Οσοι ασχολουνται με χαρτονομισματα, σιγουρα γνωριζεται για τα τοπικα χαρτονομισματα εκτακτου αναγκης γνωστα και ως notgeld απο γερμανια, αυστρια αλλα και απο αλλα κρατη οπως η γαλλια... Τα περισσοτεα κοπηκαν μετα τον 1ο παγκοσμιο πολεμο, σε μια περιοδο που οι οικονομιες καποιων κρατων οπως η Γερμανια ηταν σε αθλια κατασταση!
Τα χρονια ηταν δυσκολα, η οικονομια χαλια οποτε αναγκαστικαν οι δημοι, οι πολεις τα χωρια, υπηρεσιες οπως αστυνομια, αλλα ακομα και μαγαζια οπως φουρνοι, να εκδοζουν τετοια χαρτονομισματα! τυπωνονταν σε διαφορα υλικα! καποια ηταν κερματα, καποια χαρτονομισματα... καποια απο τα υλικα που χρησιμοποιηθηκαν για την κατασκευη τους... μεταλα διαφορα, πορσελανη, πηλος, ακομα και καρβουνο πεπιεσμενο για τα νομισματα, και χαρτι, χαρτονι, λινο, μεταζι, αλουμινοχαρτο, δερμα, βελουδο.... για τα χαρτονομισματα! καποιες φορες χρησιμοποιουσαν ακομα και χαρτο απο καρτες, τραπουλοχαρτα, χαρτια απο διαφορα πραγματα οπως αφισες κτλ, αλλα ακομα και χαρτι απο ταχυδρομικους φακελους! δεν ηταν προτογνωρο αυτο!!! τραπουλοχαρτα ειχαν χρησιμοποιηθει απο παλαιοτερες εποχες σε πειπτωσεις αναγκης, πολιορκιας.... ειτε κομμενα ειτε ολοκληρα..
γενικα ηταν πανεμορφα, ειδικα τα γερμανικα, με απιστευτες παραστασεις, με θεματολογια που την αντλουσαν απο ομορφες στιγμες της ξεγνιαστης ζωης, παραμυθια, ιστορικα γεγονοτα, θεματα απο τον πολεμο, μεχρι και γελοιογραφιες της εποχης για την οικονομια και την πολιτικη εκεινα τα χρονια!
τα χαρτονομισματα αυτα ειναι τοσα πολλα που πραγματικα δεν μπορεις να τα μαζεψεις ολα!! αν θυμαμαι καλα, καποιες χρονιες εβγαιναν πανω απο 6000 διαφορετικα στην γερμανια!!! συνηθως ειναι φτηνα κομματια και πολλα υπαρχουν σε ακυκλοφοριτη κατασταση! φυσικα υπαρχουν και ακριβα κομματια, σπανια κομματια αλλα με χαρτονομισματα με λαθη!!!
Καποια απο τα χαρτονομισματα ηταν εξυπνες κοπες! μακαρι να μπορουσα να σκαναρω καποια χαρτονομισματα που εχω.... αλλα θα προσπαθησω να ειμαι οσο το δυνατοτερο αναλυτικος...
λοιπον... καποια "εξυπνα" notgeld ηταν χωρισμενα σε τεταρτημορια! καθε τεταρτημοριο ειχε δικο του σχεδιο και αξια! ετσι, ενα χαρτονομισμα των 20 φενιχ, ηταν στην πραγματικοτητα 4 ενωμενα των 5 φενιχ!!! απο το χαρτονομισμα μπορουσες να κοψεις με ψαλιδι ενα τεταρτημοριο και ειχες χαρτονομισμα των 5 και χαρτονομισμα των 15....
καποια αλλα, για να μπορεσουν να πιασουν σαν χρημα μιας και υπηρχαν περιπτωσεις στα πρωτα χρονια κοπης αυτων, λειτουργουσαν και σαν λοταρια! μια λαχειοφορο αγορα δηλαδη!
Συνηθως τα χαρτονομισματακια αυτα, ειχαν ημερομηνια ληξης μετα απο ενα μηνα απο την εκδοση τους! μετα τα αντικαταστουσαν με αλλα με διαφορετικες παραστασεις, ή λογο πληθωρισμου... εξαφανιζονταν!
ετσι λοιπον..... με το που εληγε το χαρτονομισμα αυτοματα γινονταν λαχνος, με αριθμο τον αριθμο σειρας του! εχω στην κατοχη μου ενα τετοιο που η κληρωση ηταν για ενα σπιτι!
τα χρονια περασαν, οι οικονομιες εφτιαξαν...και τα χαρτονομισματα αυτα μπηκαν στο χρονοντουλαπο της ιστοριας!
για δες ομως που με την οικονομικη κριση (και οχι μονο...) αρχισαν να εμφανιζονται παραπλησια χαρτονομισματα....
οχι.... δεν ειναι ουτε μικρα σαν τα notgeld, ουτε εκτακτου αναγκης, αλλα τοπικα χρηματα!!! χαρτονομισματα (τελευταια και νομισματα σε ασημι ή χρυσο) δηλαδη που εχουν μονο τοπικη χρηση, μεσα στην πολη ή τον δημο συνηθως, ενω εξω απο εκει... ειναι αχρηστα!
Χωρες απως... Γερμανια, Αυστρια, Ελβετια, Ταιλανδη, Μεξικο, Καναδας, ΗΠΑ, Αγγλια, Ιταλια.... εχουν τετοια τοπικα χαρτονομισματα! φερουν περιεργα ονοματα οπως chiemgauer, berkshares, Lewes pound, eco aspromonte, Ithaca hours (ναι!!! ειναι σε ωρες εργασιας!!!).... landmark, Hallertauer, Urstromtaler.... ειναι μερικα απο αυτα!!
Ακομα δεν ειναι πολυ γνωστα σε συλλεκτες αλλα ειναι πανεμορφα, τοσο σε σχεδιο οσο και σε στοιχεια ασφαλειας, με ολογραμματα, υδατοσημα, γραμμες, και καποια ειναι σε polymer!!!
αρκετα απο αυτα εχουν ημερομηνια ληξης, και για να τα κανεις να ειναι σε ισχυ για ακομα 4 μηνες πχ... πρεπει να πληρωσης κατι και αυτοι βαζουν ενα αυτοκολητο πανω με την αξια που πληρωνεις! μην φανταστειτε τιποτα ακριβο... συνηθως 2 λεπτα στο χαρτονομισμα....
Στην Ελλαδα δεν ειναι αγνωστα τα τοπικα χαρτονιμισματα!! την περιοδο της κατοχης ειχαμε καποια, αλλα και τωρα... υπαρχει ο Οβολος! ενα νεο κοινωνικο νομισμα απο απο οτι εχω ακουσει ειναι σε ηλεκτρονικη μορφη ακομα, αλλα αγοραπωλησιες γινονται.... αν το ψαξετε λιγο θα βρειτε πληροφοριες για αυτο!
