Για να ξαναγυρίσουμε στον χρυσό:
Οι κίνδυνοι από τα χρηματοπιστωτικά συστήματα ποτέ δεν θα σταματήσουν να υπάρχουν.
Οι κίνδυνοι όμως εκτός από τους παράγοντες που τους αυξομοιώνουν κάθε στιγμή, πρέπει να εξετάζονται και ως τον παράγοντα "χρόνο".
Τι θέλω να πω με απλά λόγια:
Στην ερώτηση:
"Ποιες είναι οι πιθανότητες να συμβεί ένα οικονομικό κραχ που θα φτωχοποιήσει σε μεγάλο βαθμό τους κατόχους περιουσιών?"δεν μπορεί να υπάρξει σαφής απάντηση αν δεν προσδιοριστεί και το χρονικό διπάστημα που αφορά η ερώτηση. Η ερώτηση για να απαντηθεί σωστά, πρέπει να τεθεί έτσι:
"Ποιες είναι οι πιθανότητες να συμβεί ένα οικονομικό κραχ τη βδομάδα 16-22 Ιανουαρίου 2017, που θα φτωχοποιήσει σε μεγάλο βαθμό τους κατόχους περιουσιών?"Τότε η απάντηση μπορεί να δοθεί, και είναι (ας πούμε) : "0,02%".
Αλλάζω τώρα την ερώτηση και την κάνω:
"Ποιες είναι οι πιθανότητες να συμβεί ένα οικονομικό κραχ από 1/1/2017 έως 31/12 2017, που θα φτωχοποιήσει σε μεγάλο βαθμό τους κατόχους περιουσιών?"Τότε η απάντηση είναι άλλη, και είναι (ας πούμε) : "1%". --μήν κολλάτε τώρα στο ποσοστό, θέλω απλώς να καταδείξω ότι δεν είναι το ίδιο στις δυο περιπτώσεις.
Αν το χρονικό διάστημα που εξετάζεις το μεγαλώσει ΠΑΡΑ πολύ, δηλαδή αν θέσεις το ερώτημα έτσι:
"Ποιες είναι οι πιθανότητες να συμβεί ένα οικονομικό κραχ από 1/1/2018 έως 31/12 2068, που θα φτωχοποιήσει σε μεγάλο βαθμό τους κατόχους περιουσιών?"τότε μεγαλώνει πάρα πολύ και το ποσοστό κινδύνου. Σχεδόν αποκτά βεβαιότητα η επέλευση του.
Η ιστορία έχει δείξει ότι είτε αυτόνομα (π.χ. κρίση 1929) είτε με αιτία την πολιτική (π.χ. πόλεμοι) "κραχ" συμβαίνουν κάθε κάποια χρόνια. Δεν μπορείς να τα αποφύγεις.
Έτσι, αλλιώς θα αντιμετωπίσεις το δίλημμα:
"Είναι 16/1/2017, έχω 20.000 στην άκρη, και μ' αυτές τον Οκτώβριο θα αγοράσω ένα καινούριο αυτοκίνητο. Τι να τις κάνω μέχρι τον Οκτώβριο?"και αλλιώς το:
"Είναι 16/1/2017, έχω 20.000 στην άκρη, και μ' αυτές σκοπεύω να πληρώσω τις σπουδές του παιδιού μου που θα πάει στο πανεπιστήμιο το 2025. Τι να τις κάνω μέχρι το 2025?"
και αλλιώς το:
"Είναι 16/1/2017, είμαι 42 ετών, λογικά θα ζήσω μέχρι τα 92 μου, δηλαδή μέχρι το 2067, έχω 20.000 στην άκρη, και μ' αυτές σκοπεύω να αντιμετωπίσω δαπάνες των τελευταίων ετών της ζωής μου, που δεν θα μπορώ να δουλεύω για να κερδίζω χρήματα. Τι να τις κάνω μέχρι το 2060?"Σε τέτοιες αναζητήσεις πρέπει να ληφθούν υπ' όψη και κάποιες αλήθειες, που κανείς δεν τις σκέφτεται. Μια τέτοια είναι π.χ. ότι ναι μεν υπό κανονικές συνθήκες (και αισιόδοξα) θα φτάσεις τα 92, αλλά ποτέ δεν μπορείς να το έχεις αυτό για σίγουρο... Έτσι λοιπόν η σκέψη (π.χ.)
"Θα αγοράσω τώρα μια γκαρσονιέρα, θα εισπράττω νοίκια μέχρι το 2037 (20 χρόνια), και τότε την πουλάω για να έχω κομπόδεμα" μπορεί να σου βγει, μπορεί και όχι όμως. Και αν η... ανάπαυση σου έρθει ξαφνικά και νωρίτερα μέσα σ' αυτή την 20ετία, έχεις φορτώσει το παιδί σου με ένα ακίνητο, φόρους κληρονομιάς, τρεξίματα του νοικάρη (χάλασε ο θερμοσίφωνας κλπ), και χίλιους λόγους να το τρέχεις.
Ναι, αν τον Οκτώβριο πρόκειται να πας στην αντιπροσωπεία και να πάρεις καινούριο τζιπ, μην τα κάνεις λίρες. Μπορεί και τα 20.000 σου να γίνουν 17.000.
Αν όμως σκοπεύεις να τα κρατήσεις για καμιά 20ετία, τότε (η ταπεινή μου γνώμη είναι) ότι είτε στο στρώμα, είτε στο εξωτερικό, είτε σε μετοχές, είτε σε ομόλογα, είτε σε ακίνητα, οι κίνδυνοι είναι μεγαλύτεροι απ' αυτούς που διατρέχουν αν είναι σε ελισάβετ.
Ειδικά στη χώρα μας, τώρα, αυτό.
(Και για "τράπεζα" βέβαια, δεν το συζητάω καθόλου. Σα να μην υπάρχουν είναι αυτές).
Και συγγνώμη αν σας κούρασα.