Μερος Γ: Η ΠΕΙΡΑΪΚΗ ΠΑΤΡΑΪΚΗ, η κόρη μου η Σοσιαλίστρια και το Σκάνδαλο εκατομμυρίων για τα μάτια της Ζωζώς...
Ο φοροτεχνικός και μέτοχος της Πειραϊκής-Πατραϊκής Ε. Παπαναστασίου, πήγε να διασκεδάσει στα μπουζούκια, όπου εμφανιζόταν η Σαπουντζάκη. Όταν βγήκε στην πίστα και τραγούδησε την επιτυχία της «Όλα σπάστα», ο Παπαναστασίου έμεινε εκστασιασμένος από τη λάμψη της. Χωρίς να χάσει χρόνο, την επισκέφθηκε στα καμαρίνια με 9 τριαντάφυλλα, το δέκατο είσαι εσύ της είπε και της ζήτησε να βρεθούν εκτός του νυχτερινού κέντρου.Ο ερωτευμένος Παπαναστασίου, αν και έγγαμος με παιδιά, δε δίστασε να τη ζητήσει σε γάμο.Το χριστουγεννιάτικο δώρο του κ. Παπαναστασίου ήταν η έπαυλη της Κινέττας, με την υπογραφή συμβολαίων το 1965, ανέφερε η μηνυτήρια αναφορά της Πειραϊκής. Επίσης, η Πειραϊκή-Πατραϊκή κατήγγειλε ότι ο φοροτεχνικός δώρισε 10 άλογα αξίας ενός εκατομμυρίου δραχμών στον Θεόδωρο Σαπουντζάκη αδελφό της καλλιτέχνιδας.
Λίγο παρακάτω αναφέρεται ότι η εκείνος χορήγησε στη Σαπουντζάκη μια πολυτελέστατη διώροφη έπαυλη, ένα πολυτελές αυτοκίνητο Μερσεντές, αξίας 68 χιλιάδων δραχμών, ένα περιδέραιο, ένα δακτυλίδι, μια καρφίτσα, και σκουλαρίκια συνολικής αξίας 200 χιλιάδων δραχμών.
«Έπεσα θύμα ενός άτυχου έρωτα. Ακόμα δεν μπορώ να πιστέψω πως ο άνδρας αυτός είναι καταχραστής», θα πει η Ζωζώ σε συνέντευξή της μετά την δικαστική περιπέτεια που την έστειλε στο εδώλιο για ένα σκάνδαλο κατάχρησης εκατομμυρίων. Η Ζωζώ διέψευσε όλες τις κατηγορίες λέγοντας ότι δεν ήταν επισήμως αρραβωνιασμένοι, ότι τον γνώρισε το 1966 και όχι το 1964 και ότι το σπίτι, τα κοσμήματα και τα άλογα, προέρχονταν από τις μεγάλες αμοιβές που λάμβανε ως πρώτο όνομα της νύχτας.Τελος η υπόθεση καταχρήσεως χρημάτων ύψους 14.000.000 δραχμών (1964-1965) στην Πειραϊκή Πατραϊκή από τον λογιστή της εταιρίας, και η εμπλοκή σε αυτό το σκάνδαλο του ονόματος της Ζωζώς Σαπουντζάκη, αρραβωνιαστικού του βασικού υπόπτου, κάνει την υπόθεση νούμερο ένα θέμα στις εφημερίδες & περιοδικά. Τελικά, έπειτα από μήνες το δικαστήριο καταδίκασε τη δημοφιλή ηθοποιό σε 5 μήνες φυλάκιση για ψευδορκία, αλλά την αθώωσε για τη βίλα.
Η Κόρη μου η Σοσιαλίστρια
Ήταν το 1950 όταν η «Πειραϊκή-Πατραϊκή» κατασκεύασε στο Μεγάλο Πεύκο μεγάλη σύγχρονη εργοστασιακή μονάδα. Πρόκειται για το εργοστάσιο που χρησιμοποιήθηκε στα γυρίσματα της ταινίας του Αλέκου Σακελλάριου, η Κόρη μου η Σοσιαλίστρια με την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ. Για τις ανάγκες της ταινίας, το εργοστάσιο της Πειραϊκής-Πατραϊκής μεταμορφώθηκε στο εργοστάσιο Υφασματέξ του Αντώνη Δέλβη (Λάμπρος Κωνσταντάρας).Εκεί λοιπόν γυρίστηκε και η ταινία.Ο Αλέκος Σακελάριος είχε πολύ καλές σχέσεις με τα αφεντικά της βιομηχανίας, τους Κατσάμπα και Στράτο, τους είπε το σενάριο και εκείνοι δέχτηκαν αμέσως, αφού ήταν μια τεράστια διαφήμιση για την επιχείρησή τους. Μάλιστα, στα γυρίσματα παίζουν ως κομπάρσοι και πολλοί Μεγαρίτες καθώς και προσωπικό της Πειραϊκής Πατραϊκής. Στα γυρίσματα χρησιμοποιήθηκε και ο σταθμός Χωροφυλακής Μεγάρων.

Part 2

Η παρακμή για την «Πειραϊκή – Πατραϊκή» αρχίζει από τα τέλη της δεκαετίας του ’70, με τις πετρελαϊκές κρίσεις και τις αυξημένες απαιτήσεις των εργαζομένων, που συνοδεύονταν από μαζικές απεργίες. Το 1981 η επιχείρηση αγοράζει τις εγκαταστάσεις της εταιρείας V. Deiden στη Δυτική Γερμανία, με στόχο την επικράτησή της στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά. Έχει ήδη επεκταθεί με νέες μονάδες στην Ελλάδα και μία στο Χαρτούμ.
Οικονομικοί αναλυτές και κύκλοι της αγοράς εκτιμούσαν από τότε ότι οι κινήσεις αυτές έγιναν κυρίως για να εξυπηρετήσουν κυρίως πολιτικές σκοπιμότητες.
Το υπεράριθμο προσωπικό, οι συχνές κυβερνητικές παρεμβάσεις και οι αλόγιστες δαπάνες σε νέες επενδύσεις, που δεν απηχούσαν στους νόμους της αγοράς, είχαν τελικά ως αποτέλεσμα να «πνιγεί» η εταιρία στα χρέη. Το 1984 εντάχθηκε με τον περίφημο νόμο 1386 στις «προβληματικές εταιρείες» και κρατικοποιήθηκε (κάτι που συνέβη σε συνολικά 128 τέτοιες εταιρείες).
Το πρόγραμμα «εξυγίανσης» του 1990, που προέβλεπε μείωση της παραγωγικής δραστηριότητας και απολύσεις, δεν είχε ουσιαστικό αποτέλεσμα. Για τέσσερα χρόνια, από το ’92 έως το 96’, οι εργαζόμενοι συντηρούσαν κάθε τόσο τα μηχανήματα και ήλπιζαν ότι με πορείες, διαπραγματεύσεις και καταλήψεις κτιρίων, θα μπορούσαν να «αναστήσουν» την επιχείρηση.
Το 1996, η μεγαλύτερη κλωστοϋφαντουργία της Ελλάδας θα περνούσε και τυπικά στην ιστορία, με τα περιουσιακά της στοιχεία να εκποιούνται έναντι πινακίου φακής. Πλέον, τα κτίρια της χρησιμεύουν μόνο για να προσφέρουν ζεστασιά σε ομάδες μεταναστών.
Η Πειραϊκή – Πατραϊκή εξελίχθηκε σε μηχανισμό εξυπηρέτησης κομματικών συμφερόντων και σκαλοπάτι της αποβιομηχανοποίησης της χώρας. Θα ήταν ίσως συνετό και ωφέλιμο να διδάσκεται στα σχολεία η ιστορία μιας βιομηχανίας – πρότυπο που κατάντησε να βάλει λουκέτο με χρέη 235 δισεκατομμυρίων δραχμών.

Μερος Γ: Η ΠΕΙΡΑΪΚΗ ΠΑΤΡΑΪΚΗ, η κόρη μου η Σοσιαλίστρια και το Σκάνδαλο εκατομμυρίων για τα μάτια της Ζωζώς...

Το παρουσιάζω αμέσως

Part 2

ΠΕΙΡΑΪΚΗ ΠΑΤΡΑΪΚΗ Μέρος Α
Στις 28 Νομεμβρίου του 1919 ιδρύεται η ομόρρυθμη «Πατραϊκή Εμποροβιομηχανική Εταιρεία». Συμμετέχουν με ποσοστό 28% έκαστος οι Κατσάμπας, Στράτος και Ζαφειρόπουλος, (βαφέας) καθώς και ο Τιμολέων Εμμανουήλ, συνεργάτης του Μαραγκόπουλου, (με16%).
Αγοράζουν το παλιό νηματοποιείο του Αργύρη Αποσκίτη, Μαιζώνος και Παπαφλέσσα και εγκαθιστούν εντυπωσιακή γερμανική πετρελαιομηχανή 50 ίππων .Το 1923 οι δύο συνεταίροι συνεργάστηκαν με Μικρασιάτες πρόσφυγες για να δημιουργήσουν στην Πάτρα μία ταπητουργία. Εκεί θα ανεγερθεί το πρώτο κτίριο της εταιρείας, το οποίο στεγάζει το ταπητουργείο, το καλτσοποιίο και το βαφείο. Η παραγωγή την εποχή εκείνη γίνεται χάρη σε μια πρωτόγονη ατμομηχανή, η οποία αρκετά αργότερα θα έμπαινε στη βιτρίνα της Πειραϊκής – Πατραϊκής για να θυμίζει την αφετηρία.
Το 1928 ξεκίνησε η λειτουργία του κλωστοϋφαντουργείου, μετά την αγορά του υπερσύγχρονου κλωστηρίου από τη Γερμανία, αλλά η μεγάλη ύφεση έπληξε καίρια την εταιρία, η οποία το 1932 αναγκάστηκε να συγχωνευθεί με την «Πειραϊκή» για να εξασφαλίσει δάνεια από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και να γλιτώσει τη χρεοκοπία.
Η «Πειραϊκή» ήταν τότε μια προβληματική –και με ξεπερασμένη τεχνολογία- κλωστοϋφαντουργεία, η οποία είχε ιδρυθεί το 1919 και διέθετε δύο εργοστάσια, ένα στον Πειραιά και ένα στην Καλλιθέα.
Ένα χρόνο μετά τον εμφύλιο πόλεμο (1950), η «Πειραϊκή-Πατραϊκή» κατασκεύασε στο Μεγάλο Πεύκο μεγάλη σύγχρονη εργοστασιακή μονάδα, την πρώτη που κτίστηκε στην Ελλάδα μεταπολεμικά. Ακολουθεί περίοδος μεγάλης ακμής, με την επιχείρηση να γιγαντώνεται διαρκώς και τα προϊόντα της να ταξιδεύουν σε όλη την Ευρώπη.
Στις 7 Δεκεμβρίου 1962 το φημισμένο αμερικανικό περιοδικό «Time» φιλοξένησε δηλώσεις του 38χρονου τότε Χριστόφορου Στράτου, γενικού διευθυντή της επιχείρησης και γιου ενός εκ των ιδρυτών της. Στο αφιέρωμα για την «Πειραϊκή – Πατραϊκή», ο συντάκτης χαρακτήριζε το εργοστάσιο «πρότυπο» για κάθε ελληνική βιομηχανία που βασίστηκε σε ό,τι είχε να προσφέρει η χώρα σε αφθονία: βαμβάκι και φτηνά εργατικά χέρια. Το 1962 ήταν από τις πρώτες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, που αυτοματοποίησε το πληροφοριακό της σύστημα, με το μοντέλο «1402» της ΙΒΜ. Το σλόγκαν της επιχείρησης ήταν «Τα πανιά αυτού του καραβιού, η τέντα αυτού του ρετιρέ, αυτό το στρώμα, αυτό το κάλυμμα, αυτές οι κουρτίνες, αυτά τα σεντόνια και μαξιλαροθήκες, αυτή η τέντα του φορτηγού…και άλλα πολλά, ων ουκ έστιν αριθμός, κατασκευάζονται από ύφασμα Πειραϊκής-Πατραϊκής» αλλά και η διαφήμιση της Πειραϊκής-Πατραϊκής στα κυνηγετικά έντυπα έγραφε «Εκτός από το όπλο και τα φυσίγγια όλα όσα φέρει ο κυνηγός είναι προϊόντα της Πειραϊκής-Πατραϊκής».

Part2

Τράπεζα Αμάρ
Η Τράπεζα Αμαρ ιδρύθηκε το 1890 στη Θεσσαλονίκη και ήταν μια από τις παλαιότερες τράπεζες στην Ελλάδα. Η ίδρυση της Τράπεζας Αμαρ έγινε από τον ομώνυμο συνεταιρισμό, ο οποίος αποτελούνταν από ελληνικούς και εβραϊκούς επιχειρηματίες της πόλης. Η Τράπεζα Αμαρ επεκτάθηκε γρήγορα και άνοιξε υποκαταστήματα σε διάφορες πόλεις της Μακεδονίας και της Θράκης. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η τράπεζα διακόπηκε λόγω της κατοχής της Θεσσαλονίκης από τους ναζί και της κατάληψης των εγκαταστάσεών της από τους Γερμανούς. Ο Αβραάμ Αμαρ ήταν ιδιοκτήτης τραπεζικού γραφείου. Στα 1906, η περιουσία του υπολογιζόταν σε 20.000 λίρες, ενώ το γραφείο ανήκε στη δεύτερη κατηγορία του εμπορικού επιμελητηρίου. Στα 1915 συνέστησε τραπεζική εταιρεία με τον Μωυσή Ασσαέλ. Στη συνέχεια, το τραπεζικό γραφείο του Μωυσή Σ. Ασσαέλ εμφανίζεται αυτοτελές στην οδό Συγγρού 3. Λειτούργησε μέχρι το 1919, οπότε και συγχωνεύθηκε στη νέα Τράπεζα Αμάρ Α.Ε. Τραπεζικό γραφείο είχε ο Σαούλ Αμάρ, που γεννήθηκε το 1881. Εκτός από τις αμιγώς τραπεζικές εργασίες, εκτελούσε και παραγγελιοδοχικές. Λειτουργούσε τουλάχιστον από το 1907 μέχρι το 1919. Ο Σαούλ Αμάρ ήταν ιδιοκτήτης του εμπορικού κτιρίου «Μαζί Χαν», στην οδό Φράγκων 36.
Η Τράπεζα Αμάρ Α.Ε. συστήθηκε τον Ιανουάριο του 1920 με έδρα τη Θεσσαλονίκη και κεφάλαιο 1.200.000 δραχμές, διαιρεμένο σε 12.000 μετοχές των 100 δραχμών. Μετά δίμηνο χορηγήθηκαν στη νέα τράπεζα δικαιώματα δανείων με ενέχυρο εμπορεύματα.
Οι μετοχές μοιράστηκαν ως εξής: Ο Αβραάμ Χ. Αμάρ κατείχε 3.000, ο Σαούλ Α. Αμάρ 5.000, ο Μωϋσής Σ. Ασσαέλ 3.000 και ο Ελί Μ. Αλλαλούφ 1.000.
Την εποχή της σύστασης της τράπεζας, το κεφάλαιό της αντιστοιχούσε σε 12.000 χρυσές λίρες. Το 1923 έγινε αύξηση του κεφαλαίου, το οποίο διπλασιάσθηκε σε 2.400.000 δραχμές, διαιρεμένο σε 24.000 μετοχές των 100 δραχμών. Εκδόθηκαν, έτσι, 12.000 νέες μετοχές το Νοέμβριο του 1923
Λόγω της υποτίμησης της δραχμής, όμως, η πραγματική αξία του νέου, αυξημένου κεφαλαίου, υπολειπόταν της πραγματικής αξίας του αρχικού.
Ο Αβραάμ Αμάρ εκλέχθηκε πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της νέας τράπεζας, αν και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι
Ο Σαούλ Αμάρ εγκαταστάθηκε και εκείνος στο Παρίσι, όπου ίδρυσε νέο τραπεζικό γραφείο. Oστόσο, παρέμεινε εκείνος πρόεδρος της εταιρείας «Ανώνυμος Κτηματική και Γεωργική», με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Στη Θεσσαλονίκη παρέμεινε ο Μωυσής Σ. Ασσαέλ, ιδρυτικό και σημαίνον στέλεχος του Ερυθρού Σταυρού της πόλης (1914).
Στο διοικητικό συμβούλιο συμμετείχαν επίσης ο δικηγόρος Εμμανουήλ Σαλέμ
και ο έμπορος Ελί Α. Αμάρ, επίσης κάτοικοι Παρισίων.
Το καταστατικό της τράπεζας τροποποιήθηκε το 1923, οπότε και έγινε αύξηση του κεφαλαίου, καθώς και το 1937 (ΦΕΚ-ΔΕΑ, 230/5.7.1937).19 Β. Δ. της 3.3.1920 (ΦΕΚ Α΄ 63/16.3.1920).
Στο συμβούλιο αυτής της εταιρείας συμμετείχαν επίσης από
την οικογένεια Αλλατίνη οι Ντίνο Φερναντέζ (1867-1943) και
Αλφρέδος ή Αλμπέρτος Μισραχή (1864-1940), ο πανταχού παρών δικηγόρος Εμμανουήλ Σαλέμ, πεθερός του Σαούλ Αμάρ, ο μέτοχος της Τράπεζας Αμάρ Μωυσής Ασσαέλ, και
οι Ιωσήφ Μπενουζίλιο, Δαβίδ Καλαμάρο, Λέων Κάστρο.
Όπως προαναφέρθηκε, ο Σαούλ Αμάρ ήταν γαμβρός επί θυγατρί του διεθνούς φήμης δικηγόρου Εμμανουήλ Σαλέμ ο οποίος πέθανε στο Παρίσι το 1940 σε ηλικία 80 ετών Υιός και κληρονόμος του τελευταίου ήταν ο Ραφαήλ Σαλέμ, που παρακατέθεσε αριθμό μετοχών της υπό εκκαθάριση, πλέον, τράπεζας, στα 1952.
Ο Σαούλ Αμάρ πέθανε στο Άουσβιτς, όπου εκτοπίσθηκε το 1943.

Part3

Part 2

Κατράτζος Σπόρ και τα Σπορτέξ
Νίκος Κατράντζος (1925-1995) - Η ζωή και το έργο του.
Νίκος Κατράντζος γεννήθηκε το 1925 στη Θεσσαλονίκη. Ήταν γιος του Ιωάννη Κατράντζου, ο οποίος ήταν κατασκευαστής οργάνων και ιδρυτής της εταιρείας "Κατραντζόπουλος Μουσικά Όργανα". Από μικρός έδειχνε μεγάλο ενδιαφέρον για το αθλητισμό, ιδιαίτερα για το ποδόσφαιρο και το σκάκι.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1940, ξεκίνησε να ασχολείται με τον εμπορίο αθλητικών ειδών. Το 1949 ίδρυσε την πρώτη του επιχείρηση, το κατάστημα "Κατρατζόπουλος Σπορτ" στη Θεσσαλονίκη. Το κατάστημα απέκτησε γρήγορα μεγάλη δημοτικότητα και αναγνώριση για την ποιότητα και την ποικιλία των προϊόντων του.
Τη δεκαετία του 1950, ο Κατράντζος επεκτάθηκε σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, με την βοήθεια των αδελφών του, ανοίγοντας νέα καταστήματα στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα, το Πειραιά.
Το 1960 η Κατράντζος Σπορ μετρά 4 πολυκαταστήματα, 10 καταστήματα, τη μεγαλύτερη πλεκτοβιομηχανία των Βαλκανίων και μπαίνει στο Χρηματιστήριο.
Τα ΣΠΟΡΤΕΞ
Τα αδέλφια ωστόσο χωρίζουν καθώς έχουν διαφορετικές επιχειρηματικές απόψεις και ο Νίκος Κατράντζος, παππούς της Μαίρης, ιδρύει την εταιρεία αθλητικών υποδημάτων ΣΠΟΡΤΕΞ, η οποία έμελλε να κάνει τεράστια επιτυχία. Κάθε σπίτι στην Ελλάδα διαθέτει ΣΠΟΡΤΕΞ, καθώς η φίρμα γίνεται συνώνυμο του αθλητικού παπουτσιού εκείνη την εποχή.
Η Μαίρη Κατράτζου (εγγονή)
Σχεδιάστρια Μόδας στην Νέα Υόρκη η νεαρή Μαίρη δείχνει τα δόντια της στα μεγάλα fashion brands, στέκεται επάξια απέναντι σε οίκους μόδας όπως Dior, Balmain και Gucci, ντύνει με τα ρούχα της τη Μελάνια Τραμπ, όπως και τη Μισέλ Ομπάμα, και γράφει το επόμενο κεφάλαιο στην ιστορία της Κατράντζος.
Το Τέλος
Ο Νίκος Κατράντζος απεβίωσε στις 18 Ιανουαρίου 1978 και κηδεύτηκε την επομένη.Την επιχείρηση συνέχισε να διοικεί ο γιος του, Βλάσης. Το κατάστημα της Αθήνας καταστράφηκε σε πυρκαγιά (εμπρησμό) στις 19 Δεκεμβρίου 1980. Οι εμπρησμοί στα πολυκαταστήματα «Κατράντζος» και «Μινιόν» ήταν μόνο η αρχή. Το εφιαλτικό σκηνικό επαναλήφθηκε στις 3/6/1981 με την ταυτόχρονη πυρπόληση των πολυκαταστημάτων «Κλαουδάτος» και «Ατενέ» και σε μικρότερη έκταση στις 4/7/1981 στον «Δραγώνα» και τρεις μέρες αργότερα στο πολυκατάστημα «Λαμπρόπουλος» στον Πειραιά.

part 2

ΕΚΔΟΤΙΚΗ Πυρσός A.E.
Οι ιδρυτές των Εκδόσεων Πυρσός ήταν ο Χαρίλαος Ξανθόπουλος και ο Παναγιώτης Σπανίδης. Ξεκίνησαν ως τυπογραφείο στη Βέροια το 1924 και στη συνέχεια επεκτάθηκαν στον τομέα των εκδόσεων βιβλίων (κυρίως θεολογικά – εκκλησιαστικά) και περιοδικών. Αργότερα, η εταιρεία μεταφέρθηκε στη Θεσσαλονίκη και Αθήνα.
Η μεγάλη επιτυχία του τυπογραφείου ήταν η συμφωνία για την Έκδοση της Εγκυκλοπαίδειας του Παύλου Δρανκάκη, μετά από αυτή την έκδοση η πορεία ήταν ανοδική.Το Τυπογραφείο Πυρσός πλέων έδωσε την θέση του στην Ανώνυμος Εταιρία Εκδόσεων και Γραφικών Τεχνών ΠΥΡΣΟΣ , με έδρα την Αθήνα και εκδόθηκαν 40.000 Μετοχές.
Η επιτυχια της Εγκυκλοπαίδειας ήταν ότι αντικατέστησε στην εποχή της τις αρχαιότερες και πιο περιορισμένες εγκυκλοπαίδειες που κυκλοφορούσαν με αποτέλεσμα να την φέρουν στην κορυφή, η Εγκυκλοπαίδεια εκδόθηκε σε περιοδική έκδοση μεταξύ των ετών 1926 έως 1934, για οικονομικούς λόγους, εκείνη την εποχή δεν ήταν εύκολο η αγορά και των 24 τόμων , οπότε η πώληση ήταν πιο εύκολη. Στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η Ελλάδα βρισκόταν υπό τη γερμανική κατοχή και υπήρχαν πολλές δυσκολίες στην επιβίωση των επιχειρήσεων. Πιθανόν οι Εκδόσεις Πυρσός να αντιμετώπισαν δυσκολίες λόγω της πολεμικής κατάστασης και της οικονομικής κρίσης που επικρατούσε τότε στη χώρα. Επιπλέον, το γεγονός ότι η εταιρεία εκδίδονταν βιβλία με πολιτικές και ιστορικές πληροφορίες, μπορεί να είχε προκαλέσει προβλήματα με την κατοχική αρχή. Παρόλα αυτά, δεν υπάρχουν ακριβείς πληροφορίες για το λόγο που έκλεισε το 1942.
Η Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια
Η εγκυκλοπαίδεια ιδρύθηκε το 1926 από τον Παύλο Δρανδάκη(1896–1945) κατά το πρότυπο της Εγκυκλοπαίδειας Μπριτάνικα. Βοηθήθηκε από πολλούς γνωστούς και έμπειρους συνεργάτες και το αποτέλεσμα κρίθηκε εξαιρετικό. Γενικός Γραμματέας σύνταξης ήταν ο Ηρακλής Αποστολίδης και οι συγγραφείς περίπου 700. Η εκδοτική «Πυρσός» ανέλαβε την έκδοση της εγκυκλοπαίδειας και την 1η Μαρτίου 1926 κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος. Αποτελείται από 23.000 σελίδες σε 24 τόμους, με περίπου 280.000 λήμματα και 37.000 εικόνες, σχέδια και χάρτες. Εκδόθηκε περίπου την ίδια εποχή με το Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό Ελευθερουδάκη, το οποίο είχε να ανταγωνιστεί για το ίδιο αναγνωστικό κοινό. Για την οικονομική διευκόλυνση των αναγνωστών και οι δύο εγκυκλοπαίδειες κυκλοφορούσαν σε τεύχη και πωλούνταν και με δόσεις.
Ο Παύλος Δρανδάκης κράτησε ορισμένα δικαιώματα της εγκυκλοπαίδειας τα οποία αργότερα διεκδίκησε σε δίκη. Αφού κέρδισε την δίκη, οι απόγονοί του εξέδωσαν μία δεύτερη έκδοση της εγκυκλοπαίδειας το 1956 υπό τον λογότυπο "Φοίνιξ".
Η εγκυκλοπαίδεια αποτελείται από 24 τόμους ένας εκ των οποίων ο 10ος είναι ειδικά αφιερωμένος στην Ελλάδα. Η εγκυκλοπαίδεια είναι γνωστή για την χρήση της καθαρεύουσας. Αργότερα εκδόθηκαν και τέσσερις επιπλέον τόμοι, για την επικαιροποίηση της, υπό τον γενικό τίτλο "Συμπλήρωμα τόμος Χ" (Χ = από Α΄ ως Δ΄), ανεβάζοντας έτσι τον συνολικό αριθμό των τόμων στους 28.

Η ΕΛΛΗΝΙΣ ιδρύθηκε το 1935 από τους αδελφούς Ισαάκ και Συμεών Τσαλίκογλου και λειτούργησε μέχρι το 1987. Το εργοστάσιο με την περίφημη οδοντωτή στέγη, που βρισκόταν στην οδό Αλέκου Παναγούλη κοντά στην γέφυρα του Ηλεκτρικού Σιδηροδρόμου, έχει κατεδαφιστεί.
“Η ιδιομορφία του εν λόγω εργοστασίου, ήταν ότι τα μηχανήματά του κατασκευάστηκαν σχεδόν όλα από το μηχανουργείο του (εξ ου και ο τίτλος της εταιρείας), όταν τα άλλα εργοστάσια εισήγαγαν κλωστουφαντουργικές μηχανές από την Ευρώπη. Οι ιδρυτές του εργοστασίου είχαν οργανώσει ένα τελειότατο μηχανουργείο και είχαν επιδοθεί στην κατασκευή αργαλειών, κολλαρίστρας κλπ. αποδεικνύοντας την πρόοδο της ελληνικής βιομηχανίας. Κατάφεραν να κατασκευάσουν 110 αργαλειούς τελειοτάτου τύπου, εισάγοντας μόνο το μαντέμι. Επίσης ο πατέρας των Ισαάκ και Συμεών Τσαλίκογλου, ΙΑΚΩΒΟΣ, εφεύρε έναν αργαλειό, ο οποίος δεν χρησιμοποιούσε κατά την ύφανση την σαΐτα. Ετσι επιτυγχάνονταν αυτόματα και ταχύτατα η ύφανση και καθίστατο εντελώς ακίνδυνη για την εργάτρια η εργασία, την στιγμή που πολλές φορές υφίστατο τα δεινά μιάς σαΐτας που ξέφευγε από την ύφανση. Για την εφεύρεση αυτή που τίμησε την ελληνική εφευρετικότητα, χορηγήθηκε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας 30 ετών στον Ιάκωβο Τσαλίκογλου, το οποίο προσπάθησε να εγκριθεί επισήμως και από το Αγγλικό Κράτος, ενώ το εργοστάσιο να χαρακτηριστεί σπουδαιότατο κλωστουφαντουργικό κέντρο. Οι εργάτεςτου εργοστασίου είχαν άριστη περίθαλψη και στοργή από τους διευθύνοντες το εργοστάσιο, για αυτό και τα εντυπωσιακά επιτεύγματα λόγω της άριστης συνεργασίας διοίκησης και εργατών. Το εργοστάσιο είχε γιατρό που φρόντιζε και τα μέλη των οικογενειών των εργατών
Γιώργος Μαυράκης, ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ ΕΛΛΗΝΙΣ, στο Βακαλοπούλου Μ., Δανιήλ Μ., Λαμπρόπουλος Χ., Φασουράκης Η. (επιμ.), 2017, Βιομηχανικά Δελτία Απογραφής (www.vidarchives.gr/reports/2018_05_79)

Part 3