ΣΥΜΒΟΛΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΩΝ

[thaler]

Πολλές φορές κοιτάμε ένα νόμισμα αλλά το προσπερνάμε χωρίς να δώσουμε ιδιαίτερη σημασία σε διάφορα σύμβολα που βλέπουμε σ΄ αυτό. Τα σύμβολα αυτά όμως, υποδηλώνουν πολλά πράγματα για την προέλευση του νομίσματος, την ιστορία του, και τις παραδόσεις, αξίες, αντιλήψεις του κράτους ή του ηγεμόνα που το έκοψε. Θα σας παρουσιάσω το πιο, ίσως, γνωστό, σύμβολο που εμφανίζεται σε πλήθος νομισμάτων της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, μιας περιοχής που καταλάμβανε έκταση σχεδόν όσο η μισή Ευρώπη (Γερμανόφωνες περιοχές, Ανατολική Ευρώπη, Ισπανία, Κάτω Χώρες και νότια Ιταλία). Πρόκειται για την αλυσίδα του Τάγματος του Χρυσόμαλλου Δέρατος, του πιο γνωστού Τάγματος της Ευρώπης που υπάρχει ως σήμερα. Είναι τιμή για την Ελλάδα που το Τάγμα αυτό διάλεξε ως έμβλημά του το Χρυσόμαλλο Δέρας, ένα αρχαιοελληνικό σύμβολο, γνωστό από τη μυθολογία της Αργοναυτικής Εκστρατείας.

Η ιστορία του τάγματος του Χρυσόμαλλου Δέρατος:
Αμέτρητα νομίσματα από την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία δείχνουν κάτι που πολλοί κατάλογοι αναφέρουν εν συντομία ως "αλυσίδα του λαιμού" του Τάγματος του Χρυσόμαλλου Δέρατος. Το τάγμα αυτό δημιουργήθηκε από τον Φίλιππο τον Αγαθό της Βουργουνδίας (1419-1467) με την ευκαιρία του γάμου του με την Πριγκίπισσα Ισαβέλλα της Πορτογαλίας στις 10 Ιανουαρίου 1430.

Ο Φίλιππος ο Αγαθός


 Η ίδρυση του Τάγματος συνέπεσε με τον Εκατονταετή Πόλεμο μεταξύ Αγγλίας και Γαλλίας, στον οποίο η Βουργουνδία άλλαξε στρατόπεδο για περισσότερο από μία φορά. Από το 1415 και μετά, η Βουργουνδία ήταν στην πλευρά των νικητών Άγγλων. Κατά το έτος αυτό, κατέλαβαν σχεδόν ολόκληρη τη Νορμανδία και τη γαλλική πρωτεύουσα. Το 1430, ωστόσο, φαίνεται ότι η κατάσταση αλλάζει: υπό την ηγεσία της γνωστής Ιωάννας της Λωραίνης, ο Γαλλικός στρατός σώζει την Ορλεάνη το προηγούμενο έτος και ο Κάρολος VII χρίστηκε λίγο αργότερα βασιλιάς της Γαλλίας στη Ρέιμς.

(αργότερα η Ιωάννα της Λωραίνης θα πιαστεί αιχμάλωτη του Φιλίππου του Αγαθού, ο οποίος θα την παραδώσει στους Άγγλους. Στη Ρουέν δικάστηκε από εκκλησιαστικό δικαστήριο που ενεργούσε σύμφωνα με τις διαταγές των Άγγλων. Κατηγορήθηκε ως αιρετική και καταδικάστηκε να καεί ζωντανή, πράγμα που έγινε στις 30 Μαΐου 1431.)

Όταν, λοιπόν, η πλάστιγγα άρχισε να γέρνει υπέρ των Γάλλων, άρχισε ο Φίλιππος ο Αγαθός να επανεξετάζει τη στενή του συμμαχία με τον βασιλιά της Αγγλίας, δεν ήθελε όμως να έρθει σε ρήξη μαζί του.  Ως εκ τούτου, ο Φίλιππος προβληματίστηκε όταν ο Henry VI της Αγγλίας τον προσκάλεσε στο Τάγμα του Garter με την ευκαιρία του γάμου του το 1430. Και αυτό γιατί, τα μέλη αυτού του Ιπποτικού Τάγματος δεσμεύονταν με αιώνια πίστη προς τον Μεγάλο Δάσκαλό τους δηλαδή τον Άγγλο βασιλιά. Έτσι σκέφτηκε την ίδρυση του δικού του Τάγματος, των οποίων τα μέλη - φυσικά - απαγορεύονταν να ανήκουν σε οποιοδήποτε άλλο Τάγμα από αυτό του Χρυσόμαλλου Δέρατος.

Χάρτης της Βουργουνδίας κατά το 1429 ένα χρόνο πριν την ίδρυση του Τάγματος.


Το πιο πιθανό όμως είναι πως ο Δούκας Φίλιππος ο Αγαθός να σχεδίαζε από πριν την δημιουργία ενός Τάγματος και ο γάμος του με την Ισαβέλλα να ήταν μόνο η αφορμή. Ας μην ξεχνάμε ότι την εποχή εκείνη κυριαρχούσε η φεουδαρχία, και έτσι τα Ιπποτικά Τάγματα αφενός ήταν ένας τρόπος στενότερης επιτήρησης των υπηκόων από τον ηγεμόνα τους, αφετέρου, ενίσχυαν την κεντρική εξουσία και την επιρροή του. Από τότε ως σήμερα, πίσω από κάθε αγαθή πράξη, κρύβονται, συνήθως, πολιτικά-οικονομικά κίνητρα.
Άλλοι λόγοι για τη δημιουργία του ήταν ότι ο Φίλιππος με τη δημιουργία του Τάγματος αυτού αποσκοπούσε στη δημιουργία ενός πιο ισχυρού κράτους που θα μπορούσε να υπερασπιστεί πιο δυναμικά τα εδάφη του, κυρίως έναντι του Γάλλου Βασιλιά, ο οποίος, μετά τη νίκη του επί των Άγγλων στον εκατονταετή πόλεμο, στράφηκε κατά όλων όσων δεν του ήταν πιστοί σύμμαχοι.

Στις 30 Νοεμβρίου 1431, στην γιορτή του Αγίου Ανδρέα, πολιούχου του δούκα της Βουργουνδίας, ο Φίλιππος κάλεσε στην πρώτη εορταστική συγκέντρωση του Τάγματος προκειμένου να δημοσιεύσει τους κανόνες του. Έτσι, η ιδιότητα του μέλους αρχικά περιοριζόταν σε 24 ιππότες και τον Μεγάλο Μάγιστρο - αργότερα, ο αριθμός αυτός αυξήθηκε σε 31 το 1433 και σε 51 το 1546 (οι αριθμοί αυτοί περιλαμβάνουν και τον Μεγάλο Μάγιστρο).  Η έδρα του Τάγματος ήταν στην πόλη Dijon και ήταν αφιερωμένο στην Παρθένο Μαρία. Θα έπρεπε να ήταν όλοι τους ευγενείς από γνωστούς οίκους.  Θα έπρεπε να είναι «πραγματικά αφοσιωμένοι» στον Δούκα της Βουργουνδίας, τον Μεγάλο Μάγιστρο του τάγματος - εξάλλου, η προσχώρηση στο τάγμα είχε ως σκοπό να προσελκύσει σημαντικούς ευγενείς στην αυλή της Βουργουνδίας. Κύριος στόχος ήταν και εξακολουθεί να είναι – γιατί το τάγμα εξακολουθεί να υπάρχει - να προωθήσει και να υπερασπιστεί τη Χριστιανική πίστη, τη δόξα προς το Θεό, την προστασία του Καθολικισμού (αν και δεν ανήκουν στο Τάγμα μόνο Χριστιανοί) και στην παροχή κύρους και τιμής στους Δούκες της Βουργουνδίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο εκκλησιασμός ενέχει κύρια θέση στο τελετουργικό του Τάγματος.

Αρχικά, το τάγμα προοριζόταν να είναι ένας αδιάσπαστος δεσμός μεταξύ μελών μιας ισότιμης τάξης, τα οποία υποτίθεται ότι συμπεριφέρονται αδελφικά ο ένας στον άλλο, χωρίς κοινωνική διάκριση. Οι ιππότες του τάγματος απαλλάσονταν από κάθε εισφορά και ανήκαν μόνο στη δικαιοδοσία του δικού τους Τάγματος. Είχαν επίσης την πρωτοκαθεδρία, ελλείψει κάποιου εστεμμένου. Ο βασιλιάς έπρεπε να συμβουλευτεί το Τάγμα πριν να πάει σε πόλεμο, όλες οι διαφωνίες μεταξύ των μελών έπρεπε να επιλύονται από το Τάγμα, τα μέλη του μπορούσαν να ζητήσουν να δικαστούν από το Τάγμα για κατηγορίες όπως επανάσταση, προδοσία και συμμετοχή σε αιρέσεις. Αργότερα ο Κάρολος V έδωσε στο Τάγμα πλήρη δικαιοδοσία για εγκλήματα που διαπράττονταν από μέλη του: η σύλληψη του ενός μέλους έπρεπε να γίνει μόνο ύστερα από εντολή που υπογράφονταν από τουλάχιστον άλλα έξι μέλη του Τάγματος και καθ’ όλη τη διάρκεια της κράτησής του και της δίκης, ο υπόδικος δεν ήταν στη φυλακή αλλά υπό επιτήρηση των συντρόφων του. Τα αξιώματα του Τάγματος ήταν αυτό του Μεγάλου Μαγίστρου, του Καγκελαρίου, του Ταμία, του Γραμματέα και του Οικοσημολόγου (υπεύθυνος για τα οικόσημα, τις σημαίες και τα εραλδικά σύμβολα).

Το Χρυσόμαλλο Δέρας επελέγη ως σύμβολο - αυτό όμως δεν ήταν καλή επιλογή. Ο δούκας ο οποίος ήταν πολύ λάτρης της αρχαιότητας είχε πιθανώς στο μυαλό του ένα Ιπποτικό Τάγμα που θα είχε ξεκινήσει να αντιμετωπίζει περιπέτειες - όπως ο Ιάσονας και οι σύντροφοί του.  Οι ιππότες, όμως, έχοντας τουλάχιστον αρκετή γνώση της αρχαίας μυθολογίας, είχαν αντιρρήσεις - μια επιδρομή για να αποκτηθεί το Χρυσόμαλλο Δέρας, ένας μάγος με την παρέμβαση του οποίου έγινε δυνατή η επιτυχία - ένας ευσεβής πιστός του 15ου αιώνα μπορούσε να θεωρήσει ότι όλα αυτά είναι πολύ παγανιστικά για ένα Τάγμα Ιπποτών που υποτίθεται πως αφιερώνεται στην προστασία της πίστης. Δεδομένου όμως ότι το όνομα είχε ήδη δοθεί, έγινε εκ νέου ερμηνεία του από τον επίσκοπο της Chalons.  Έτσι δημιουργήθηκε μια σύνδεση με την Παλαιά Διαθήκη και την ιστορία του Γεδεών, ο οποίος είχε ζητήσει από τον Θεό ένα σημάδι για να του αποδείξει ότι ήταν ο επιλεγμένος για να διασώσει το Ισραήλ από τους εχθρούς του. Ο Θεός έστειλε στην προβιά ενός κριού δροσιά ενώ το περιβάλλον έδαφος παρέμεινε ξηρό*. Αυτή η ιστορία ήταν πολύ δημοφιλής την εποχή εκείνη.  Περιελάμβανε επίσης ένα Χρυσόμαλλο Δέρας (παρόλο που στην Παλαιά Διαθήκη δεν αναφέρει κάτι για χρυσή προβιά) και έτσι ο ευσεβής αυτός θρύλος ήταν κατάλληλος για να εξηγήσει το σύμβολο αυτό του Χριστιανικού Τάγματος.

*Διαβάστε το κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης:
ΚΡΙΤΑΙ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ
Και είπε ο Γεδεών προς τον Θεό∙ αν με εμένα θα σώσεις του Ισραηλίτες καθώς είπες, θα βάλω προβιά (πόκο) στο αλώνι∙ αν γίνει δροσιά πάνω στην προβιά μόνο και ξηρασία σε όλη τη γη, θα γνωρίσω ότι πραγματικά θα σώσεις με εμένα τους Ισραηλίτες, όπως μου μίλησες. Και έτσι έγινε∙ σηκώθηκε το πρωί και έπιασε τον πόκο και έσταξε δροσιά από τον πόκο ως μια λεκάνη ολόκληρη. Και είπε ο Γεδεών προς τον Θεό∙ μην οργιστείς μαζί μου γιατί θα σου πω κάτι ακόμα τελευταίο∙ θα δοκιμάσω ακόμη μια φορά τον πόκο και ας γίνει ξηρασία πάνω του και σε όλη τη γη δροσιά. Και έτσι έκανε ο Θεός εκείνη την νύχτα∙ και έγινε ξηρασία πάνω στον πόκο μόνο, και σε όλη τη γη έγινε δροσιά.

“Ο πόκος(=προβιά) ο ένδροσος” αναφέρεται και στους Χαιρετισμούς της Θεοτόκου:

Εκ σου η δρόσος απέσταξε, φλογμόν πολυθεΐας η λύσασα∙ όθεν βοώμεν σοι∙ Χαίρε ο πόκος ο ένδροσος, ον Γεδεών Παρθένε προεθεάσατο.

Ένας άλλος λόγος δημιουργίας του Τάγματος ήταν η τήρηση της πρωτοκαθεδρίας της γραμμής αίματος των  Valois-Burgundy. Ωστόσο, τα πράγματα δεν έγιναν έτσι. Ούτε μια γενιά δεν πέρασε, όταν, το 1478 ο γιος του Κάρολος της Βουργουνδίας ή αλλιώς Κάρολος ο Ριψοκίνδυνος, βρήκε πρόωρο θάνατο στη μάχη την Νανσύ. Έτσι τα εδάφη της Βουργουνδίας πέρασαν στον έλεγχο του γαμπρού του, Μαξιμιλιανού της Αυστρίας. Έτσι η αρχηγία του Τάγματος πέρασε στη δυναστεία των Αψβούργων και θα μείνει εκεί μέχρι το θάνατο του Καρόλου ΙΙ το 1700.

Τότε ο Ισπανικός θρόνος διεκδικήθηκε από τον οίκο των Βουρβόνων και από το Αυστριακό κλάδο του οίκου των Αψβούργων, πυροδοτώντας των πόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής. Με τη νίκη των Βουρβόνων ο βασιλιάς Φίλιππος V ανέλαβε τον Ισπανικό θρόνο, ενώ ο Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας διατήρησε της Κάτω Χώρες, οδηγώντας σε διάσπαση το Τάγμα: ο Ισπανικός κλάδος και ο κλάδος των Κάτω Χωρών/Αυστρίας. Και οι δυο μονάρχες συνέχισαν να απονέμουν τον τίτλο του Ιππότη του Τάγματος σε υπηκόους τους.

Παρ’ όλα αυτά το Τάγμα παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό Βελγικό, με  πολλά από τα προνόμια που παρείχε να αφορούν μόνο στις Κάτω Χώρες ανεξαρτήτων του ποιος από τους δύο μονάρχες τα απένειμε.
Πρόβλημα παρουσιάστηκε το 1740, όταν η Μαρία Θηρεσία έπρεπε να ηγηθεί του Τάγματος, επειδή όμως ήταν γυναίκα και ο Σαλικός νόμος απαγόρευε σε γυναίκες τέτοιες θέσεις, η ηγεσία του Τάγματος πέρασε στον σύζυγό της Φραγκίσκο.

Κατά τους Ναπολεόντειους πολέμους και την κατάληψη της Ισπανίας, ο Ναπολέοντας οικειοποιήθηκε τον τίτλο του Μεγάλου Μαγίστρου του Τάγματος τον οποίο τίτλο μεταβίβασε αργότερα στον αδελφό του Ιωσήφ Βοναπάρτη όταν τον έστεψε βασιλιά της Ισπανίας. Επίσης ο Ναπολέων αντικατέστησε το Τάγμα του Χρυσόμαλλου Δέρατος δημιουργόντας με διάταγμα της 15ης Αυγούστου 1809 το Τάγμα των Τριών Χρυσόμαλλων Δεράτων, με κάθε ένα Τάγμα να αντιστοιχεί στην κυριαρχία του επί της Αυστρίας, Ισπανίας και Βουργουνδίας.

 Αυτές οι ενέργειες απορρίφθηκαν φυσικά από τον Βουρβόνο βασιλιά της Ισπανίας Φερδινάνδο, ο οποίος ακύρωσε όλες τις ενέργειες του Βοναπάρτη. Μετά την πτώση του Ναπολέοντα, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, η Ισπανία ανακήρυξε μέλος του Τάγματος τον (εκάστοτε) Δούκα του Ουέλινγκτον. Ήταν ο πρώτος μη Καθολικός που εισέρχονταν στο Τάγμα ακολουθούμενος και από πολλούς άλλους έκτοτε.
Με την κατάρρευση της Αυστριακής μοναρχίας μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Βασιλιάς του Βελγίου Αλβέρτος Α΄, ζήτησε την κυριότητα και το θυσαυροφυλάκιο του Τάγματος, με την δικαιολογία ότι το Βέλγιο καταλάμβανε εδάφη της πρώην Βουργουνδίας. Τον ισχυρισμό αυτό έδειχνα να δέχονται οι σύμμαχοι στις Βερσαλλίες αλλά δεν καρποφόρησε εξ αιτίας της παρέμβασης του Βασιλιά της Ισπανίας Αλφόνσου XIII που πήρε την περιουσία του Τάγματος εκ μέρους του εκθρονισμένου βασιλιά της Αυστρίας.

Μέχρι και σήμερα το Τάγμα είναι χωρισμένο και εκπροσωπείται και από τις δύο δυναστείες: από την πλευρά των Αψβούργων Μέγας Μάγιστρος είναι ο Κάρολος ΙΙ των Αψβούργων-Λωρραίνης (Habsburg-Lothringen) δισέγγονος του τελευταίου αυτοκράτορα της Αυστρουγγαρίας Καρόλου Α΄  (δείτε και: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%AC%CF%81%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CF%82_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%91%CF%88%CE%B2%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%B3%CF%89%CE%BD), που είναι ο 16ος Μέγας Μάγιστρος. Από την πλευρά του Ισπανικού κλάδου, από το 1938 Μέγας Μάγιστρος είναι ο πρώην βασιλιάς της Ισπανίας Χουάν-Κάρλος Ι. Αυτός μετέτρεψε το Τάγμα σε μια κοινότητα γαλαζοαίματων. Μέλη του υπήρξαν ή υπάρχουν ο πρώην βασιλιάς της Ελλάδας Κωνσταντίνος, ο βασιλιάς της Σουηδίας Κάρολος Γουστάβος, ο Μεγάλος Δούκας του Λουξεμβούργου Jean, ο αυτοκράτορας της Ιαπωνίας Ακιχίτο, ο βασιλιάς της Ιορδανίας Χουσεΐν, η βασίλισσα της Ολλανδίας Βεατρίκη, η βασίλισσα της Δανίας Μαργαρίτα, φυσικά η βασίλισσα της Κοινοπολιτείας Ελισάβετ, ο βασιλιάς του Βελγίου Αλβέρτος ΙΙ και ο βασιλιάς της Νορβηγίας Χάραλντ V.

Αντίθετα από κάθε άλλη διάκριση, η αλυσίδα του μέλους του Τάγματος του Χρυσόμαλλου Δέρατος χορηγείται μόνο κατά τη διάρκεια της ζωής του μέλους. Μόλις το μέλος αποβιώσει, η αλυσίδα επιστρέφει στον Ισπανό μονάρχη.

Πάμε τώρα να δούμε τις παραστάσεις της αλυσίδας του Τάγματος του Χρυσόμαλλου Δέρατος.
Για να μπορέσετε όμως να καταλάβετε τις παραστάσεις θα ξεκινήσω πιο γενικά. Τους αιώνες αυτούς (14ο-15ο) οι άνθρωποι για να ανάψουν φωτιά χρησιμοποιούσαν ένα συνήθως χαλύβδινο αντικείμενο (για να είναι πολύ σκληρό), του οποίου το όνομα δεν βρήκα στα Ελληνικά, έτσι το ονομάζω σπινθηριστή (οι σπινθηριστές πωλούνται σήμερα στα είδη camping και χρησιμοποιείται για άναμμα φωτιάς) όπως αυτό της φωτογραφίας που ακολουθεί:



Μ’ αυτό το εργαλείο χτυπούσαν με δύναμη τον πυρίτη (τη γνωστή μας τσακμακόπετρα) δίπλα σε κάποιο εύφλεκτο υλικό, και έτσι με τις σπίθες από το χτύπημα άναβε φωτιά. Μάλιστα είχαν μέσα σε ένα πουγγί αυτά τα τρία βασικά υλικά (σπινθηριστής, τσακμακόπετρα, προσάναμμα) το οποίο κουβαλούσαν πάντα μαζί τους.
Τέτοια εργαλεία υπήρχαν σε διάφορα σχέδια μεγέθη.


Αφού λοιπόν καταλάβαμε τη λειτουργία των εργαλείων αυτών, πάμε τώρα στο θέμα μας.
Ο δούκας Φίλιππος ο Αγαθός είχε επιλέξει το ακόλουθο σύνθημα όταν ανέβηκε στο θρόνο το 1419: "Ante ferit quam flamme micet" (= He strikes before the flame sparks = χτυπάει πριν να ανάψει ο σπινθήρας).  Ως απεικόνιση εισήγαγε έναν τέτοιο σπινθηριστή, με σχήμα σαν το γράμμα Β από το Burgundy, και ένα κομμάτι πυριτίου. Γύρω από το πυρίτιο υπάρχουν φλόγες. Τα στοιχεία αυτά τα ενσωμάτωσε και στο οικόσημό του. Ο γιος του, Κάρολος της Βουργουνδίας ή αλλιώς Κάρολος ο Ριψοκίνδυνος (1433-1477), κράτησε αυτό το οικόσημο, το οποίο διατηρήθηκε πολύ μετά το θάνατό του, και έγινε κατά κάποιον τρόπο το σήμα κατατεθέν της Βουργουνδίας.
 Αυτά τα στοιχεία ήταν ενωμένα μεταξύ τους και δημιουργούσαν μία αλυσίδα.  Η αλυσίδα περιελάμβανε 30 τέτοια κομμάτια, φτιαγμένα από χρυσό, όσα και τα μέλη του Τάγματος.



Η υποκείμενη ιδέα της αλυσίδας διαβάζεται ως εξής: ακριβώς όπως μια αλυσίδα είναι άθικτη μόνο όταν κάθε σύνδεσμος της αλυσίδας είναι άθικτος, έτσι και το Τάγμα αποκτά συνοχή μόνο όταν όλα τα μέλη του είναι ενωμένα.
Στη μέση της αλυσίδας υπήρχε το Χρυσόμαλλο Δέρας, μια προβιά κριαριού από χρυσό. Ο αρχαίος Ελληνικός αυτός μύθος επιλέχτηκε από τον Φίλιππο τον Αγαθό για διάφορους λόγους. Γιατί ήταν παράδειγμα προς μίμηση ενός ήρωα (όπως πρέπει να είναι οι Ιππότες) ο οποίος αψηφώντας κάθε κίνδυνο, βαδίζει στο άγνωστο με μοναδικό σκοπό του την πραγματοποίηση του στόχου του. Επίσης, όπως η ηρωική βούληση του παραδείγματος υποβοηθήθηκε και από τη δύναμη των θεών, έτσι και η ο ηρωισμός των Ιπποτών θα έχει ως βοηθό τη θεϊκή δύναμη.





 Και για το τέλος, νομίσματα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας με την αλυσίδα του Τάγματος του Χρυσόμαλλου Δέρατος

Ferdinand III, 1625-1637-1657. 40 ducats 1629 (η αλυσίδα στην πίσω όψη γύρω από το λιοντάρι).


Ferdinand III (1637-1657), Silver Thaler, 1653 :


1 Τάληρο Leopold I (1640-1705) 


Τάληρο 1605 Rudolf II. Η Αλυσίδα στην πίσω όψη γύρο από τον θυρεό.


Βασίλειο Νάπολης και Σικελίας, Ferdinand IV 6 Δουκάτα (χρυσό)


Βασίλειο της Νάπολης Charles V των Αψβούργων (1519-1554) carlino


Βασίλειο της Νάπολης  Charles III και Marie-Amelie, 120 grana


1634, Brabant, Spanish Netherlands, 1/2 Patagon


Ισπανία 25 Peseta, Alfonso XII, Χρυσό, 1878


Όποιος θέλει μπορεί να συμπληρώσει πληροφορίες - σημειώσεις - παραπομπές - σχόλια αλλά και πληροφορίες για άλλα σύμβολα που συναντούμε στα νομίσματα.