλοι Ο.Τ.Ε.
 γ)"Εφορος συναλλαγών, τό πετύχαμε στό προηγούμενο τεύχος, είναι 0 πρόεδρος προσωρινά, και όταν λέμε προσωρινά εννοούμε προσωρινά.., δηλαδή ισόβια...
δ) Ταμίας είναι ο έμπορος κ. Γιοτης Χαράλαμπος.
 ε) Κοσμήτωρ δ κ. Πετρόχειλος Βασίλης, λογιστής, καί
στ) τά χωρίς είδικές ύποχρεώσεις 8 μέλη είναι: ' Ασμανιδης Νίκος, Καραγιαννης Γεώργιος, Κοτσιρης Δημήτριος, Λεοντιάδης Στάθης, Πετρίδης Γεώργιος, Σπύρογλου Σταύρος, Τζανής Στέλιος καί Τσαρδάκης Δημήτριος. Τώρα απομένει νά μάθουμε ποιος είναι ό κατάσκοπος, άλλα και άν τόν μάθουμε δέν πρόκειται νά τόν δημοσιεύσουμε.. γιά νά μείνει κατάσκοπος,.
Πρωτότυπος όρος πωλήσεως γιά δημοπρασίες. Βρίσκεται στή σελίδα 2 τού σχετικού καταλόγου: «' 0 Διευθυντής τής Δημοπρασίας έχει τό δικαίωμα νά μήν επιτρέψει νά συμμετάσχει στή δημοπρασία άτομο, κατά τή γνώμη του άφερέγγυο ή φιλεριστικό. Μπορεί ακόμη καί νά τό έκδιώξει άπό τήν αίθουσα ή καί νά μήν επιτρέψει σ' αύτό καθόλου τήν είσοδο» Μήπως σάς θυμίζει «άποφασίζομεν καί διατάσομεν»; "Αν ναί, έχετε δίκιο. Γιατί μέ τόν όρο αύτό ο κ. Διευθυντής κρατάει γιά τόν έαυτό του τό δικαίωμα νά διαλέγει προσεκτικά τούς είσερχομένους στό.., Ίδρυμά του '.Αλλά αύτό δέ μπορεί νά όνομάζεται Δημοπρασία. Μάλλον συγκέντρωσή... μυστικής έταιρίας θυμίζει. Στή δημοπρασία πρέπει νά ύπάρχει άπαραίτητα τό στοιχείο τής δημοσιότητας (αυτό δηλώνει καί τό πρώτο συνθετικό τής λέξεως Δημοπρασία), τήν όποία όμως φαίνεται πώς ο κ. Διευθυντής έχει λόγους νά φοβάται.
Η συστηματική προσπάθεια... έξελληνισμού (στα πλαίσια τής έντάξεώς μας στήν ΕΟΚ;) διαφόρων ξένων μεταλλίων, συνεχίζεται. "Ετσι, σέ κατάλογο πρόσφατης δημοπρασίας γνωστού 'Αθηναίου ' Εμπόρου, διαβάζουμε:
 ΜΕΤΑΛΛΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ
920. ' Ελίσα Σεβαστού, άδελφή..,
921. Βασίλισσα Καρολίνη...
922, Παυλίνα Σεβαστού, αδελφή...
Φίλος τής στήλης, βαθύτατα συγκινημένος άπό τήν εύγενική αύτή προσπάθεια, συνέθεσε τό παρακάτω ποίημα το όποίο καί άφιερώνει στον έμψυχωτή τής ωραίας αύτής προσπάθειας
Τρεϊς αδελφούλες είμαστε
κι οι τρείς χαριτωμένες..,
Τίς δυό τίς πήρε ό Σεβαστός
Τήν τρίτη ό.... Μοναδικός.
 Υ.Γ. Σέ έκτiμηση τού Ιδίου έμπόρου πού δημοσιεύτηκε πρό μηνός στή ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ ή τιμή τής Παυλίνας ήταν 3.500 δρχ, Στόν κατάλογο τής δημοπρασίας αναφέρεται, ώς τιμή έκκινήσεως, τό εύτελές ποσά τών 2,000 δρχ. Ραγδαία ή πτώση τής τιμής τών «άδελφών», Σεβαστού.
- 13 άτομα ήσαν άρκετά γιά νά θεωρηθεί άπάρτία πού θά αποφασίζει γιά λογαριασμό 400 περίπου (τόσα λένε ότι είναι τά μέλη τής Φιλοτελικής 'Εταιρίας 'Αθηνών). Καί πράγματι αποφάσισαν... Τι; μά τίποτα καινούργιο, άπλώς νά συνεχίσει τό σωματείο νά άγοράζει γραμματόσημα κατά τούς γνωστούς παλιούς τρόπους του.

Τελευταία στιγμή: Σύμφωνα μέ απόφαση πού πάρθηκε στήν 1.4.81 τά 'Ελληνικά Τα-χυδρομεία, πρόκειται νά έπισημάνουν τή μέχρι σήμερα αδιάθετα γραμματόσημα τής σειράς «Χριστούγεννα 1980» μέ έπισήμανση «ΔΡΧ 10, ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΟΠΛΗΚΤΩΝ». Τά χρώμα τής επισημάνσεως δέν έχει καθορισθεί ακόμη..., κατά αποκλειστικές όμως πληροφορίες τά πιό πιθανο είναι νά γίνει χρυσαφί.

(Άρθρο,  με τίτλο Μικροσυλλεκτικά,   από το Τεύχος 47 , Oκτωβρίου 1984 ,του Περιοδικού : ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ )

[sam_gr]

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΜΙΑΣ ΚΟΠΗΣ ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΩΝ ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ
Πρός βοήθεια τών σεισμοπαθών

του Φλώρου Κατσουρού

1η Απριλίου 1981.
1ον.Κατόπιν Κυβερνητικής πρωτοβουλίας άνετέθηκε σέ έπιτροπήν αποτελουμένη από τούς κυρίους: Χ, άνώτερον ύπάλληλον τού 'Υπουργείου ΟΙκονομικών, ΧΧ, ανώτερον ύπάλληλον τού Νομισματοκοπείου, ΧΧΧ, άνώτερον ύπάλληλον τις Τραπέζης 'Ελλάδος, τούς νομισματολόγους και νομισματικούς συγγραφείς Α. Τζαμαλή καί Φ.Κατσουρό, τόν πρόεδρο τής Νομισματικής 'Εταιρείας 'Αθηνών κ. Π. Πρωτονοτάριο, τόν κ. ' Α. Βουρνά έκδότη συλλεκτικού περιοδικού καί τούς εμπόρους νομισμάτων Π.Πυλαρινό , Δ.Νόλλα καί Α.Κυρίτση ο προγραμματισμός τής κοπής αναμνηστικών νομισμάτων πρός οικονομική υποστήριξη τών σεισμοπαθών.

3η ' Απριλίου 1981
2ον . Η άνωτέρω επιτροπή στήν πρώτη της ήδη συνεδρίαση άπεφασισε ομόφωνα καί άνευ άποχής τό έξής:
- Α! Τό έτος 1981 θά κοπούν 3 (τρία) αναμνηστικά 1000δραχμα, κα( τό έτος 1982 έπίσης ακόμη άλλα τρία, άπαντα σέ χαλκονικέλιο.
- Β! Τά θέματα όλων αυτών τών άναμνηστικών θά ληφθούν από τήν νεώτερη 'Ελληνική 'Ιστορία. 'Ήδη δε κατόπιν προτάσεων και μυστικής ψηφοφορίας τής 10μελούς επιτροπής άπεφασισθη:
Γιά τό 1981 κατά σειρά: Μάρκος Μπότσαρης, Λόρδος Βύρων, 'Αδαμάντιος Κοραής
Για τό 1982 κατά σειράν 'Α. Σικελιανός, Μ Μαυρογένους, 'Α Παπαδιαμάντης.
 - Γ! θα προκηρυχθεί πανελλήνιος καλλιτεχνικός διαγωνισμός γιό τήν χάραξη τών εκμαyείων τών ανωτέρω νομισμάτων.
'Υπό τής επιτροπής, γίνεται γνωστόν πρός τούς καλλιτέχνες ότι οι έργασίες πού θά κατατεθούν θα πρέπει νά παρουσιάζουν εΙς τήν έμπροσθιαν όψη άπεικόνιση τού τιμωμένου προσώπου καί επιγραφή τής ελληνικής Δημοκρατίας (έκδΙδουσα Gρχή), εις    δέ τήν πίσω όψη θα φέρουν ή θυρεό ή ένα γεγονός από τήν ζωή καί δράση τού τιμωμένου προσώπου καθώς έπίσης καί τήν ονομαστική άξια τού νομίσματος.

13η 'Απριλίου 1981
3ον . 38 γλύπτες καί ζωγράφοι παρουσίασαν (κατόπιν τού προκηρηχθέντος διαγωνισμού) διά τό αναμνηστικό 100δραχμο τού Μάρκου Μπότσαρη τις εργασίες των. Μετά από πολύωρη συνεδρίαση τής έπιτροπής η όποία εξέτασε μετα μεγάλης προσοχής κάθε εργασία χωριστά, άπενεμήθη κατόπιν ψηφοφορίας τό πρώτο βραβείο στήν εργασία τού γλύπτου κ. Γεωργίου Πολυκράτη.

20η 'Απριλίου 1981
4ον . 'Αποφασίζεται ό αριθμός κοπής, Κρίνοντας τίς συλλεκτικές ανάγκες τής χώρας καί τού εξωτερικού 'Η επιτροπή απεφάσισε, μέ κριτήρια τίς δεδομένες έως σήμερον εμπειρίες, τό έξής;
 - Α! Τό πρώτο αναμνηστικό θά κοπεί σέ 80.000 κομμάτια σέ ποιότητα «'Ακυκλοφόρητο» καί σέ 30.000 κομμάτια σε προύφ (ΡΡ),
- Β! Τά υπόλοιπα,θα έχουν αριθμούς κοπής ώς έξής; Τό κάθε επόμενο θα κόπτεται μέ αριθμό κοπής κατα 10% μεγαλύτερο αυτού τού προηγουμένου, τόσο στήν ποιότητα «'Ακυκλοφόρητο» όσον καί στήν ποιότητα «προύφ».
- Γ! Διά τό κάθε αναμνηστικό νόμισμα θά κόπτονται 200 δοκίμια.
 
3η Μάίου 1981
5ον , ' Αποφασίζεται ο τρόπος διαθέσεως των νομισμάτων .'Η επιτροπή, αφού έλαβεν ύπ' όψη της τις έσωτερικές συλλεκτικές ανάγκες και τίς ανάγκες των συλλεκτών εξωτερικού αποφασίζει ώς πρός τήν διάθεση τών νομισμάτων τα εξής:
 - Α! Διάθεση τών νομισμάτων της ποιότητος «προύφ». Τα ήμισυ έκ τού εκάστοτε αριθμού τών προύφ νομισμάτων θά διατεθεί διά το έyχώριο συλλεκτικό κοινό, Το δέ έτερον ήμισυ διά τούς συλλέκτες τού έξωτερικού.
'Η διάθεση στούς συλλέκτες έσωτερικού θα λάβει χώραν κατόπιν αίτήσεως των πρός τήν έπιτροπή και θα διατεθούν κατ' άνώτατον όριο 3 κομμάτια σέ κάθε συλλέκτη.
'Η διάθεση στούς έμπόρους καί νομισματικούς οίκους εσωτερικού και εξωτερικού θα λάβει χώραν έπίσης κατόπιν αιτήσεών των πρός τήν έπιτροπή και θα διατεθούν κατ ' άνώτατον όριο 100 κομμάτια σέ κάθε έμπορο ή νομισματικά οίκο.
Κάθε νομισματική έταιρεία θά λαμβάνει κατόπιν αιτήσεώς της πρός τήν έπιτροπή τόσα κομμάτια όσα και τά μέλη αύτής. Σέ περίπτωση πού ή ζήτηση θά ύπερβεί τήν προσφορά, θα έφαρμοσθεί έκτός τής περιπτώσεως τών νομισματικών εταιρειών το σύστημα τής κατανομής.
Η τιμή τών προύφ νομισμάτων θα ανέρχεται για τούς συλλέκτες εσωτερικού εις 350 δραχμές καί για το έξωτερικο σέ 700 δραχμές.
 - Β! Διάθεση τών δοκιμίων.
Τα δοκίμια θα διατεθούν ανά ένα σέ κάθε άτομο πού θα αποστείλει έγγραφόν αίτηση πρός τήν έπιτροπή καί θά τιμώνται 10,000 δραχμές έκαστον .Σέ περίπτωση πού ή ζήτηση θά ύπερβεί τήν προσφορά, θα γίνει κλήρωση δημοσία, εκ τών 200 δοκιμίων θά διατεθουν δωρεάν 20 για ύψηλλα Ιστάμενα πρόσωπα καί για τα μέλη τής επιτροπης,
 - Γ! Διάθεση τών νομισμάτων ποιότητος «' Ακυκλοφόρητο».
'Ολα τα κομμάτια τής ποιότητας «'Ακυκλοφόρητο» θά διατεθούν πρός το κοινό ύπό τών Τραπεζών άντί 100 δραχμών, άνευ αιτήσεως, παρά μόνον κατά ζήτηση έως 2 κομμάτια κατ ' ατομον. Ως ήμέρα διανομής διά το πρώτο άναμνηστικό όρίζεται ή 16η ' Ιουνίου, διά τα επόμενα δέ ή ήμέρα διανομής θά γίνεται γνωστή διά τού ήμερησίου τύπου.
'Η επιτροπή τονίζει ότι αύτος ο τρόπος διανομής είναι ο πλέον δημοκρατικός.
Διά τούτο τήν ήμέρα διανομής τα νομίσματα θά διατεθούν άπό τις Τράπεζες καί οι ένδιαφερόμενοι θά μπορούν ύπό τούς ανωτέρω όρους νά τά προμηθευτουν. ' Η επιτροπή γνωρίζει ότι θά ύπάρξουν καθυστερημένοι και δυσαρεστημένοι, άλλα ένας καλλύτερος τρόπος διανομής δέν ύπάρχει. 'Ο έκπρόσωπος τής Τραπέζης Ελλάδος στήν έπιτροπήν δήλωσε πώς θά γίνει δίκαια καί σωστή διανομή άπό τις Τράπεζες τής χώράς καί έπί λέξει δήλωσε ότι βάζει τό χέρι του στή φωτιά διά τήν τιμιότητα καί δικαιοσύνη τών τραπεζικών ύπαλλήλων.

18η Μαίου 1981
Τό Νομισματοκοπείο άρχισε τις εργασίες του καί τά πρώτα δοκίμια είναι ήδη έτοιμα. Το τεύχος του 'Ιουνίου τού «Συλλεκτικου Κόσμου» θά παρουσιάσει αναλυτικό ρεπορτάζ καί φωτογραφίες.
16η Ιουνίου 1981
Τό νέα άνημνηστικά 100/δραχμα πρός τιμή τού Μάρκου Μπότσαρη βγήκαν στήν κυκλοφορία. "Ηδη πρίν άνοΙξουν οι Τράπεζες οι συλλέκτες καί ένδιαφερόμενοι είχαν σχηματίσει ούρές!! Απαντες οι συνωστιζόμενοι πήραν ανά δύο τεμάχια, (Παρατηρήθηκαν ορισμένοι πού άλλαζαν σακκακια, πουλόβερ, καί χρησιμοποιούσαν γυαλιά και μπόρεσαν νά πάρουν για δεύτερη καί τρίτη φορα!!). Μικροπαραδείγματα ατσιδωσύνης πού τόσο έχει βλάψει αύτό τόν τόπο.

25η Ιουνίου 1981
Κατόπιν άποφάσεως τής Βουλής στήν συνεδρίασή της τής 24ης 'Ιουνίου, άνετέθει εις τόν κ. Πρόεδρο τής Κυβερνήσεως το έργο τής άπονομής τού χρυσού μεγαλοσταύρου τού Τάγματος τών Ιπποτών τού Σωτήρος στά μέλη τής 10μελος έπιτροπής, 'Η τελετή τής άπονομής έγινε σήμερον το πρωί καί παρευρέθησαν σέ αύτήν πάρα πολλοί εκπρόσωποι άπό τόν πολιτικό, τόν καλλιτεχνικό καί τόν επιστημονικό κόσμο τής χώρας.

ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΚΟΥ

'0 συνεργάτης μου Δ. Ντουραμάκος έκανε έναν πρόχειρο ύπολογισμό σύμφωνα μέ τόν όποίο τό καθαρό κέρδος μόνο άπό τις εισπράξεις άπό τά προύφ καί τά δοκίμια, τό όποίο θά διετίθετο σέ μία τέτοια περίπτωση διά τούς σεισμοπαθείς θά ήτο 120.000.000 δραχμές.
 Τό άπομένον κέρδος διά τό Κράτος θά είχε τήν έξής μορφή:
- 1ον : 'Αποτελεσματική βοήθεια τών σεισμοπαθών του χωρίς νά κόψει άπό άλλα κονδήλια ή δανεισμούς άπό ξένες Τράπεζες.
- 2ον : '0 ευφημισμός τών ήρώων του καί ή διεθνής προβολή τού ίδίου τού Κράτους.
- 3ον : Τό εμπορικό κέρδος από κοπή των νομισμάτων τής ποιότητάς «' Ακυκλοφόρητο». (Πολύ μεγάλο ένεκα τού χαλκονικελιου).
 - 4ον : `Ένα κέρδος σέ συνάλλαγμα άπό τό νόμισμα σέ «'Ακυκλοφόρητο«, αφού μεγάλος μέρος από αύτά τα νομίσματα θά πάρει τόν δρόμο τού έξωτερικού θά τοποθετηθεί σέ συλλογές καί δέν θα επιστρέψει ποτέ στην ' Ελλάδα.
- 5ον : Ένεκα τής υπεραξίας πού θά πάρουν αυτά τά νομίσματα μέ τήν πάροδο τού χρόνου, μία αύξηση τού έθνικού πλούτου, - τεράστιο καλό διά τό έθνος.
- 6ον : Δημιουργώντας έτσι συνθήκες συλλογής προσφέρει άφ ένός μεγάλη έκδούλευση πρός τούς συλλέκτες τής χώρας, άφ ' έτέρου περιορίζει κατά πολύ τίς εισαγωγές ξένων συλλεκτικών νομισμάτων μέ άμεσο άποτέλεσμα τήν μείωση τού έξαyωμένου συναλλάγματος.
- 7ον : ' Εξυπηρετεί τίς συναλλακτικές ανάγκες τού τόπου.

Αρα σέ τελική άνάλυση, μια τέτοια ένέργεια θά έχει σάν άποτέλεσμα τήν άνώδυνη καί αποτελεσματική βοήθεια τών σεισμοπαθών καί ταυτόχρονα τήν μερίδα τού λέοντος άπό τό κέρδος διά τό Κράτος. ΓΙΑΤΙ ΛΟΙΠΟΝ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΔΕΝ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙ ΕΝΑ ΠΑΡΟΜΟΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ;; Εγώ δέν γνωρίζω τούς λόγους. Φαίνεται όμως πώς θά ύπάρχουν λόγοι «πολύ σοβαροί» πού έμποδίζουν έναν τέτοιο προγραμματισμό και μία τέτοια ένέργεια, έναν προγραμματισμό μέ όλες τίς ειδικές γνώσεις πού χρειάζονται για μιά τέτοια κοπή καί μία δημοκρατική διανομή. Όπως βέβαια σίγουρα θα έχει λόγους και αιτίες όταν κόβει τά δύο άριστοτερατουργήματα νομισματικής τέχνης των 500 και 10.000 δραχμών για την είσοδό μας στην κοινή αγορά!


Σημείωση 1 : Μεταξύ σοβαρού καί άστείου, ανάμεσα στό πρωταπρηλιατικο ψέμα και στην καθημερινή πραγματικότητα, πολύ με απασχόλησε το θέμα και ή δυνατότητα μιας τέτοιας αναμνηστικής κοπής προς οικονομική ενίσχυση των σεισμοπαθών μας

Σημείωση 2 : '0 Πρόεδρος τής Κυβερνήσεως δέν εδέχθει να παραλάβει δωρεάν το δοκίμιο πού τού απονεμήθη, διότι ώς τονίζει με επιστολή του τα έσοδα εκ τών αναμνηστικών είναι υπερ τών σεισμοπαθών καί συνεπώς δι ' έναν κοινωνικό σκοπό ύψιστης σημασίας. Απέστειλλε δε πρός την επιτροπή έπιταγή εκ 20.000 δραχμών (δηλαδή τη διπλάσιο της αξίας τού δοκιμίου το οποίο του απενεμήθη) Η έπιτροπή ευχαριστησε δι' έπιστολής της θερμά τόν κ. Πρόεδρο και λαμθάνοντας παράδειγμα το άνωτέρω αποφασισεν αργότερον να μην δωρηθεί κανένα εκ τών δοκιμίων .Οσο για τα υψηλα ιστάμενα πρόσωπα να πληρώνουν το διπλό ποσό, σύμφωνα μέ το ευγενές παράδειγμα τού κ Προέδρου τής Κυβερνήσεως


( Άρθρο του Φλώρου Κατσουρού από το Τεύχος 5, Μάρτιος 1981 ,του Περιοδικού : ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ )

[sam_gr]

Οι επισκέψεις τού Πάπα δημιουργούν νέο συλλεκτικό είδος

'Ο Πάπας 'Ιωάννης - Παύλος Β' θά μείνει στήν 'Ιστορία ως ο πιό πολυταξιδεμένος Πάπας. 'Επισκέπτεται συνεχώς Καθολικές - καί μή - χώρες σέ όλες τίς Ηπείρους. Οι επισκέψεις αυτές δεν ήταν βέβαια δυνατά να αφήσουν αδιάφορους τούς συλλέκτες. 'Έτσι, διάφορα αυλλεκτικα αντικείμενα (γραμματόσημα, σφραγίδες, κάρτες, κλπ.) αποθανάτισαν τίς επισκέψεις αύτές. Τα πιά πρωτότυπο όμως συλλεκτικό άντικείμενο αύτού τού πεδίου είναι ασφαλεις ως έπισημάνσεις πάνω σέ κανονικά νομίσματα κυκλοφορίας. Μέχρι τώρα αυτό έγινε σέ τρείς χώρες πού ό Πάπας επισκέφτηκε τό 1979-1980:  Ιρλανδία, Γαλλία και Γερμανία. Τό γεγονός πώς οί επισημάνσεις έγιναν σέ πολύ μικρά αριθμό και μόνο πάνω σέ μεγάλα ακυκλοφόρητα ασημένια νομίσματα, φαίνεται πώς βοήθησε στη δημιουργία συλλεκτικού ενδιαφέροντος.
Για τήν έπίσκεψη στήν 'Ιρλανδία το 1979 επισημάνθηκαν μόνο 200 ασημένια ακυκλοφόρητα νομίσματα των 10 Σελλινιων 1966. Γιά τήν έπίσκεψη στή Γαλλία τό 1980, σφραγίστηκαν 500 κομμάτια, ασημένια σέ ακυκλοφόρητα τών 50 Φράγκων τού 1975, 1976 καί 1977. Στή Γερμανία ή ύπόθεση πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις. Σφραγίστηκαν νομίσματα γιά κάθε πύλη πού έπισκέφτηκε ό Πάπας τό 1980, Γιά ‘ολες χρησιμοποιήθηκαν ακυκλοφόρητα νομίσματα τών 10 Μάρκων τών 'Ολυμπιακών αγώνων τού 1972! Πάλι όμως ο αριθμός τών έπισημάνσεων παρέμεινε χαμηλός. Μόνο 200 κομμάτια γιά κάθε πόλη.
 Γιά χάρη τών αναγνωστών μας, καταφέραμε καί προμηθευτήκαμε 1-3 κομμάτια άπό τό κάθε έπισημασμένο νόμισμα. Πιστεύουμε πώς καί γι ' αύτούς πού δέ τά θέλουν γιά τίς συλλογές τους, άποτελούν αξιοπερίεργα κομμάτια πού αξίζει νά τά περιεργαστούν στό γραφείο μας.

( Άρθρο από το Τεύχος 5, Μάρτιος 1981 ,του Περιοδικού : ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ )

[sam_gr]

Η διάθεση τών 'Ολυμπιακών Νομισμάτων τής Μόσχας

'Από τον κ. Γεώργιο Νικολακοπουλο λάβαμε έπιστολή στήν όποία αναφέρεται στόν «άνορθόδοξο» τρόπο διαθέσεως τών δύο τελευταίων σειρών τών άναμνηστικών νομισμάτων τών 'Ολυμπιακών τής Μόσχας. Διαπιστώσαμε καί άπό άλλους προεγγραφέντες συλλέκτες καί έμπόρους πώς τό θέμα έχει κάμει αίσθηση καί γι' αύτό παραθέτουμε, έκτός άπό τήν έπιστολή τού κ. Νικολακόπουλου, καί τά κυριότερα σημεία τής έγκυκλίου τής ΑΝΤΙΚΑ πρός τούς άγοραστές τών νομισμάτων. 'Οφείλουμε νά όμολογήσουμε πώς ή έπιχειρηματολογια τής ΑΝΤΙΚΑ δέν μάς έπεισε γιά τήν όρθότητα τής ένέργειά της Νομίζουμε πάντως πώς συμπεράσματα μπορούν να βγούν, μόνο άπό μιά ξεκάθαρη απάντηση τής ΑΝΤΙΚΑ στά έξής δύο έρωτήματα: 1. Ποιός εύθύνεται γιά τήν καθυστέρηση παραλαβής τών νομισμάτων; H ΑΝΤΙΚΑ; Το Ελληνικό Κράτος; `Η οί άγοραστές; 'Αν ή πρώτη ή τό δεύτερο, γιατί πρέπει νά πληρώσουν οί τρίτοι; 2. Τό δολλάριο άκρίβηνε καί οί άγοραστές καλούνται νά πληρώσουν τή διαφορά. "Αν ύποθέσουμε πώς στό διάστημα αυτά, τό δολλάριο έπεφτε άντί νά ανέβει, ή ΑΝΤΙΚΑ θά επέστρεφε στούς άγοραστές τή διαφορά; Ελπίζουμε πώς θά έχουμε σαφείς απαντήσεις τίς όποίες καί θά δημοσιεύσουμε εύχαρίστως. Μέχρι τότε παραθέτουμε τίς έπιστολές.

• 9.2.1981
  
  Θέμα: Καθυστέρηση παραδόσεως 5ης και 6ης Σειράς Μόσχας 'Ολυμπιακών Νομισμάτων.
  
  Αγαπητέ Συλλέκτη,
  
  «Τέλος καλό, όλα καλά» λέει ό λαός καί θά μπορούσα νά τό χρησιμοποιήσω κι έγώ αν δέν είχα ανεπτυγμένο τό συναίσθημα εύθύνης απέναντι τών Συλλεκτών τής ΑΝΤΙΚΑ κι ' αύτός είναι καί ό λόγος αύτές τής επιστολής τώρα πού τά προβλήματα λύθηκαν και τά ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΘΑ ΠΑΡΑΔΟΘΟΥΝ ΟΛΑ ΕΝΤΟΣ 15 ΗΜΕΡΩΝ... Κανείς δέν έμαθε τά προβλήματά πού αντιμετωπίσαμε... ταξίδια... πελάτες... έπαφές... πιέσεις, για αναμονή καί έν τέλει τά καταφέραμε καί έξασφαλίσαμε όλες τίς σειρές άν καί είχαμε ξεφύγει πλέον άπό τήν «ρέγουλα» τής παγκόσμιας διανομής ένώ ΣΥΓΧΡΟΝΩΣ ΑΓΟΡΑΖΑΜΕ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΤΑΜΕ ΤΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΣΕ ΤΙΜΕΣ ΚΛΕΙΣΙΜΑΤΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1979, πράγμα πού ήταν μέν πολύ λογικό, άλλά όμως πολύ δύσκολο άπό τήν άλλη μεριά γιατί κρατούσαμε μιά συμφωνία παρ ' όλη τή μεγάλη καθυστέρηση καί τή στιγμή πού ή άξία τών Νομισμάτων σ ' όλη τήν άγορα είχε διπλασιαστεί. Τό αποτέλεσμα όμως μετράει.., διότι τά νομίσματα είναι εξασφαλισμένα καί τήν στιγμή αύτή ήδη διανέμονται. Τό μόνο μειονέκτημα της καθυστερήσεως είναι τό δολλάριο πού αύξήθηκε τόσο πολύ από τόν Αύγουστο έως σήμερα, άπό 45 δρχ., σέ 51 δρχ. 'Η αύξηση όμως αυτή δεν θά επιβαρύνει τούς συλλέκτες για το ποσό πού είχαν καταβάλλει ασχέτως αν έπιβαρύνει έμάς, απλώς ανά μήνα πού πληρώσανε καί άν ύπάρχει ύπόλοιπο πού όφείλουν θά καταβάλλουν τήν διαφορά τής αύξήσεως τής ισοτιμίας άπό τήν έποχή τής αναγγελίας (45 δρχ.) μέχρι τή σημερινή τιμή (50-51). Καί τούτο γιατί, μερικοί συλλέκτες ένώ είχαμε ζητήσει τήν προκαταβολική έξόφληση, έστειλαν προκαταβολικώς μέρος τής άξίας της παραγγελίας τους καί μερικές μάλιστα φορές μικρό μέρος, έτσι ένώ έκείνοι πού έκαναν προεξόφληση, έξασφαλίσανε χαμηλό κόστος δολλαρίου, οί ύπόλοιποι θά έπιβαρυνθουν μέ μία μικρή διαφορά άλλά βεβαίως ή έξασφάλιση τών νομισμάτων σε τόσο χαμηλή τιμή έτσι κι ' αλλοιώς είναι μιά σοβαρή επιτυχία πού πραγματοποίησε ή ΑΝΤΙΚΑ, ασχέτως άν τό καταλαβαίνουν όλοι οί Συλλέκτες. Τελειώνοντας τήν μακροσκελή αύτή «άπολογητική» ή έπεξηγηματική έπιστολή θέλω νά έλπίζω πώς σάν αποτέλεσμα δώσαμε καί πάλι τίς εξετάσεις μας μ ' επιτυχία και δημιουργήσαμε άλλη μιά συλλεκτική άξία για τούς "Έλληνες Συλλέκτες.
  
  Με εκτίμηση και φιλικούς χαιρετισμούς Χ. Ν. Γύρας
  
  
  
  
• Κύριε Διευθυντά
  
  Πρό 6μήνου πολλοί συλλέκτες, μεταξύ αυτών και έγώ, δώσαμε προκαταβολή γιά τά Ολυμπιακά Νομίσματα τής ΜΟΣΧΑΣ στην γνωστή εταιρία ΑΝΤΙΚΑ. Αυτές τις ήμερες μάς ήλθε μία απολογητική επιστολή πού αρχίζει με τή φράση «Τέλος καλό όλα καλά».
  'Εγώ θα έλεγα «τέλος κακό όλα κακά», διότι οί σειρές αυτές μάς ήλθαν καπελωμένες και τούτο διότι όπως μάς έγραψε ή ΑΝΤΙΚΑ τό δολάριο όταν παραγγείλαμε τις σειρές έκανε 45 δρχ. ενώ τώρα κάνει 51 δρχ. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα οί συλλέκτες νά επιβαρυνθούν άπό 1000 έως 6.000 δρχ. ό καθενας, ανάλογα μέ τήν παραγγελία πού είχαν κάνει, Πληροφορώ τήν ΑΝΤΙΚΑ ότι μέχρι πρό 20ημερου ή 'Εμπορική Τράπεζα τά ιδια νομίσματα τά πουλούσε μέ τήν προκαθορισμένη τιμή. Τήν τιμή, δηλαδή, ακριβώς πού υπήρχε στις διαφημίσεις καί τά ένημερωτικά προσπέκτους. Φυσικά δέ μπορούσαμε να τά αγοράσουμε από τήν 'Εμπορική Τράπεζα, διότι ήδη είχαμε δώσει τήν προκαταβολή άπό 6μήνου στήν ΑΝΤΙΚΑ.
  
  Κύριε διευθυντά
  
  'Επειδή πιστεύω ότι ή προσπαθειά σας μέ τό ωραίο περιοδικό σας αποβλέπει όχι σέ δικά σας οικονομικά οφέλη άλλα στήν έξυπηρέτηση τών συλλεκτών, σάς παρακαλώ προστατεύατε μας άπό τέτοιες αύθαίρετες ένέργειες.
  
  Μέ έκτίμηση Γ. Νικολακόπουλος, 'Ιατρός Γενναδίων 16,

(Άρθρο από το Τεύχος 5 , Μαρτίου 1981 ,του Περιοδικού : ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ )

[sam_gr]

ΕΛΛΑΣ Η χώρα των λαχείων

Στό δεύτερο τεύχος τού Συλλεκτικού Κόσμου, παρουσιάσαμε ένα λαχείο τού 1883 πού είχε κυκλοφορήσει υπέρ των αρχαιοτήτων. Αυτό υπήρξε ή αφορμή νά δημιουργηθεί κίνηση γύρω άπό αύτό τό είδος πού πραγματικά άποδείχτηκε συλλεκτικό. H έκδοση λαχείων στήν 'Ελλάδα είναι ασταμάτητη, ούτε πόλεμοι, ούτε κατοχές, ούτε δύσκολοι καιροί τά αφάνιζαν, άντίθετο αύξαιναν τήν έκδοσή τους. Θά αποφύγουμε να σταθούμε στην σημερινή κατάσταση, θα ρθη όμως καί αύτής ή σειρά θά σταθούμε στήν περίοδο 1943-1946, ένα χρονικά διάστημα πού περιλαμβάνεται κατά τήν διάρκεια τής γερμανικής κατοχής άλλά καί δύο χρόνια μετά τήν απελευθέρωση. Τήν περίοδο αύτή οι μισοί "Ελληνες πουλούσαν λαχεία καί οί άλλοι μισοί αγόραζαν, μάς είπε ό συλλέκτης πού μάς έφερε λαχεία αύτής τής εποχής. Τρία ήταν τά λαχεία πού κυκλοφορούσαν τότε: τό Λαϊκό, τό 'Εθνικό καί Συντακτών. Οί άξίες τών λαχείων δίνουν τήν είκόνα τού πληθωρισμού πού μάστιζε τότε τήν χώρα μας. Τό Λαϊκά κυκλοφορούσαν σέ μέγεθος πιό μεγάλο άπό τό σημερινό τό 1943 (7,2x12 έκ), άπό τό 1944 πήραν τό μικρό σχήμα (5x10 έκ) όπως τά ξέρουμε σήμερα. Καί στά δύο άναφέρουν καί τόν σκοπό τής κυκλοφορίας τους (ύπέρ τής Κοινωνικής Πρόνοιας). Καί κάτι περί άξίας, σέ Λαϊκό λαχείο πού κληρώνει στiς 31.12.1944 βλέπουμε νά έχει άξία 500 δραχμές τό τέταρτο. 'Η Ιδια άξία ύπάρχει καί στά μεγάλα μεγέθους, μέχρι τήν κλήρωση τής 29ης Φεβρουαρίου 1944, όπου τά λαχεία έχουν επισημανθεί μέ νέα τιμή 2000. δρχ, τό τέταρτο. Στό μικρού μεγέθους τού 1944 βλέπουμε άξία 10.000 δραχμές τό τέταρτο τό Μάίο καί 25.000 τό τέταρτο τό 'Ιούλιο.
Στά Λαϊκά λαχεία τού 1945 καί 1946 φεύγει ή «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ» καί στή θέση της μπαίνει τό «ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ». 'Εδώ τά οικονομικά μας διορθώνονται.,τά λαχεία (τέταρτα) έχουν 20, 50 καί πρός τό τέλος 250 δραχμές.
 Μέ τό 'Εθνικό λαχείο τά πράγματα γιά τόν συλλέκτη είναι μπερδεμένα, γιατί έχουμε πολλά σχήματα καί πολλές άξίες λόγω τών διαδοχικών κληρώσεων.
 Στό 1943 ανακαλύψαμε δύο μεγέθη (7x14 έκ. καί 8,3x15έκ) καί τιμές άπό 1.000 μέχρι 4.000 δραχμές, Στό 1944 έχουμε τρία μεγέθη (6x12 έκ., 7x 14 έκ, καί 8,3x 15έκ) καί τιμές άπό 1.000 μέχρι 4,000 δραχμές,
Στό 1944  έχουμε τρία μεγέθη (6x12 έκ., 7x 14 έκ, καί 8,3x15έκ.) καί τιμές άπό 100 μέχρι 250000 δραχμές Αύτά τής 8 Δεκεμβρίου 1944 παρουσιάζονται χωρίς τιμή...
Στό 1945 έχουμε δύο μεγέθη (7x 14 έκ καί 8,3x 15 έκ.) καί τιμές άπό 1000 μέχρι 250.000 δραχμές. Αύτά τής 8 Δεκεμβρίου 1944 παρουσιάζονται χωρίς τιμή…
 Στό 1945 έχουμε δύο μεγέθη (7x 14 έκ καf 8,3x 15 έκ.) καί τιμές άπό 50 μέχρι 1.000 δραχμές. Στά ιδια μεγέθη είναι καί αύτά τού 1946, άλλά μέ τιμές άπό 100 μέχρι 2.000 δραχμές.
Τά 'Εθνικά λαχεία κυκλοφορούσαν σέ τέταρτα καί ήμισυ (διαφορετικά μεγέθη) καί απεικόνιζαν όλα στήν μέση τους τό άγαλμα τής 'Υγείας. Τά λαχεία Συντακτών είναι άπό τά πιό φροντισμένα σέ έμφάνιση. `Εχουμε δύο ένα τού 1944 σέ μέγεθος 9,3x13,3 έκ καί άξία 200.000 καί ένα τού 1945 σέ μέγεθος 9,3x 16 έκ. καί άξία 200 δραχμές.


(Άρθρο από το Τεύχος 5 ,Μαρτίου 1981,του Περιοδικού:ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ )

[sam_gr]

ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΕΤΑΛΛΙΑ ΕΠΕΝΔΥΣΗ; (ΜΕΡΟΣ 1ο)

Του Πάνου Ταζεδάκη

'Υπάρχουν αρκετοί καλοί συλλέκτες ελληνικών μεταλλίων. 'Ο κ. Πάνος Ταζεδάκης όμως, πέρα άπό τό νά συλλέγει συστηματικά, προχωρεί - μέ επιμονή καί υπομονή - στή μελέτη τους. Οι γνώσεις του πάνω στό πεδίο αύτό καί ή συστηματική εμβάθυνση του κάνουν ό,τι έχει γραφτεί μέχρι σήμερα γιά τά μετάλλια να μοιάζει με αυτοσχέδιο ερασιτεχνισμό, Τό άρθρο αυτό είναι τό πρώτο πού δημοσιεύει καί αισθανόμαστε πραγματική υπερήφανοι πού τό εμπιστεύθηκε στις σελίδες τού Συλλεκτικού Κόσμου.

0 λόγος πού κάνει το κράτος νά εκδίδει αναμνηστικά μετάλλια είναι ό ίδιος πού κάνει τις διάφορες ιδιωτικές επιχειρήσεις νά εκδίδουν καί νά κυκλοφορούν τά (εμπορικά) μετάλλιά τους. Είναι βέβαιο πώς, άν είχαν τό δικαίωμα, θά έκοβαν καί αύτές αναμνηστικά νομίσματα!

- 'Εμπορικό μετάλλιο, έργο τού γλύπτη Βασίλη Φαληρέα, 1979, πού κόπηκε και πουλήθηκε, μέ μεγάλη διαφήμιση καί προεγγραφές, από ιδιωτική επιχείρηση μεταλλίων (χρυσό δρχ. 8.500, άργυρό δρχ. 3.950). Το μόνο έπίσημο στοιχείο είναι ότι άρεσε στον εικονιζόμενο, όπως έγραφε ή διαφήμιση. Τό άργυρό πουλήθηκε αργότερα (1980) από έμπορο δρχ. 2.500!

Τά εμπορικά μετάλλια εμφανίστηκαν γιά πρώτη φορά στην ' Ελλάδα τό 1975, μέ μιά σειρά άπό 6 αργυρά μετάλλια, εγγυημένα, μέ πιστοποιητικό γνησιότητος καί σέ καλλιτεχνική ξύλινη κασετίνα. 'Ακολούθησαν τό 1976 τέσσερεις σειρές, μέ συνολικά 35 μετάλλια, άπό τά όποία καί τά 35 προσφέρονταν σέ καθαρό άσήμι, ενώ τά 22 προσφέρονταν καί σέ άτόφιο χρυσάφι. Τό 1977 εξαγγέλθηκαν 11 τέτοιες σειρές μέ συνολικά 80 μετάλλια (από τά οποία μόνο τά 6 πουλήθηκαν καί χάλκινα), τό 1978 έξαγγέλθηκαν 17 σειρές μέ συνολικά 130 μετάλλια, καί μόνο ή άνοδος τής τιμής τών πολυτίμων μετάλλων κατάφερε νά σταματήσει τήν άκράτητη παραγωγή τέτοιων μεταλλίων, σέ συνδυασμό μέ τήν χρεωκοπία όρισμένων άπό τις έπιχειρήσεις πού τά έξέδιδαν. Καλείται λοιπόν κάθε ύποψήφιος συλλέκτης τέτοιων μεταλλίων ή έπενδυτής σέ τέτοια μετάλλια, νά βγάλει μόνος τά συμπεράσματά του. 'Η άλήθεια είναι πώς, μέ τήν αύξηση τής τιμής τών μετάλλων, οι αρχικοί άγοραστές (1975) πού μέχρι τό 1979 δέν έπιαναν τό λεφτά τους, βρέθηκαν νά έχουν κάνει καλή έπένδυση, μέ τήν παρατήρηση πώς θά είχαν κάνει καλύτερη έπένδυση, άν άγόραζαν τά άναμνηστικά νομίσματα. Πρέπει νά άναφερθεί πώς συχνά τά έμπορικά μετάλλια έμφανίζονται σάν άναμνηστικά, πράγμα πού συμβαίνει όταν «πατρονάρει» τήν έκδοσή τους κάποιος πού δικαιούται νά έορτάσει τό γεγονός. Σάν παράδειγμα, τά μετάλλια γιά τό 25ο Ράλλυ 'Ακρόπολις (1978), μέ τήν εύλογϊα τής ΕΛΠΑ, γιά τά 70 χρόνια τού Παναθηναϊκού, (1978), μέ τήν εύλογϊα του, ή γιά τόν 'Οδυσσέα 'Ελύτη (1980), τού Δήμου Ηρακλείου, πού όμως δέν παύουν νά είναι όλα έκδόσεις ιδιωτικών έπιχειρήσεων. 'Ακόμα βάζουν σέ σκέψη οί έκδόσεις τής Γενικής Τραπέζης τής 'Ελλάδος, πού βέβαια δέν είναι ιδιωτική έπιχείρηση. ' Η Τράπεζα αύτή κυκλοφόρησε τό 1978 τρία μετάλλια ασημένια, μέ θέμα τόν ' Ιερό Λόχο, τό 1979 ένα μετάλλιο σέ χρυσό, σέ άσήμι ή σέ χαλκό, μέ θέμα τήν ΕΟΚ, καί έχει έξαγγείλει άπό πέρυσι τρία μετάλλια μέ θέμα τήν επέτειο τού Πυροσβεστικού Σώματος. Και οι τρείς αυτές έκδόσεις, πού δέν έχουν σχέση μέ τήν δραστηριότητα τής Γενικής Τραπέζης, έχουν προφανώς χαρακτήρα κερδοσκοπικό. 'Αντίθετα, τά μετάλλια τών άλλων Τραπεζών, όπως τής Εθνικής Τράπεζας γιά τά 40 ή τά 125 χρόνια της (1901, 1966), γιά τήν διεθνή

- 'Αναμνηστική πλακέττα τής 100ετηρίδος τού Πανεπιστημίου 'Αθηνών, 1931 (Βλ. Κείμενον ) -Έχει κοπεί στο Γαλλικά Νομισματοκοπείο

ήμερα άποταμιεύσεως (1962 κλπ.) ή γιά τόν Εϋνάρδο (1975), τής Κτηματικής Τράπεζας, γιά τά 50 χρόνια της (1977), τής Τραπέζης Πίστεως (1966, 1971, 1979) ή τών έγκαινείων τής 'Αραβό - 'Ελληνικής Τραπέζης (1980), ουδέποτε πουλήθηκαν στό ευρύτερο κοινό, σέ συλλέκτες ή σέ έπενδυτές, καί κατά συνέπειαν είναι γνήσια αναμνηστικά μετάλλια. Θα λεγε κανένας: πραγματικά μετάλλια.

- Μετάλλιο - βραβείο τής Α ' Πανελληνίου Πτηνοτροφικής 'Εκθέσεως, 1931, έργο τού χαράκτη Γεωργίου Τσίγκρη, έπίχρυσο, 50 χιλ. 'Επίσημο επειδή γράφει "Υπουργείον Γεωργίας";

Τά κατά τόν κ. Κοντοκόλια, καί όχι δυστυχώς μόνον κατ' αύτόν, δύο «βασικά στοιχεία τών μεταλλίων, δηλαδή ή αισθητική τους άξία καί τό μέταλλο κατασκευής τους, είναι τά τελευταία στοιχεία πού πρέπει νά απασχολήσουν ένα συλλέκτη, ακόμα καί έναν ύποψήφιο έπενδυτή. 'Αν εξαιρέσουμε τά καλλιτεχνικά μετάλλια, δηλαδή την τρίτη κατηγορία, καί αύτά όχι όλα, υπάρχουν δυστυχώς πολύ λίγα ' Ελληνικά μετάλλια μέ πραγματικά καλλιτεχνικές αξιώσεις. Σ ' αύτό συμφωνούν καί οι κατασκευαστές τους, δηλαδή οί γλύπτες, οι χαράκτες, άκόμα καί οί πρεσσαδόροι, μέ τόν ισχυρισμό ότι πολύ λίγοι έκδότες μεταλλίων είναι διατεθειμένοι, τουλάχιστον τά τελευταία χρόνια, νά πληρώσουν γιά την άξία μιάς προσεγμένης καλλιτεχνικής εργασίας.

- 'Εκκλησιαστικό αναμνηστικό μετάλλιο, έργο τού χαράκτη 'Ελευθερίου Κελαΐδη, χάλκινο ή άργυρό, 50 χιλ., από σειρά καλλιτεχνών μεταλλίων τού ίδιου χαράκτη, γιά διάφορες Μητροπόλεις κλπ. (1960 - 1970). Δυστυχώς τά μετά από αυτά εκκλησιαστικά μετάλλια υστερούν αφάνταστα σέ τέχνη, προφανώς για λόγους οικονομίας.

Συχνότερα βλέπουμε νά γίνεται άνάθεση τής κατασκευής μεταλλίων μέ μειοδοτικό διαγωνισμό! Εκείνο πού έχει άξία, σέ ένα μετάλλιο, δέν είναι τόσο τό μέταλλο τής κατασκευής του, όσο ή σπανιότης του καί ή έμπορική του άξία, μέ βάση τόν κανόνα τής προσφοράς καί τής ζητήσεως. Η σπανιότης, δηλαδή ό συνολικός άριθμός τών μεταλλίων κάθε είδους πού έχουν κοπεί, είναι πολύ δύσκολο νά εξακριβωθεί. Σέ άντίθεση μέ τά νομίσματα καί τά γραμματόσημα, πού κυκλοφορούν σέ σαφώς καθορισμένο άριθμό άπό τίς άντίστοιχες κρατικές ύπηρεσίες, γιά τά μετάλλια δέν ύπάρχει κανένα στοιχείο, προσιτό στόν συλλέκτη ή έπενδυτή, ούτε ακόμα καί γιά τά κρατικά μετάλλια. Τό πράγμα γίνεται άκόμα πιό δύσκολο μέ τά Ιδιωτικά μετάλλια, τά όποία έκδiδει όποιοσδήποτε, μέ άποτέλεσμα νά μήν ύπάρχει κριτήριο άλλο, έκτός άπό τήν προσωπική εμπειρία τού κάθε έμπόρου ή συλλέκτη. 'Επειδή δέν ύπάρχει κατάλογος μεταλλίων, όπως υπάρχει νομισμάτων καί γραμματοσήμων, ούτε καί είναι έκ τών πραγμάτων δυνατό νά ύπάρξει, οί έμποροι καθορίζουν τίς τιμές τών μεταλλίων μέ αύθαίρετα, προσωπικά τους κριτήρια. Τέτοια κριτήρια είναι ή τιμή πού πλήρωσαν γιά νά τό άποκτήσουν, τό αν τούς άρέσει καί άν τό έχουν ξαναδεί, τό μέταλλο (Πού συχνά αποδεικνύεται άπλή έπιχρύσωση ή έπαργύρωση) καί βεβαίως τό παρουσιαστικό τού ενδιαφερομένου αγοραστή. 'Υπάρχουν καί διάφορες άλλες παρανοήσεις. "Όπως οι χρονολογίες Ιδρύσεως διαφόρων οργανώσεων ή συλλόγων, καί χρονολογίες γεγονότων, πού θεωρούνται σάν χρονολογίες εκδόσεως τών μεταλλίων. Πρόσφατα προσφέρθηκε στό Μοναστηράκι μετάλλιο τού Θεοδώρου Κολοκοτρώνη, σάν μετάλλιο κομμένο τό 1821, έπειδή έγραφε τή χρονολογία αύτή. Άλλος σημαντικός παράγων διαμορφώσεως τής τιμής ενός μεταλλίου είναι η μόδα.

- Μετάλλιο τού Δήμου 'Αθηναίων, έπίχρυσό, 46 χιλ., σύγχρονο. Φέρει την υπογραφή Σ.Κ. Γράφει Κ 'Αναμνηστικόν Μετάλλιον» ενώ είναι ηθική αμοιβή, δηλαδή απονέμεται.

- Ένα από τά πραγματικά αριστουργηματικά μετάλλια τού Βαυαρού χαράκτη Κόνραντ Λάνγκε, πού τελευταία έγιναν τής μόδας. Ξέρουμε πώς είναι 13 αναμνηστικά καί 3 πού δόθηκαν σάν ήθικές άμοιβές καί πώς κόπηκαν στό Αυστριακό Νομισματοκοπείο, χωρίς νά ξέρουμε, γιά τά αναμνηστικά, ποιος τά παράγγειλε καί πώς κυκλοφόρησαν: άν δωρήθηκαν ή πουλήθηκαν. Τότε δεν γινόντουσαν «προεγγραφές» και μόνο το ένα έχει κοπεί σέ ασήμι. 'Ενώ είναι αρκετά κοινά, δηλαδή φαίνεται να έχουν κοπεί σέ μεγάλο αριθμό, πωλούνται σέ τσουχτερές τιμές. Χάλκινό, 44 χιλιοστά.

(Άρθρο του Πάνου Ταζεδάκη  από το Τεύχος 5 , Μαρτίου 1981 ,του Περιοδικού : ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ )

[sam_gr]

ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΕΤΑΛΛΙΑ ΕΠΕΝΔΥΣΗ; (ΜΕΡΟΣ 2ο)

Του Πάνου Ταζεδάκη

`Ετσι αυξήθηκαν απότομα οί τιμές τών μεταλλίων μέ θέματα άπό τήν 'Ελληνική 'Επανάσταση καί τόν έρχομό τού -Οθωνα, τού χαράκτη Κόνραντ Λάνγκε, όταν εκδόθηκε άπό τόν 'Ι. Μελετόπουλο ένα καλλιτεχνικό βιβλίο - λεύκωμα, πού τα παρουσιάζει σέ όλη τους τήν μεγαλοπρέπεια («1821, Δώδεκα Μετάλλια», ή Ασπιώτη - Ελκα, 1971), παρόλο πού τά μετάλλια αύτά εμφανίζονται άρκετά συχνά στήν ελληνική αλλά και στην ξένη αγορά. Τής μόδας είναι ακόμα τα διάφορα μετάλλια με θέμα τούς βασιλείς ή την δυναστεία, των οποίων οι τιμές εμφανίζονται αυξημένες σέ σύγκριση μέ άλλα μετάλλια τής ίδιας εποχής. 'Αλλά τα μετάλλια μέ τόν πρώτο βασιλιά Κωνσταντίνο έχουν χαμηλότερες τιμές άπό τά άντίστοιχα μετάλλια μέ τόν ' Ελευθέριο Βενιζέλο. Φαίνεται πώς τά παλιά πάθη δέν έχουν ξεχαστεί.

`Ας εξετάσουμε τώρα τίς τιμές μεταλλίων, πού αναφέρει ενδεικτικά στο άρθρο του 0 κ. Κοντοκόλιας, και πού φέρονται σαν βασισμένες σέ εκτίμηση γνωστού Αθηναίου εμπόρου.
-Αν και φαίνεται πώς άλλα είπε ο γνωστός έμπορος και άλλα γράφτηκαν στο άρθρο.

1. «1843 -Οθωνος (ασημένιο), δραχμές 10.000», Τέτοιο μετάλλιο δεν φαίνεται να υπάρχει.
2. «1912 Διαδόχου Κωνσταντίνου (χάλκινο) δραχμές 3.000». Είναι γνωστά τουλάχιστον τρία τέτοια μετάλλια, πού αναφέρονται στην Βαλκανική 'Ομοσπονδία και στον 'Ιερό 'Αγώνα ('Ελληνοτουρκικά πόλεμο) και αποτελούν Ιδιωτικές εκδόσεις. Ένα τέτοιο μετάλλιο πουλήθηκε από τον ίδιο έμπορο, πριν από λίγους μήνες, δραχμές 500.
3. «1878 Γεώργιος και Όλγα (χάλκινο) δραχμές 10.000». Πρόκειται προφανώς για το αναμνηστικό μετάλλιο τής βαπτίσεως τού Κωνσταντίνου, το 1868 (και όχι 1878), έργο τού χαράκτη BARRE, πού φέρει τό σήμα τού Γαλλικού Νομισματοκοπείου. 'Ο αναφερόμενος έμπορος το πουλάει 10.000 δραχμές, μια γκαλερί τής οδού  Ομήρου το έχει στην βιτρίνα πρός 20.000 δραχμές, ένα κατάστημα νομισμάτων τής οδού Αδριανού πρός 8.000 δραχμές, ενώ πουλήθηκε πρόσφατα άπό κατάστημα λαϊκής τέχνης, τής οδού Πανδρόσου δραχμές 1.200. Και τα τέσσερα μετάλλια είναι βέβαια σέ αρίστη κατάσταση, γιατί ή τιμή είναι πολύ πιο χαμηλή, αν τα μετάλλια έχουν φθορά, κτυπήματα ή τρύπα.
4. «1914 Παυλίνα Σεβαστού (ασημένιο) δραχμές 3.500». Μην ψάξετε στον τηλεφωνικό κατάλογο, πού αναφέρει 25 κυρίες Σεβαστού, γιατί πρόκειται για την δεύτερη κατά σειρά αδελφή τού Μεγάλου Ναπολέοντος. Το μετάλλιο αυτό δεν είναι βέβαια 'Ελληνικό, είναι τού 1814 και είναι ένα από τα μετάλλια πού κόπηκαν σέ κλασσική τεχνοτροπία και με λεζάντες στο αρχαία 'Ελληνικά, για τις αδελφές τού Ναπολέοντος, ακόμα και για τον υιό τής 'Ιωσηφίνας («Ευγενιος 'Ανδράσι 'Ανήρ») χρειάζεται κάποια προσοχή, γιατί τα μετάλλια αυτά ανατυπώνονται και διατίθενται ακόμα και σήμερα από το Γαλλικό Νομισματοκοπείο.
5. «1926  Φαβιέρου (χάλκινο) δραχμές 4000». Το μετάλλιο αυτό, έργο τού χαράκτη Π. Κελαίδή από γαλλικό πρότυπο, είναι ένα από τά 10 περίπου μετάλλια πού έκοψε ή επίσημη 'Επιτροπή γιά τόν εορτασμό τής ' Εκατονταετηρίδας τής Ελληνικής 'Επαναστάσεως, κατά τα έτη 1926 ώς 1930

- Μετάλλιο για την Παυλίνα Μποργκέζε,  αδελφή τού Μεγάλου Ναπολέοντος, γνωστή γιά τήν καλλονή καί τά έρωτικά της σκάνδαλα. Αυτό τό μετάλλιο, μαζί μέ άλλα πού είκονίζουν πρόσωπα τής οίκογένειας τού κορσικανού κατακτητή, κάθεται σε ασήμι καί χαλκό από το Γαλλικό Νομισματοκοπείο μέχρι σήμερα σέ ανάτυπα (restrikes)  λόγω όμως τής ελληνόγλωσσής επιγραφής του μεταμορφώθηκε σέ «επίσημο μετάλλιο» στο σχετικό δημοσίευμα.Τα μετάλλια αυτά κόπηκαν σέ σχετικά μεγάλο αριθμό και με λίγη υπομονή τα βρίσκει κανένας εύκολα στην μισή τιμή.

6. «1937 Πανεπιστημίου ( επάργυρο, έργο Γύζη) δραχμές 10.000. Πρόκειται για την επίσημη πλακέτα τού εορτασμού τής 100ετηρίδος τού Πανεπιστημίου 'Αθηνών, έργο τού γλύπτη Φαληρέα σέ σχέδιο τού ζωγράφου Γύζη, πού βέβαια είχε πεθάνει 36 χρόνια πρίν. 'Η τιμη δέν είναι κακή γιατί είναι μιά πραγματικά πολύ εντυπωσιακή πλακέττα, σχετικά μεγάλων διαστάσεων (99 Χ 71 χιλιοστών) πού ύπάρχει βασικά σέ χαλκό καί, πιό σπάνια, μέ άργυρή επίχρωση. Οί διαφορές αύτές δέν πρέπει νά κάνουν εντύπωση, γιατί, όπως είπαμε, δέν ύπάρχουν ούτε τιμοκατάλογοι, ούτε καί απλοί κατάλογοι, άπό τούς όποίους νά μπορεί κανένας νά βοηθηθεί. `Ετσι οι  τιμές τών μεταλλίων διαμορφώνονται όπως οι τιμές γιά τά παλιά βιβλία, τίς γκραβούρες, τά πιάτα ή τά κηροπήγια. Μέ τή διαφορά πώς υπάρχουν περισσότεροι έμπειροι έμποροι καί έκτιμητές γιά τά άλλα άντικείμενα, άπ ' ότι ύπάρχουν γιά τά μετάλλια. Τό συμπέρασμα πού βγαίνει είναι πώς τά πραγματικά μετάλλια (άναμνηστικό ή ήθικές άμοιβές, κρατικά ή ιδιωτικά, στρατιωτικά καί άλλα) δέν προσφέρονται σάν επένδυση πού προυποθέτει πάντα, πώς θά είναι οποτεδήποτε εύκολη ή πώλησή τους και με τουλάχιστον κάποιο κέρδος,

- Μετάλλιο τού Δήμου Περάματος, επίχρυσο, 51 χιλ., κατασκευασμένο από την Ε Ζολώτας Α.Ε. Εδώ φαίνεται πώς πρόκειται για ηθική αμοιβή, από τις λέξεις «Τιμής -Ένεκεν».

0 αριθμός των συλλεκτών μεταλλίων είναι πολύ περιορισμένος στην 'Ελλάδα και από αυτούς καθ’ ένας έχει θέσει μόνος του τα όρια για τα συλλεκτικά του ενδιαφέροντα: μερικοί κάνουν συλλογή μόνον ιστορικών μεταλλίων (αποφασίζοντας εκείνοι, ποια είναι ιστορικά και ποια όχι) άλλοι μαζεύουν μόνο αθλητικά ή μόνο στρατιωτικά. 'Υπάρχει παλιός συλλέκτης πού κάνει συλλογή μόνον από αναρτώμενα μετάλλια, όπως και συλλέκτης πού μαζεύει μετάλλια με την προϋπόθεση να μην είναι αναρτώμενα. Οι πιο ειλικρινείς παραδέχονται πώς συλλέγουν μόνο τά μετάλλια πού τούς αρέσουν, σαν τούς συλλέκτες, βιβλίων ή άλλων αντικειμένων, ενώ πολλοί αγοράζουν και μετάλλια στα πλαίσια άλλων συλλογών, όπως νομισμάτων, ιστορικών ντοκουμέντων τής Κρήτης ή τής ' Επτανήσου κλπ. Τα εμπορικά μετάλλια θα μπορούσαν πιο εύκολα να αποτελέσουν αντικείμενο συλλογής 'Αρκεί να διαβάζει κανένας τις διαφημίσεις και αναγγελίες στις έφημερίδες και στά περιοδικά και να διαθέτει τα ανάλογα κεφάλαια. Έτσι, ένας συλλέκτης εμπορικών μεταλλίων θα έπρεπε να έχει δαπανήσει γιά τήν συλλογή του, άπό τά 1975, πού πρωτοεμφανίστηκαν , τά άκόλουθα ποσά:

στα όποία ποσά δέν περιλαμβάνονται τα μετάλλια μέ τά ζώδια, γιά τούς έρωτευμένους, γιά τήν «Γιορτή τής Μητέρας» κλπ,, ούτε τά ξένα αναμνηστικά μετάλλια καί νομίσματα εξωτικών χωρών ή τά διάφορα άλλα αντικείμενα (πιάτα, άσημογραφίες κλπ.) πού προσφέρθηκαν στόν "Ελληνα αγοραστή σάν έπένδυση. Στό ποσό γιά τά χρυσά μετάλλια τού 1980 πρέπει νά προστεθεί και ή τιμή 50 μεταλλίων, με θέμα την 'Ελληνική Μυθολογία, πού καθορίστηκε πώς θα είναι ή αντίστοιχη τιμή τού χρυσού στο Χρηματιστήριο τής Νέας 'Υόρκης, όταν θα παραδοθούν .Προσφέρθηκε ακόμα, για τούς πολύ εκλεκτικούς επενδυτές ένα μετάλλιο τού Προέδρου τής Δημοκρατίας από πλατίνα, στην τιμή των 24.000 δραχμών (1980), 'Εδώ πρέπει να προστεθούν τα γνήσια αναμνηστικά μετάλλια, πού κυκλοφόρησαν γιά νά απονεμηθούν σέ τιμώμενα πρόσωπα κλπ., αλλά παράλληλα διατέθηκαν και σέ ευρύτερο κοινό, γιά νά καλυφθούν τά έξοδα τής εκδόσεώς τους (όπως ή πλακέτα τών Βαλκανικών 'Αγώνων, 1979). Τέλος υπάρχουν τά μετάλλια πού έχουν όλα τά χαρακτηριστικά τών έμπορικών μεταλλίων (αύξημένη τιμή, προεγγραφή), αλλά εκδίδονται επίσημα άπό τόν αρμόδιο φορέα γιά τό γεγονός (όπως τά μετάλλια τών ΕΛΤΑ, γιά τά 150 χρόνια, 1978). Συνήθως τα μετάλλια αυτά κυκλοφορούν από διαφόρους συλλόγους, οργανώσεις κλπ , σαν πηγή προσθέτων εσόδων (όπως το μετάλλιο γιά τά 150 χρόνια τού 'Ελληνικού νομίσματος, 1980)

- Χαριτωμένο ιδιωτικό αναμνηστικό μέτάλλιο, χάλκινο, 30 χιλ , χωρίς εμπορική άξια.

Αυτά τα τελευταία θα πρέπει νά τά δεχθούμε σάν πραγματικά αναμνηστικά μετάλλια, αφού οί έκδοτές τους (π.χ. ΕΛΤΑ) δέν είναι όπωσδήποτε εμπορικές έπιχειρήσεις. Γιά τήν έπένδυση κεφαλαίων σέ μετάλλια ας κάνει καθένας τούς απολογισμούς του, μέ τά στοιχεία πού αναφέρονται παραπάνω ή πού διαβάζει στις εφημερίδες. Αν διαπιστώσει πώς δεν τόν συμφέρει, μπορεί πάντα νά στραφεί σέ άλλα χρυσαφικά η ασημικά, πού υπάρχουν ευτυχώς άφθονα στην αγορά. 'Η γνήσια συλλογή μεταλλίων, δηλαδή ή συλλογή των διαφόρων καλλιτεχνημάτων ή καί τερατουργημάτων, πού έχουν εκδοθεί σαν μετάλλια, είναι ένα πολύ ένδιαφέρον, αλλά καί πολύ δύσκολο χόμπυ. 'Ενδιαφέρον επειδή τά μετάλλια, ακόμα καί τά πιό άσημα καί εύτελή ιδιωτικά, είναι μιά συγκινητική απεικόνιση τής νεώτερης ελληνικής Ιστορίας, μέ όλο τόν παλμό τής εποχής τους («Σώσωμεν τήν Μακεδονίαν» 1903, «Ζήτω τό Τρικουπικόν Σύστημα» 1892, «' Ελευθέριος Βενιζέλος ό ' Εθνεγέρτης 1912). Και δύσκολο, επειδή ή 'Ελληνική βιβλιογραφία στο θέμα είναι σχεδόν ανύπαρκτη και δεν υπάρχουν ούτε συγκροτημένες παρουσιάσεις μεταλλίων, στα 'Ελληνικά μουσεία, για νά πάρει κανένας μια εικόνα. "Ας σημειωθεί πώς ο Νέστωρ των Ελλήνων συλλεκτών μεταλλίων, ιατρός κ. Γεράσιμος Λιβαδάς, έχει περισσότερα από 6.000 'ελληνικά μετάλλια στην Ιδιωτική του συλλογή - μουσείο, πού πάλι εμφανίζει σημαντικά κενά.


(Άρθρο του Πάνου Ταζεδάκη  από το Τεύχος 5 , Μαρτίου 1981 ,του Περιοδικού : ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ )

[sam_gr]

(Άρθρο από το Τεύχος 5, Μάρτιος 1981 ,του Περιοδικού : ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ )