Αυτα λοιπον τα ταμπελακια ηταν οτι ειχε απομεινει απο το γνωστο σπιτι της οδου Ακαδημιας 58Α [αυτο που ειχε τον δρακο πανω απο την εισοδο του].
Το διώροφο κτίριο της οδού Ακαδημίας αποτελεί ουσιαστικά μια ειδικά διαμορφωμένη προέκταση του κύριου οικήματος της Μαυρομιχάλη 8. Το τελευταίο αποτελούσε την οικογενειακή κατοικία του γνωστού Γερμανού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλερ.
Το είχε σχεδιάσει ο ίδιος, και το γεγονός αυτό εξηγεί και τα -κάπως ασυνήθιστα για τη νεοκλασική Αθήνα- αρχιτεκτονικά του γνωρίσματα. Λίγο μετά το θάνατο του Τσίλερ το 1923, το κτίριο αγοράστηκε από τον τραπεζίτη Διονύσιο Π. Λοβέρδο (1878 - 1934), ο οποίος εγκαταστάθηκε εκεί με την οικογένεια του.
Ο Δ. Λοβέρδος καταγόταν από παλιά Κεφαλλονίτικη οικογένεια, αναγόμενη ως προς την εμφάνιση της στους βυζαντινούς χρόνους. Σχετικά με την προέλευση του επωνύμου "Λοβέρδος", υπάρχουν τρεις βασικές εκδοχές. Σύμφωνα με την πρώτη, το επώνυμο αυτό προέρχεται από κάποιον Aluardo, διατελέσαντα γραμματέα του τελευταίου Λατίνου Αυτοκράτορα της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος εγκαταστάθηκε στην Κεφαλλονιά κατά τα τελευταία έτη της ζωής του.
Σύμφωνα με τη δεύτερη εκδοχή, το επώνυμο προέρχεται από παραφθορά της εθνικής ταυτότητας κάποιου Λομβαρδού, ο οποίος υπηρέτησε στη βυζαντινή αυλή.
Κατά την τρίτη εκδοχή, τέλος, το επώνυμο "Λοβέρδος" έλκει την καταγωγή του από κάποιον Λομβαρδό υπήκοο, ο οποίος, καταδιωκόμενος στη χώρα του λόγω της διεκδίκησης εκ μέρους του τού βασιλικού στέμματος, κατέφυγε στην Κεφαλλονιά, όπου παντρεύτηκε την κόρη του τοπικού φεουδάρχη Ματσάκα και έγινε γενάρχης της οικογένειας των Λοβέρδων.
Όποια, πάντως, κι αν ήταν η πραγματική προέλευση του γένους των Λοβέρδων, η εμφάνιση του στην Κεφαλλονιά χρονολογείται κατά τον 13ο αιώνα. Η οικογένεια των Λοβέρδων ανέδειξε κατά καιρούς πολλούς Ιεράρχες, αλλά και λοιπά σημαίνοντα πρόσωπα. Μεταξύ άλλων, αναφέρονται:
● Ο δον Γεράσιμος, χειροτονηθείς Αρχιεπίσκοπος Κεφαλληνίας το 1450 (ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: ο Γεράσιμος Λοβέρδος γεννήθηκε το 1390 και πέθανε το 1510, απεβίωσε δηλαδή σε ηλικία 120 ετών!).
● Ο Νικηφόρος, Αρχιεπίσκοπος Κεφαλληνίας κατά τα έτη 1518 - 1526.
● Ο δον Σωφρόνιος (κοσμικό όνομα Σπυρίδων), Αρχιεπίσκοπος Κεφαλληνίας κατά τα έτη 1536 - 1550.
● Ο Φιλόθεος (κοσμικό όνομα Φίλιππος), Αρχιεπίσκοπος Κεφαλληνίας κατά τα έτη 1567 - 1580.
● Ο δον Αγάπιος, Αρχιεπίσκοπος Κεφαλληνίας το 1717.
(Για τα παραπάνω και για περισσότερες σχετικές με το θέμα πληροφορίες: "Νεότερο Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό Ηλίου", τόμος 12, σελίδα 475)
Ο Διονύσιος Λοβέρδος, τώρα, συνιδρυτής μαζί με τον αδελφό του Σπυρίδωνα Λοβέρδο και διοικητής ο ίδιος της "Ιωνικής και Λαϊκής" Τράπεζας, προφανώς λόγω και της εκκλησιαστικής κλίσης πολλών από τους προγόνους του, ήταν ένθερμος συλλέκτης βυζαντινών εικόνων και λοιπών έργων τέχνης.
Μετασκεύασε λοιπόν τους δύο ορόφους του κτιρίου της οδού Ακαδημίας 58α (Ακαδημίας 53α τα χρόνια εκείνα), το οποίο, όπως είπαμε, επικοινωνούσε εσωτερικά με την κυρίως οικία του στη Μαυρομιχάλη 8 (Μαυρομιχάλη 6 τότε και οδός Παρθεναγωγείου παλαιότερα), σε ένα μικρό, αλλά πολύ αξιόλογο ιδιωτικό Μουσείο Νεοβυζαντινής Τέχνης.
Στις αίθουσες του τοποθέτησε τις 600 περίπου εικόνες της ιδιωτικής του συλλογής, βασικό πυρήνα της οποίας αποτελούσαν οι 200 πίνακες της συλλογής του φιλολόγου Αλεξίου Κολυβά, οι οποίοι αγοράστηκαν μετά το θάνατο του τελευταίου από τον Δ. Λοβέρδο.
Τα επίσημα εγκαίνια του Μουσείου Λοβέρδου έγιναν τον Οκτώβριο του 1930, κατά τη διάρκεια του τρίτου βυζαντινολογικού συνεδρίου που διοργανώθηκε τις μέρες εκείνες στην Αθήνα.
Τη διαμόρφωση του παραρτήματος αυτού της κυρίως οικίας σε Μουσείο επιμελήθηκε ο αρχιτέκτονας Αριστοτέλης Ζάχος, μετέπειτα αρχιτέκτονας και του Βυζαντινού Μουσείου. Τον καθαρισμό, συντήρηση, και λοιπή φροντίδα των εικόνων είχε αναλάβει ο ζωγράφος Δημήτριος Πελεκάσης.
Βοηθούσης της οικονομικής ευχέρειας του Δ. Λοβέρδου, ο όλος χώρος απέκτησε μια υποβλητική μεγαλοπρέπεια, ενώ τα διάφορα εκθέματα και παραστάσεις, σιωπηρά, αν και φορτωμένα με ιστορίες από αλλοτινές εποχές, προσέδιδαν σ' αυτόν μια έντονη αίσθηση θρησκευτικού μυστικισμού.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται και στον παραπάνω κατάλογο εκθεμάτων του Μουσείου: «Προς τούτοις κατεσκευάσθησαν μωσαϊκά δάπεδα και τρούλλοι μετά ψηφιδωτών επίσης παραστάσεων κατά την βυζαντιακήν τεχνοτροπίαν και άλλαι διακοσμήσεις, δι' ων προσδίδεται εις το Μουσείον τούτο βυζαντιακή όντως μεγαλοπρέπεια και θρησκευτική μυστικοπάθεια».
Σε αυτόν τον υποβλητικό, διακοσμημένο με ξυλόγλυπτα, ψηφιδωτά και λοιπές παραστάσεις χώρο, ο Δ. Λοβέρδος διοργάνωνε τακτικά εκθέσεις έργων τέχνης, δεξιώσεις και λοιπές συναντήσεις με μέλη της τότε «υψηλής κοινωνίας» των Αθηνών.
Οι αδελφοί Λοβέρδου διέθεταν αρκετές τέτοιες γνωριμίες και διασυνδέσεις, όχι μόνο λόγω της μεγάλης τους οικονομικής ευρωστίας, αλλά και λόγω των διαφόρων δωρεών και ευεργετημάτων τους προς το Ελληνικό Δημόσιο. Ο δε Διονύσιος Λοβέρδος φαίνεται ότι ήταν ένας άνθρωπος με πολλά και όμορφα ενδιαφέροντα.
Το 1934, τέσσερα μόλις χρόνια μετά την ίδρυση του Μουσείου του και σε ηλικία 56 ετών, ο Διονύσιος Λοβέρδος απεβίωσε. Σύμφωνα με τα όσα ορίζονταν στη διαθήκη του, η συλλογή του Μουσείου θα περιέρχονταν στη σύζυγο του 'Αρτεμη και τις κόρες του Μαρία και Ιωάννα, μετά δε τον θάνατο αυτών, στο Ελληνικό Δημόσιο. Η διαθήκη εκτελέστηκε πράγματι, όπως ακριβώς την είχε ορίσει ο εκλιπών.
Το Μουσείο Λοβέρδου εξακολούθησε να υφίσταται και μετά το θάνατο του ιδρυτή του, παρακμάζοντας όμως σταδιακά και χάνοντας την αίγλη του.
Μπροστά στην κατάσταση αυτή, και με τα εκθέματα αλλά και το χώρο του Μουσείου να βουλιάζουν ολοένα και περισσότερο μέσα στη σκόνη, η Ιωάννα Λοβέρδου-Βασιλειάδη, κόρη του Δ. Λοβέρδου και πληρεξούσιος και των λοιπών κληρονόμων, δώρισε το 1979 το κτίριο του Μουσείου Λοβέρδου (Ακαδημίας 58α) μαζί με το κυρίως οίκημα (Μαυρομιχάλη
, καθώς και το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής του πατέρα της (470 πίνακες και ένα ξυλόγλυπτο τέμπλο) στο Βυζαντινό Μουσείο. Εκεί μεταφέρθηκαν τα εκθέματα αυτά το 1980 προκειμένου να συντηρηθούν και να φυλαχθούν.
Έκτοτε, κατά καιρούς, ορισμένα από αυτά εκτέθηκαν στους χώρους του Βυζαντινού Μουσείου, ενώ στις μέρες μας ετοιμάζεται και πρόκειται σύντομα να λειτουργήσει στις εγκαταστάσεις του Βυζαντινού Μουσείου ειδικός ανεξάρτητος χώρος, ώστε τα εκθέματα της συλλογής Λοβέρδου που βρίσκονται στην κατοχή του Μουσείου να στεγαστούν και να εκτεθούν στο σύνολο τους.
Μέρος των υπολοίπων έργων τέχνης (46 πίνακες) της συλλογής Λοβέρδου, τα οποία δεν περιήλθαν στην κυριότητα του Βυζαντινού Μουσείου αλλά παρέμειναν στην κατοχή της οικογένειας, κοσμούν σήμερα τους χώρους του νεοκλασικού κτιρίου του ιδρύματος Σπυρίδωνα Λοβέρδου (αδερφού του Διονυσίου) στην οδό Κηφισίας 256.
Όσο για το κτίριο της οδού Μαυρομιχάλη, αυτό, λίγο μετά την παραχώρηση του το 1979 στο Βυζαντινό Μουσείο, λειτούργησε ως βεστιάριο της γειτονικής Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Μια πυρκαγιά που ξέσπασε λίγο αργότερα παραλίγο να το καταστρέψει ολοσχερώς.
Μετά και το γεγονός αυτό, το κτίριο σφραγίστηκε και μαζί με την προέκταση του που στέγαζε το Μουσείου Λοβέρδου στην Ακαδημίας 58α αφέθηκε στη μοίρα του. Έκτοτε οι χώροι αυτοί, έρημοι, σιωπηλοί και φορτωμένοι με αναμνήσεις, περιμένουν την αποκατάσταση τους.
Σύμφωνα, πάντως, με τα σχέδια του Βυζαντινού Μουσείου, τα κτίρια της Ακαδημίας 58α και Μαυρομιχάλη 8 πρόκειται κάποια στιγμή στο μέλλον να αποκατασταθούν, καθώς αυτά προορίζονται να στεγάσουν τα αρχεία του.
Σχετικά με τις «μυστικές συναθροίσεις περίεργων ομάδων ατόμων», στις οποίες αναφέρονταν οι αρχικές φήμες που μας είχαν οδηγήσει ώστε να ψάξουμε τα περί του κτιρίου της Ακαδημίας 58α, εκεί ίσως υπάρχει ένας πυρήνας αλήθειας.
Ο αδερφός του Διονυσίου, οικονομολόγος Σπυρίδων Λοβέρδος (1876 - 1938), διετέλεσε διαδοχικά διευθυντής της "Εθνικής" και της "Γενικής Τράπεζας". Μετά την ίδρυση της "Λαϊκής Τράπεζας", ανέλαβε πρόεδρος του διοικητικού της συμβουλίου, με γενικό διευθυντή τον αδερφό του Διονύσιο.
Ο Σπ. Λοβέρδος ήταν μανιώδης βιβλιόφιλος, συγκεντρώνοντας μια ιδιωτική βιβλιοθήκη 40.000 τόμων! Οι τόμοι της βιβλιοθήκης αυτής βρίσκονται σήμερα στο κτίριο του ιδρύματος που φέρει το όνομα του (Κηφισίας 256 και Όθωνος, γωνία), του οποίου μάλιστα μια αίθουσα έχει διαρρυθμιστεί ώστε να θυμίζει εσωτερικό εκκλησιδίου.
Παράλληλα με τις τραπεζιτικές του ασχολίες, ο Σπ. Λοβέρδος ασχολήθηκε και με ποικίλου περιεχομένου μελέτες, ενώ συνέγραψε τις πραγματείες: «Ο εθνικός πλούτος», «Η Αγία Πόλις», «Αποταμίευσις και ταμιευτήρια», «Η οικονομική επέμβασις του κράτους» και «Ο μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος».
Το 1923 εκλέχτηκε βουλευτής (γερουσιαστής τότε), ενώ από τις 10 Μαρτίου 1933 έως τις 29 Νοεμβρίου 1934, επί κυβερνήσεως Τσαλδάρη, διετέλεσε και υπουργός Οικονομικών.
Μέσα σε όλα αυτά, ο Σπυρίδων Λοβέρδος υπήρξε και τέκτονας, μέλος της Στοάς "Παρθενών" (το όνομα του μνημονεύεται και στα αρχεία της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδας - Grand Lodge of Greece). Το γεγονός αυτό δεν προξενεί φυσικά την παραμικρή έκπληξη.
Την εποχή εκείνη -και σε μικρότερο βαθμό και στις μέρες μας- ήταν σπάνιο να βρεθεί πολιτικός, οικονομικός παράγοντας ή υψηλόβαθμο στέλεχος δημόσιου οργανισμού που να μη συμμετείχε σε κάποια σχετιζόμενη με τον Τεκτονισμό ομάδα.
Οι τέκτονες -τότε όπως και σήμερα- περισσότερο αποτελούσαν ένα κλειστό club ανθρώπων με οικονομική, πολιτική, δημοσιογραφική ή άλλη δύναμη, παρά οργάνωση σχετιζόμενη με τη θρησκεία.
Η κατοικία, τώρα, του Σπυρίδωνα Λοβέρδου βρισκόταν -με την παλιά αρίθμιση της οδού- στην οδό Ακαδημίας 65 (το 1930, οκτώ χρόνια πριν αποβιώσει, μετακόμισε στη Ζαλοκώστα 3), λίγα δηλαδή μέτρα μακρύτερα από την οικία και το Μουσείο του αδερφού του.
Είναι λοιπόν πολύ πιθανό στον υποβλητικό και ιδεώδη για συναθροίσεις χώρο του Μουσείου Λοβέρδου να συγκεντρώνονταν κατά καιρούς τέκτονες - σημαίνοντα πρόσωπα της εποχής (μια ανεπιβεβαίωτη πληροφορία αναφέρει πως το χώρο του κτιρίου της Ακαδημίας 58α επισκέπτονταν τακτικά κατά το παρελθόν αρκετοί Δήμαρχοι των Αθηνών).
Την πιθανότητα αυτή ενισχύει και η τεκτονική συμβολική την οποία ενσωματώνουν πολλά από τα εσωτερικά διακοσμητικά στοιχεία του Μουσείου, που είδαμε στις παραπάνω φωτογραφίες. Το πιθανότερο άλλωστε είναι, εκτός του Σπυρίδωνα, και ο Διονύσιος Λοβέρδος να ανήκε σε κάποια ανάλογη στοά.
Αυτή, εν ολίγοις, ήταν η ιστορία του πολυσυζητημένου κτιρίου της οδού Ακαδημίας 58α.
Ισως ανεβασω μερικες δικες μου φωτο απο το σπιτι αυτο το οποιο εξερευνησα δις προ 18 και 10 ετη , ομολογουμενως καταγοητευμενος απο το εσωτερικο του καλλος.
Ενας αλλος κοσμος στο κεντρο τη Αθηνας..
