Το πείραμα του Wörgl

[herakliotis]

Το Wörgl (Βεργκλ) ήταν μια μικρή πόλη 4.500 κατοίκων στην Αυστρία όπου διεξήχθη ένα καινοτόμο οικονομικό πείραμα το 1932.

Ήδη η Ευρώπη είχε χτυπηθεί από το κραχ του 1929, και το 1931 που εκλέχτηκε Δήμαρχος ο Michael Untergüggenberger (Μίκαελ Ούντεργκέγκενμπέργκερ) ήδη είχε έλθει η ύφεση με 30% ανεργία, και 10% άπορους. Ο νέος Δήμαρχος προερχόταν από φτωχή αγροτική οικογένεια, ο ίδιος κατόρθωσε να μορφωθεί μόνος του και να γίνει μηχανικός στους σιδηροδρόμους. Αν και ο ίδιος δεν ήταν μαρξιστής, είχε συνδικαλιστική δράση και υποστήριζε τα συμφέροντα των εργαζομένων ενάντια των πλουσίων επενδυτών του σιδηροδρόμου, πράγμα που το πλήρωσε με την μη προσωπική του άνοδο στην ανώτερη ιεραρχία των σιδηροδρομικών υπαλλήλων. Ήταν ένας άνθρωπος ανοιχτόμυαλος, πρακτικός, εργατικός, δραστήριος που κέρδισε την καρδιά των συμπολιτών του, οι οποίοι τον εμπιστεύτηκαν στη θέση του Δημάρχου, γνωρίζοντας ότι δεν θα τους προδώσει.



Ο νέος δήμαρχος είχε έναν μακρύ κατάλογο έργων που ήθελε να εκτελέσει. Έργα απολύτως απαραίτητα όπως η ύδρευση της πόλης, η ασφαλτόστρωση των δρόμων, ο οδικός φωτισμός και η φύτευση δέντρων κατά μήκος των οδών. Αλλά τα δημοτικά ταμεία ήταν σχεδόν άδεια, και οι δημότες ήταν ήδη σε δεινή οικονομική κατάσταση, αντιμετωπίζοντας αρκετοί από αυτούς πρόβλημα επιβίωσης. Ο Δήμαρχος καταλάβαινε ότι μία αύξηση της φορολογίας τους, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν τα δημοτικά έργα, θα οδηγούσε σε περαιτέρω φτώχεια και ύφεση.

Ο Δήμαρχος όμως είχε μελετήσει το βιβλίο «Η Φυσική Τάξη» του οικονομολόγου Silvio Gesell (Σύλβιο Γκέσελ). Ο οποίος πίστευε ότι η αργή κυκλοφορία του χρήματος είναι η κύρια αιτία για την παραπαίουσα οικονομία.

Το χρήμα ως μέσο συναλλαγής ολοένα εξαφανίζεται από τα χέρια των εργατών – παραγωγών και μαζεύεται στα χέρια των λίγων που το συσσωρεύουν, εκμεταλλεύονται τους τόκους, και δεν το επιστρέφουν πίσω στην αγορά. Κατ΄ αυτόν δηλαδή, όσο περισσότερο χρήμα είχαν, όσο περισσότεροι άνθρωποι, οι οποίοι το κυκλοφορούν συνεχώς, τότε η Κοινωνία θα έχει υγιή ανάπτυξη και ευημερία.

Ο Δήμαρχος βάζοντας σε εφαρμογή την παραπάνω θεωρία, ξεκίνησε το πρόγραμμα των Δημοτικών του έργων, δίνοντας δουλειά σε πολλούς εργαζόμενους και εργολάβους, ξεκαθαρίζοντας όμως ότι η πληρωμή τους θα γινόταν με σελίνια (το νόμισμα της Αυστρίας) όχι εκτυπωμένα από την Εθνική Τράπεζα της, αλλά από τον Δήμο του Wörgl. Όντως εκτυπώθηκαν και τέθηκαν σε κυκλοφορία 32.000 σελίνια ως “Γραμμάτια Πιστοποίησης Εργασίας”, κάτι σαν ένα δωρεάν χρήμα, διότι δεν είχαν αντίκρισμα σε χρυσό, απλά αναγνώριζαν την παροχή έργου προς την Κοινότητα. Κόπηκαν χαρτονομίσματα ονομαστικής αξίας στα 1, 5 και 10 σελίνια.

[herakliotis]

Στις 31 Ιουλίου 1932 δόθηκαν τα πρώτα 1.800 Σελίνια για να πληρωθούν οι μισθοί των εργαζομένων, και η αξία των υλικών που αναλώθηκαν τον πρώτο μήνα στα δημοτικά έργα. Οι άνθρωποι που πήραν αυτά τα νέα σελίνια, μπορούσαν να πληρώσουν τους δημοτικούς τους φόρους, αλλά και να αγοράσουν ψωμί. Ο αρτοποιός παίρνοντας αυτά τα σελίνια μπορούσε να αγοράζει αλεύρι από τον μυλωνά. Ο μυλωνάς αγόραζε σιτάρι από τον γεωργό. Ο γεωργός αγόραζε εργαλεία από τον σιδερά. Ο σιδεράς αγόραζε παπούτσια από τον τσαγκάρη. Ο τσαγκάρης πλήρωνε τον δάσκαλο που έκανε μάθημα στα παιδιά του. Ο δάσκαλος αγόραζε ψωμί στον αρτοποιό. Και ο κύκλος κυκλοφορίας του χρήματος επαναλαμβανότανε συνεχώς και καθημερινά, σε τέτοιο σημείο ώστε ήδη την τρίτη μέρα, ο κύκλος εργασιών ολόκληρης της πόλης να είναι παραπάνω από 10πλάσιος από τα 1.800 σελίνια που δόθηκαν στη κυκλοφορία σε σημείο το να υποπτεύονται κάποιοι ότι κάποια σελίνια είχαν πλαστογραφηθεί.

Ο Δήμαρχος όμως είχε εφαρμόσει μία πρόσθετη μέθοδο για να κάνει το χρήμα να αλλάζει συνεχώς χέρια με μεγάλη ταχύτητα: Τα χρήματα του Wörgl έχαναν το 1% της ονομαστικής τους αξίας κάθε μήνα. Για να αποφευχθεί αυτή η υποτίμηση ο ιδιοκτήτης του γραμματίου το δαπανούσε όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Ειδάλλως, την πρώτη μέρα του επόμενου μήνα, έπρεπε να αγοράσει ένα κουπόνι σαν γραμματόσημο, με αξία το 1% της ονομαστικής αξίας και να το κολλήσει στο χαρτονόμισμα. Υπήρχε δηλαδή μία λειτουργία αντίθετη από τον τοκισμό, που επέτρεπε στο χρήμα να κυκλοφορεί συνεχώς.

Ο Δήμαρχος φυσικά δεν μπορούσε να προσλάβει όλους τους ανέργους της πόλης για τα δημοτικά έργα. Με την αύξηση του κύκλου εργασιών της πόλης όμως, ο αρτοποιός για παράδειγμα δεν προλάβαινε μόνος του να βγάζει τα ψωμιά που του ζητούσαν, υποχρεώθηκε λοιπόν να προσλάβει έναν βοηθό, τον οποίον πλήρωνε με τα σελίνια του Δήμου. Το ίδιο κάνανε και οι υπόλοιποι επαγγελματίες. Οι βοηθοί που προσλήφθηκαν όμως διευρύνανε την αγοραστική δύναμη της πόλης και έτσι οι επαγγελματίες είχαν να αντιμετωπίσουν μία περαιτέρω αύξηση της ζήτησης, σε σημείο που κανένας κάτοικος της πόλης να είναι άνεργος, αλλά αντίθετα να υπάρχουν παντού αγγελίες ζήτησης προσωπικού.

Έτσι το σύστημα αρχίζει να αποκτάει μία δυναμική μορφή, και οι άνεργοι από τα γύρω χωριά έρχονται για να δουλέψουν στο Wörgl, επίσης οι παραγωγοί από τα γύρω χωριά που είχαν τα προϊόντα τους απούλητα (διότι μέχρι τώρα κανείς δεν είχε χρήματα για να τα αγοράσει) επιτέλους βρήκαν αγοραστές στο Wörgl, αλλά με τους νέους επισκέπτες διευρύνεται ακόμα περαιτέρω η αγοραστική δύναμη, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται και η παραγωγική δραστηριότητα. Οι ξένοι εργάτες παίρνοντας τα σελίνια του Wörgl, δυνάμωναν και τις δικές τους τοπικές οικονομίες, επεκτείνοντας την ανάπτυξη στα γύρω χωριά, αλλά το ίδιο το Wörgl έβγαινε αλώβητο, από αυτή την έξοδο του χρήματος. Ο Δήμαρχος είχε ένα στρατηγικό πλεονέκτημα: Ήταν αυτός που εκτύπωνε το χρήμα. Δεν ήταν ένας ιδιώτης τραπεζίτης με σκοτεινά συμφέροντα κυριαρχίας από πίσω του, αλλά ένας άνθρωπος στην υπηρεσία των πολιτών.

Η πίσω όψη κάθε γραμματίου περιείχε αυτολεξεί την ακόλουθη συγκινητική δήλωση, κάποια λόγια που φαίνονται σαν να γράφτηκαν σήμερα, και όμως γράφτηκαν το 1932:

«Προς όλους τους ενδιαφερόμενους: Ο αργός ρυθμός που κυκλοφορεί το χρήμα έχει προκαλέσει μια πρωτοφανή ύφεση του εμπορίου και βύθισε εκατομμύρια ανθρώπους σε απόλυτη εξαθλίωση. Από οικονομικής απόψεως, η καταστροφή του κόσμου άρχισε! -Είναι καιρός, με αποφασιστική και έξυπνη δράση, να προσπαθήσουμε να συγκρατήσουμε την πτωτική βουτιά του εμπορίου και έτσι να σωθεί η ανθρωπότητα από αδελφοκτόνους πολέμους, χάος και διάλυση. Οι άνθρωποι ζουν μέσα από την ανταλλαγή υπηρεσιών τους. Η υποτονική κυκλοφορία έχει σταματήσει σε μεγάλο βαθμό αυτή την ανταλλαγή και έτσι ρίχνονται εκατομμύρια άνθρωποι που θέλουν να εργαστούν εκτός εργασίας -Πρέπει, συνεπώς, να αναβιώσουμε αυτή την ανταλλαγή υπηρεσιών και έτσι οι άνεργοι να επιστρέψουν στην παραγωγική τάξη. Αυτός είναι ο στόχος του πιστοποιητικού εργασίας που εκδίδεται από την αγορά της πόλης του Wörgl: Να μειώσει τα βάσανα και το φόβο, να προσφέρει δουλειά και ψωμί».

[herakliotis]

Σε περίοδο 13 μηνών, ο Δήμαρχος εκτέλεσε όλα τα έργα που είχε σχεδιάσει: Ύδρευση, δρόμοι, φωτισμός. Επίσης κατασκευάστηκαν νέα δημόσια κτίρια, ένας ταμιευτήρας νερού, μία πίστα για σκι, και μια γέφυρα. Επίσης έγιναν αναδασώσεις, γιατί αντιλαμβάνονταν οι άνθρωποι του τότε, που ζούσαν πιο κοντά στη Φύση, το μελλοντικό κέρδος από την ύπαρξη των Δασών.

Σε έξι γειτονικά χωριά επεκτάθηκε το σύστημα με επιτυχία. Ο Γάλλος πρωθυπουργός, Eduard Dalladier, έκανε μια ειδική επίσκεψη για να δει το “θαύμα του Wörgl”. Τον Ιανουάριο του 1933, το νέο οικονομικό σύστημα επεκτείνεται στη γειτονική πόλη της Kirchbühl, και τον Ιούνιο του 1933, ο Δήμαρχος του Wörgl συναντήθηκε με εκπροσώπους από 170 διαφορετικές πόλεις της Αυστρίας που ενδιαφέρονταν για την γενικευμένη εφαρμογή του συστήματος και στις πόλεις τους.

Η παρακάτω έκθεση συντάχθηκε από τον Claude Bourdet, έναν αυτόπτη μάρτυρα Καθηγητή του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης:

«Επισκέφθηκα το Wörgl τον Αύγουστο του 1933, ακριβώς ένα χρόνο μετά την έναρξη του πειράματος. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι τα αποτελέσματα φτάνουν το θαύμα. Οι δρόμοι, περιβόητοι για την άθλια κατάσταση τους, συναγωνίζονται τώρα την ιταλική Autostrade (Ιταλική Εθνική Οδό). Το Συγκρότημα των Δημαρχιακών γραφείων έχει ανακαινιστεί όμορφα ως ένα γοητευτικό σαλέ με ανθισμένες γλαδιόλες. Μια νέα τσιμεντένια γέφυρα φέρει περήφανα την πλάκα: “Χτισμένο με δωρεάν χρήματα το έτος 1933”. Παντού βλέπει κανείς νέους φανοστάτες στους δρόμους, καθώς και ένα δρόμο με το όνομά του Silvio Gesell. Οι εργαζόμενοι στα πολλά εργοτάξια είναι όλοι ένθερμοι υποστηρικτές του συστήματος του δωρεάν χρήματος. Στα καταστήματα τα γραμμάτια είναι αποδεκτά παντού, παράλληλα με τα επίσημα χρήματα. Οι τιμές δεν έχουν αυξηθεί. Κάποιοι υποστήριξαν ότι το σύστημα που πειραματίστηκε στο Wörgl εμποδίζει την φορολογική ισότητα, γιατί ενεργεί σαν μία μορφή εκμετάλλευσης του φορολογουμένου. Φαίνεται να υπάρχει ένα μικρό λάθος σε αυτό τον τρόπο σκέψης. Ποτέ στο παρελθόν δεν είδε κανείς τους φορολογούμενους να μη διαμαρτύρονται έντονα κατά την αφαίρεση των χρημάτων τους. Στο Wörgl κανείς δεν διαμαρτύρονταν. Αντίθετα, οι φόροι (σε μορφή γραμματίων) καταβάλλονται εκ των προτέρων στον Δήμο.

Οι άνθρωποι είναι ενθουσιασμένοι με το πείραμα και διαμαρτύρονται στην Εθνική τους Τράπεζα η οποία αντιτίθεται στην έκδοση των νέων αυτών χαρτονομισμάτων (των τοπικών γραμματίων). Είναι αδύνατο να αποδώσει κανείς τη γενική βελτίωση του Wörgl μόνο στη «νέα μορφή των φόρων». Δεν μπορεί κανείς παρά να συμφωνήσει με το Δήμαρχο ότι το νέο νόμισμα εκτελεί τη λειτουργία του πολύ καλύτερα από το παλιό. Αφήνω στους ειδικούς για να διαπιστωθεί αν υπάρχει πληθωρισμός, παρά την κατά 100% κάλυψη των βασικών καταναλωτικών αγαθών. Παρεμπιπτόντως, αυξήσεις των τιμών, το πρώτο σημάδι του πληθωρισμού, δεν εμφανίζονται. Όσον αφορά την οικονομία, μπορούμε να πούμε ότι το νέο νόμισμα ευνοεί την εξοικονόμηση κατά κυριολεξία και όχι την αποθησαύριση του χρήματος. Δεδομένου ότι τα χρήματα χάνουν την αξία τους κρατώντας τα σπίτι, μπορεί κανείς να αποφύγει την υποτίμηση αυτή επενδύοντάς τα σε μία τράπεζα καταθέσεων. Το Wörgl έχει γίνει ένα είδος προσκυνήματος για τους μακρο-οικονομολόγους από διάφορες χώρες. Ο καθένας μπορεί να τους αναγνωρίσει αμέσως, από τις εκφράσεις τους, κατά τη συζήτηση τους στους όμορφους δρόμους του Wörgl, ή ενώ κάθονται στα τραπέζια των εστιατορίων. Ο πληθυσμός του Wörgl με χαρά, περήφανος για τη φήμη τους, τους καλωσορίζει θερμά.»



Το τέλος

Η Κεντρική Τράπεζα της Αυστρίας πανικοβλήθηκε, στο ενδεχόμενο το πείραμα του Wörgl να επεκταθεί σε όλη την Αυστρία και αποφάσισε να διεκδικήσει τα μονοπωλιακά δικαιώματα της, απαγορεύοντας δωρεάν νομίσματα. Η υπόθεση έφτασε ενώπιον του Αυστριακού Ανώτατου Δικαστηρίου, το οποίο επικύρωσε το μονοπωλιακό δικαίωμα της Κεντρικής Τράπεζας για την έκδοση νομίσματος. Και έγινε ποινικό αδίκημα η έκδοση “νομίσματος έκτακτης ανάγκης”. Το Wörgl γρήγορα επανήλθε στην ανεργία του 30%. Κοινωνική αναταραχή εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλη την Αυστρία, διότι οι απλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνανε γιατί η Κυβέρνησή τους και η Δικαιοσύνη, που υποτίθεται ότι εξυπηρετούν τα συμφέροντα των πολιτών, δεν τους αφήνει να εξασκούν τη δοκιμασμένη λύση που βρήκανε στην αντιμετώπιση της ύφεσης, αλλά τους επιβάλει τα δικά της μέτρα που αποδεδειγμένα όπως και πριν τους ξαναβύθισε στη φτώχεια και την ανέχεια. Το 1938 ο Χίτλερ προχώρησε στην προσάρτηση της Αυστρίας (χωρίς να βρει την παραμικρή πολεμική αντίσταση) με έναν από τους λόγους για αυτό, το ότι πολλοί άνθρωποι τον είδαν ως τον οικονομικό και πολιτικό σωτήρα τους. Ακολούθησε ο Πόλεμος, και το πείραμα του Wörgl έμεινε στην Ιστορία.

[herakliotis]

πηγη:

http://alfeiospotamos.gr/?p=10669

http://antikleidi.com/2011/12/12/worgl/

[herakliotis]

Ηθικον διδαγμα:

Καθετι καλο για τον λαο ενας τραπεζιτης και μια διεθφαρμενη εξουσια δεν το αφηνει να περπατηση-ευωδοθει!!

[corvus]

Το διαβασα με πολυ ενδιαφερον, εξαιρετικος ο τυπος που μπορεσε να φτιαξει την πολη του κατ' αυτο τον τροπο και να βοηθησει τους κατοικους του! Μπραβο που βοηθησε τον κοσμο! Μου προκαλει ομως η ολη ιστορια καποιους προβληματισμους:

- Η εναρξη της κοπης αυτων των ΓΠΕ, εγινε με την αφορμη οτι προσλαμβανω καποιο κοσμο, προκειμενου να κανει ορισμενα συγκεκριμενα εργα. Μολις τα εργα αυτα τελειωσουν, με ποια αφορμη θα κοβονται αυτα τα χρηματα? Θα βγαινει στο μπαλκονι να τα μοιραζει? "Ύδρευση, δρόμοι, φωτισμός. Επίσης κατασκευάστηκαν νέα δημόσια κτίρια, ένας ταμιευτήρας νερού, μία πίστα για σκι, και μια γέφυρα. Επίσης έγιναν αναδασώσεις"

Δικτυο υδρευσης μια φορα θα περασεις, ο δρομος μια φορα στα τοσα χρονια θα γινει, ο φωτισμος μια φορα θα μπει. Το δασος μεχρι να ξανακαει δεν θελει αναδασωση. Αντε πες κραταει ενα 20% των εργαζομενων που προσελαβε αρχικα, για συντηρηση. Μετα?

- Σ' αυτη μου τη σκεψη λεω στον εαυτο μου οτι ειμαι 50% λαθος, μ' εχει μπερδεψει, αλλα σας την αναφερω ουτως ή αλλως. Πώς δημιουργηθηκαν τα ΓΠΕ ως προς την αξια τους? Χωρις καποιο αντικρυσμα, και με αρχικη αξια τα δεδουλευμενα των ανεργων. Μαλιστα. Η αξια αυτη μεταφερεται κατοπιν στον φουρναρη, τον μπακαλη, τον μαναβη, πισω στον εργαζομενο του δημου, ΚΟΚ. Εκει που θα καταληξει η αξια αυτη ομως, δεν υπαρχει κινδυνος να χαθει απο ακυρωση του project? Πες ρε παιδι μου 20 χρονια μετα λενε παιδες, ακυρο ξαναγυρναμε στα επισημα σελινια. Οσοι τα εχουν τα ΓΠΕ αυτα τι θα τα κανουν? Δεν εχουν αντικρυσμα, δεν τα παιρνει καμια τραπεζα. Ιδιωτικη συνεννοηση ειναι. Επαιξαν κι εχασαν?

- Παρομοιως με την προηγουμενη σκεψη μου: τα ΓΠΕ ειναι αχρηστα περα απο το Worgl. Και να μπηκανε τα 2 γειτονικα χωρια στο πειραμα, οταν καποιος θα πρεπει να παει να συναλλαγει με καποιον σε 3, 5, 10 οικισμους παρακατω, δεν θα μπορει να το κανει γιατι ο αλλος δεν θα δεχτει τα χρηματα του.

Ομοιως, μπορει μεν να πληρωσει τον φουρναρη και τον μαναβη, αλλα οταν ερθει η ωρα να πληρωσει το "αντιστοιχο" Ε1, ρευμα, νερο, τηλεφωνο, ενφια ή τι αλλο εχει να κανει με το επισημο κρατος, θα χει λεφτα Monopoly.

Τα παρακατω ειναι λιγο πιο ακραια, αλλα και παλι ρεαλιστικα:

- Με λιγα λογια, διεφθαρμενος δημαρχος σε ενα τετοιο συστημα = κοβω τα απειρα λεφτα για την παρτη μου, ολα τσαμπα με κοστος οσο χαρτι εκτυπωνω. Φερτε τα αγαθα σας, παρτε χαρτι και μετα βρειτε τα μεταξυ σας. Και φυσικα παρτε και οι εργατες χαρτια, πολυ που μ ενοιαξε.

- Ενας πονηριδης σε αυτο το συστημα: απο 1-25 του μηνος ξοδευω αβερτα. 25-30 κανω δοσοληψιες μονο με κανονικα σελινια. Ωραια περασε η πρωτη του μηνος? Φαγατε εσεις το κοστος του 1% επιβαρυνση? Αρχιζω να ξαναμαζευω χαρτακια για να επαναλαβω τον κυκλο.

[herakliotis]

Φιλε μου ειλικρινα δεν μπορεσα να σε <πιασω> στον συλλογισμο σου.
Αλλα διαβαζωντας παρα πολλες φορες την ιστορια στεκομε ας πουμε στον Πετρο Πρωτοπαπαδακη

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%AD%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CF%81%CF%89%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%B4%CE%AC%CE%BA%CE%B7%CF%82

ο οποιος με εναν εκληκτικο και καινοτομο για την εποχη του τροπο καταφερε και εσωσε την Ελλαδα οπως ειπαν μετα οικονομικοι αναλυτες και ομως για αυτη του την κινηση καταδικαστηκε σε τουφεκισμο.

Εχω διαβασει πολλες αναλυσεις πανω στο εγχειρημα  Πρωτοπαπαδακη. Ολοι αυτοι που ειδαν πως ειχε η κατασταση του εβγαλαν το καπελο για αυτη την ιδεα!! Και ομως δικαστικε γιαυτο!!

Εχω ενα φιλο εδω και οποτε καπου κομπλαρουμε οι ιδεες μου με τις ιδεες του μου πεταει:

<Πιστευε και μην ερευνα>

Παντοτε ομως ερευνω και βλεπω τα καλα γινωμενα και τα κακα γινωμενα.

[corvus]

Καλο ειναι να ερχονται νεες ιδεες στην οικονομια, και καινοτομιες. Με ολα οσα λεω παραπανω, εννοω οτι οι ιδεες αυτες πρεπει να ειναι λιγο προσεγμενες, διοτι καμια φορα μπορει να βγουν και σε κακο, ενω δεν ξεκινησαν με τετοιο σκοπο. Να το πω πιο απλα:

- Πες πεθανε ο δημαρχος του Worgl. Βγηκε ο επομενος, που ηταν διεφθαρμενος, και εκοβε χρηματα και τα τσεπωνε.

- Πες εκαναν καμποσοι το κολπο να μην δεχονται στο τελος του μηνα τα γραμματια, επειδη ας πουμε ειναι ματσωμενοι σε κανονικα σελινια, και να τα δεχονται απο 1η του μηνος. Ενα σωρο κοσμος εχανε το 1% επειδη του εμεναν στο τελος του μηνα και δεν ειχε επιλογη. Η θα πληρωνε το 1% ή θα εχανε ολο το γραμματιο.

- Πες τα μεγαλα εργα τελειωσαν, οι περισσοτεροι ανεργοι πρεπει να ξανα-απολυθουν. Τοτε τι γινεται?

- Πες ακυρωθηκανε τα γραμματια. Τι τα κανουν οσοι τα χουν?

- Πες θελει κανεις να φυγει σε αλλο μερος της χωρας, ή σε αλλη χωρα. Ποιος θα δεχτει αυτα τα γραμματια?

[corvus]

Και τωρα μου μπηκαν κι αλλες ιδεες στο μυαλο:

- Πες οτι ο δημαρχος ειναι μια χαρα ανθρωπος, αλλα εχει 2-3 υπαλληλους διεφθαρμενους. Θα τσεπωνουν επισης τα γραμματια διχως να τα δουλευουν εκτυπωνοντας τα "νυχτα".

- Σιγουρα τα γραμματια ειναι πιο ευκολο να βγουν σε πλαστα απο ιδιωτες παρα τα επισημα χρηματα

[herakliotis]

Τα χρηματα αυτα ειχαν ημερομηνια , εφοσον ειχαν πανω χωρο κουπονιων ειχαν και ημερομηνια ληξης.
Το συστημα δεν σου επετρεπε να τα φυλας στην ακρη!! Επρεπε να αλλαζουν χερια συνεχεια.
Αρα δεν μπορουσε κανεις να τα αποθηκευει διοτι καθε μηνα θα επρεπε να παρει το κουπονι!!
Αυτα δεν τα επερνες στα χερια σου εαν δεν δουλευες πρωτα. Αρα και οι μετεπειτα κατοχοι τους φουρνοι , μπακαληδες κτλ κτλ αναγνωριζαν την εργασια αυτων που τους τα εδωσαν!! Και στο τελος παλι στον Δημαρχο γυριζαν διοτι πολλοι εξ αυτων πληρωναν ετσι τους φορους τους προς την πολη!!

Και επεισεις ξεχνας και το αλλο βασικο . Παραλληλα υπηρχαν και τα κανονικα σελινια της Αυστριακης τραπεζας!!
Αρα ο καθενας αναλογα με τις αναγκεςτου κρατουσε οποιο νομισμα ηθελε πχ εαν ειχα αποφασισει να εγκαταλειψη την περιοχη!!.

Τελος παντων , αυτο ειναι καπως περιπλοκο και μονο οικονομικοι αναλυτες θα μπορουν να το καταλαβουν απολυτα τι ειχε γινει!!
Κατι παρομοιο γινετε και καπου στην Ελλαδα με παλιες δραχμες οπου συναλασσωνται ολο το χωριο μεταξυ τους και καπου εκαναν και ενα νομισμα με κουπονια θυμαμε για το 1/3 της συναλλαγης με κουπονι και τα υπολοιπα ευρω?
Δεν θυμαμε καλα.

[Parker]

Κατι παρομοιο γινετε και καπου στην Ελλαδα με παλιες δραχμες οπου συναλασσωνται ολο το χωριο μεταξυ τους και καπου εκαναν και ενα νομισμα με κουπονια θυμαμε για το 1/3 της συναλλαγης με κουπονι και τα υπολοιπα ευρω?
Δεν θυμαμε καλα.

Στην Ελλάδα είχε ακουστεί κάτι πριν δυο τρία χρόνια, αλλά μετά φανερώθηκε ότι ήταν πρωταπριλιάτικο ψέμα.
Όμως συναλλαγές με κουπόνια γίνονταν στην Αργεντινή λίγο μετά το 2000 με αρκετή επιτυχία. Και νομίζω ότι κι εκεί έβαλαν το χεράκι τους κάποιοι (ΔΝΤ, κυβέρνηση) και κρίθηκαν παράνομες.

[Parker]

Τα κουπόνια αυτά λέγονταν Τρουέκε και συναλλάσσονταν 10.000.000 Αργεντινοί. Δείτε λεπτομέρειες στο παρακάτω βίντεο μετά το 40ο λεπτό.
https://www.youtube.com/watch?v=VezimgHet5k

[akcollector]

Αυτό που έχει σημασία είναι ότι το χρήμα για τον άνθρωπο πρέπει να είναι μέσο συναλλαγής.
Σκοπός του χρήματος είναι να διευκολύνει τους ανθρώπους στην αγορά και πώληση προιόντων και υπηρησιών.
Καμία τράπεζα δεν θα έπρεπε να είναι ιδιωτική.
Κάθε πόλη-κοινότητα θα έπρεπε να είχε την δική της τράπεζα (κοινοτική τράπεζα) η οποία θα λειτουργούσε υπέρ των κατοίκων της. Η τράπεζα θα στήριζε την ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας. Αν η πόλη παρήγαγε πλούτο αυτός ο πλούτος θα επέστρεφε στους ίδιους τους κατοίκους.
Ο πλούτος σημαίνει για την τοπική κοινωνία δωρεάν υγεία - δωρεάν παιδεία - δωρεάν ενέργεια - δωρεάν τροφή - δωρεάν υποδομές - δωρεάν μεταφορές κ.λ.π
Στην περίπτωση τράπεζα-κοινότητας το χρήμα θα αντιπροσώπευε πραγματικές αξίες με το χρήμα να αποτελεί μόνο το μέσο συναλλαγών.
Με αυτό τον τρόπο η "συνολική προσπάθεια" της κοινότητας θα βελτίωνε την ζωή των ίδιων των κατοίκων της.
Ότι έχτιζε και δημιουργούσε η κοινότητα θα ήταν περιουσία της ίδιας της κοινότητας και δεν θα μπορούσε να περάσει στα χέρια ιδιωτών.

Το λάθος που κάνουν οι άνθρωποι είναι ότι τρέχουν πίσω από το χρήμα που ελέγχουν μερικοί πονηροί οι οποιοι μπορούν να αποφασίσουν ανα πάσα στιγμή ότι δεν έχει καμία αξία. Όταν θα το καταλάβουμε θα είναι είδη αργά όπως έγινε στην Αργετινή

[ΜΙΔΑΣ]

Μάς έκαναν να πιστεύουμε στην αξία του χρήματος και εμείς το θεοποιήσαμε.Τώρα λύσεις ίσως να υπάρχουν αλλά αυτοί που έχουν και ελέγχουν το χρήμα παγκοσμίως δέν θα τις επιτρέψουν αμαχητί. Θα μου πείς,υπάρχει μέσα μας δύναμη και πίστη για ελευθερία και δημοκρατία; Δυστυχώς μόνο υποταγή και λιποψυχία κυβερνούν τις ψυχές μας.

[NMS]

δεν υπηρχε λογος ιδιαιτερος να πλαστογραφησεις κατι τετοιο... απλα γιατι εχανες κι εσυ! δεν μπορεις απλα να μην δεχεσαι κατι που δεχονται ολοι οι αλλοι στην πολη σου.. απλα γιατι θα χασεις πελατεια αλλα και χρηματα γενικα απο καθημερινες συναλλαγες...  αν ζητουσες μονο συναλλαγες με σελλινι... και εχεις τοση ανεργια κτλ... χανεις ολους οσους εχουν το τοπικο χρημα... κι αντε μετα να ζησεις εσυ...

το σελλινι υπηρχε και ηταν νομιμο... δεν το αντικατεστησε αλλα ο κοσμος δεχθηκε το τοπικο με χαρα και με αυτο εγιναν θαυματα κι οχι με το σελλινι!

το πειραμα ηταν καθολικα αποδεκτο απλα γιατι η πολη φυτοζωουσε! με αυτο ηρθε η αναπτυξη στην τοπικη αγορα και κοινωνια! και οντως ολα ειχαν ημερομηνια ληξης! μη βλεπεις μονο το συγκεκριμενο... δες πριν το 1919-22 στην γερμανια και την αυστρια με τα notgeld! καθε μηνα εβγαινε νεο με διαφορετικο σχεδιο και τα αλλα αχρηστευονταν!  λογικα θα πρεπει να ειχαν μια λογικη σαν τα στρατιωτικα χαρτονομισματα ΒΑF, οπου ξαφνικα οριζοταν μια μερα οπου επρεπε να ανταλλαξεις τα τοπικα σου χρηματα με τα νεα... ενω με το περας της ημερομηνιας αυτης.. παει.. εμενες με απλα χαρτια στο χερι!

τωρα εργα παντα θα υπαρχουν! επιδιορθωσεις, φοροι δημοτικοι, αγορες λοιπες... οτι φανταστεις και φυσικα και εργα για να αναπτυχθει η πολη, ενω καλλιστα θα μπορουσε και καποιο γειτονοκο χωριο να τα δεχεται και να αναπτυχθει κι αυτο... ετσι κι εγινε!!! η τραπεζα θορυβηθηκε γιατι ετσι της επαιρναν το παντεσπανι απο το στομα!

το οτι θα μπορουσαν να βγαλουν τεραστιες ποσοτητες.... οκ... γιατι γνωριζεις ακριβως ποσα χαρτονομισματα μπορει να εχει κοωει ενα κρατος;;; στα δολλαρια ΗΠΑ ειναι αγωστος ο αριθμος και η τραπεζα που τα; βγαζει ειναι ιδιωτικη!!! πολλοι εχουν διατυπωσει τους φοβους τους οτι εχουν κοπει τεραστιοι αριθμοι δολλαριων χωρις μαλιστα αντικρισμα! μην ξεχναμε οτι κανεις δεν εχει δει καν το τι πριεχει και το θησαυροφυλακειο των ΗΠΑ... φανταζεσαι να ειναι αδειο;;; χαχαχαχα μια χαρα ομως τα δεχονται σε ολο τον κοσμο... χαρτι ειναι κι αυτο... τιποτα αλλο...

μη νομιζεις οτι το πειραμα αυτο που εγινε τοτε ειναι κατι που εγινε μονο τοτε και παει.... υπαρχουν παραπλησια ακομα και σημερα... και μαλιστα σε κρατη οπως γερμανια, αυστριαμ αγλια, ελβετια, ισπανια, ιταλια, ΗΠΑ, καναδας κτλ... και τα περισσοτερα πανε μια χαρα!!!

επισης.. δεν πηρε ολους τους ανεργους ο δημος... αλλα με την αναπτυξη της αγορας, τα μαγαζια ηθελαν υπαλληλους, κι ετσι ολοι βολευτηκαν!

οσο αφορα τα στοιχεια ασφαλειας τους... μαλλον δεν ετυχε να δεις καθολου τα μοντερνα τοπικα χρηματα.... γιατι θα παθαινες σοκ!!! πολλα εχουν στοιχεια ασφαλειας που δεν τα εχουν κρατικα χαρτονομισματα ουτε κατα διανοια!!! να δεις τυπωμενα σε πολυμερ ή πλαστικο tyvek. με ολογραμματα, με ειδικα στοιχεια ασφαλειας με λειζερ ή να γινεται εξακρηβωση πλαστοτητας με ειδικα μηχανηματα.. που παθαινεις!!!

το οτι απο πολη σε πολη αλλαζαν κτλ... απλα θα αναφερω το ακρως επιτυχημενο πειραμα με τις κοντραμαρκες στην οθωμανικη αυτοκρατορια απο ελληνικες, τουρκικες, αρμενικες και νομιζω και εβραικες κοινοτητες!! τα κερματακια αυτα (ειχε και χαρτινα), στην αρχη ηταν μονο για εκκλησιες, μετα ηταν οκ εντος της ενοριας οποτε μιλαμε οτι μπορει ενα χωριο ή πολη να ειχε πχ 2 διαφορετικα κερματα ή και παραπανω (!!), και μετα σε συντομο διαστημα γινονταν δεκτα σε ολοκληρα μερη! το ξεκινησαν ελληνες και το μιμιθηκαν και οι αλλες περιοχες..  και ολα ηταν μια χαρα για κοντα 40 χρονια!!! οταν μια κοντραμαρκα πηγαινε σε αλλη περιοχη ξανασφραγιζονταν!

καταλαβαινω το σκεπτικο σου κι οτι κανεις τον δικηγορο του διαβολου... αλλα δεν ειναι παντα ετσι τα πραγματα...

και για να σε προλαβω... σε περιπτωση που γνωριζεις την ιστορια του  Σεργκέι Μαβρόντι... στην ρωσσια... εκει εχουμε αλλο πραγμα και τα "χαρτονομισματα" του δεν ηταν χαρτονομισματα... αλλα κατι σαν μετοχες, μεριδια...