Αν... εξαρτιόταν η ζωή μου από αυτό, θα διάλεγα Μάιος. Θα έλεγα ότι φαίνεται στο τέλος της γραμμής το πάνω μέρος του «Ο» και του «Σ», να ενώνονται. Στο Μάρτιος δεν μπορώ να διακρίνω τα γράμματα που περιμένω στις θέσεις αυτές. Αν βρει κανένα άλλο μέλος σφραγίδα Τήνου Μαρτίου ή Μαΐου εκείνης της περιόδου θα μπορούμε να κρίνουμε καλύτερα.

Ο Εύδηλος είναι η δεύτερη σε μέγεθος πόλη & λιμάνι της Ικαρίας, στα βόρεια του νησιού. Στα νότια είναι η πρωτεύουσα, ο Άγιος Κήρυκος, ή απλώς «Άγιος» για τους ντόπιους. Για όσους δεν έχουν πάει ποτέ, παραθέτω μια παλιά φωτογραφία που είχα τραβήξει στον Εύδηλο πριν γίνει η νέα αποβάθρα (μάλλον του 1998, η φωτογραφία).   



Να λοιπόν ένας καθαρός «Εύδηλος» σφραγισμένος στις 18 Απριλίου του 1915. Είναι το δεκάλεπτο από τη σειρά της Εκστρατείας, που κυκλοφόρησε το 1913, έμεινε στην κυκλοφορία για πολλά χρόνια και γνώρισε διάφορες επισημάνσεις.

Σημασία έχει, θα συμφωνήσετε, και η ιστορική βαρύτητα της σειράς αυτής. Δυο Ελλάδες τότε (κυρίως Μακεδονία, Κρήτη, Αιγαίο η πρώτη, Αττική, Στερεά, Πελοπόννησος η δεύτερη), δυο επίσημες σειρές γραμματοσήμων (ΕΤ + στέμμα η άλλη). Υποθέτω ότι οι δύο σειρές έχουν σφραγιστεί στις ανάλογες περιοχές που χρησιμοποιήθηκαν.  

Η σφραγίδα που παραθέτω όμως είναι μεταγενέστερη, της 23ης Σεπτεμβρίου του 1920, Θεσσαλονίκη. Αμέσως μετά με μικρότερους χαρακτήρες «12 Π» (πρωινή); Δεν είμαι σίγουρος για αυτό.

Λογικό να αξιοποιείται το υπάρχον στοκ γραμματοσήμων για χρόνια μετά την αρχική κυκλοφορία εκείνη την εποχή: Αναταραχή, πόλεμος, οικονομική στενότητα που οδηγούσε σε ανατυπώσεις ή επισημάνσεις. Για την πρώτη τελείως νέα σειρά έπρεπε να περιμένουμε ως το Λόρδο Βύρωνα, το 1924...

πω πω πω μυρίζει τυπογραφείο. Ολόφρεσκη φαίνεται.

To Φεβρουάριο 1917 κυκλοφορούσε στις ΗΠΑ το καινούργιο τεύχος (τόμος 6, αρ. 10, τιμή 10 σεντς) του μηνιαίου «Boys' life», ενός περιοδικού αφιερωμένου στους μικρούς αμερικανούς προσκόπους. Στις 56 σελίδες του («Είναι ωραίο να κρατά κανείς τις υποσχέσεις του. Σας είχαμε αναγγείλει ότι έρχονται μεγαλύτερα τεύχη του boys' scouts. Τον περασμένο Φεβρουάριο, βγήκαμε πρώτη φορά με 48 σελίδες. Αυτό το Φεβρουάριο, με 56!») υπάρχουν διηγήματα, κεφάλαια μεγαλύτερων ιστοριών που δημοσιεύονταν σε συνέχειες, πάντα με πολύ καλή εικονογράφηση, τακτικές στήλες με ενημερωτικά και εκπαιδευτικά θέματα («πώς να εκπαιδεύσετε το σκύλο σας», «θέλεις να γίνεις ηλεκτρολόγος μηχανικός;») και -έκπληξη- μια μόνιμη στήλη για τους νεαρούς συλλέκτες γραμματοσήμων.  

Σε αυτήν, βρήκα επιτέλους κάποιες πληροφορίες για το ερώτημα που είχα θέσει παραπάνω. Παραθέτω λοιπόν το πρωτότυπο κείμενο και μεταφράζω πρόχειρα:
«ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΑ.
Τον προηγούμενο μήνα αναφέραμε ότι ο Βενιζέλος και οι σύντροφοί του που συμμετείχαν στο επαναστατικό κίνημα, είχαν ήδη οργανώσει ανεξάρτητο ταχυδρομικό σύστημα. Τα γραμματόσημα της προσωρινής κυβέρνησης, μαθαίνουμε τώρα, έχουν δώδεκα αξίες, από ένα λεπτό ως 25 δρχ. και χρώματα που είναι ανάλογα εκείνων της ήδη κυκλοφορούσας εθνικής σειράς. Τα νέα αυτά γραμματόσημα είναι κάπως μεγαλύτερα από τα τρέχοντα, φέρουν το όνομα Ελλάς και τις λέξεις προσωρινή κυβέρνηση. Απεικονίζουν, αντί για το πορτραίτο του Βενιζέλου όπως αρχικά είχε προγραμματιστεί, τη μυθολογική Ίριδα, θεά που ταυτίζεται με το ουράνιο τόξο, γοργός και φιλικός αγγελιοφόρος της ειρήνης. Τα γραμματόσημα τυπώνονται στο Λονδίνο» (πράγματι, τυπώθηκαν στο βρετανικό οίκο Perkins, Bacon & Co).

Φαίνεται λοιπόν, ότι η σειρά που έχω σχεδιάστηκε, εκτυπώθηκε, αλλά δεν κυκλοφόρησε, αφού αντικαταστάθηκε από την «προσωρινή κυβέρνηση» για λόγους που μόνο να υποθέσω μπορώ. Ίσως ο Βενιζέλος θέλησε να αποφύγει να βάλει το πρόσωπό του σε γραμματόσημο, συνήθεια εκείνη την εποχή αλλά και αργότερα των κληρονομικών ηγεμόνων...

Ανοίγω αυτό το θέμα για να ανεβάσουμε και να σχολιάσουμε ωραίες, ενδιαφέρουσες και όσο γίνεται πλήρεις σφραγίδες του πρώτου μέρους του 20ου αιώνα (ας περιορίσουμε το εύρος στην 40ετία 1901-1940). Θυμίζω ότι έχουμε διαφορετικό θέμα για την περίοδο 1861-1900.

Ξεκινώ με μια που μου έκανε εντύπωση, καθώς άκουγα πρώτη φορά στη ζωή μου το μέρος «Νευς Αμάρι» (ζητώ συγνώμη από τους κρητικούς φίλους). Να πω λοιπόν ότι (όπως διαβάζω) το Νευς Αμάρι (αλλού Νεφς Αμάρι και σήμερα απλώς Αμάρι) είναι μικρός, ορεινός (υψ. 460 μ.) οικισμός του ν. Ρεθύμνης. Αναφέρεται πρώτη φορά (ως Αμάρι) σε επιγραφή του 13ου αιώνα σε κοντινή εκκλησία, ενώ με βάση απογραφές στη ροή του χρόνου φαίνεται ότι παρέμενε πάντα ένας σχετικά μικρός οικισμός, με 200-350 κατοίκους. Η προσθήκη «Νευς» είναι μεταγενέστερη, της ύστερης τουρκοκρατίας. Από τα μέσα του 20ου αιώνα το Νευς Αμάρι (και από το 1955 ξανά Αμάρι), όπως και εκατοντάδες άλλα χωριά σε όλη την ελληνική επαρχία, είδε τον πληθυσμό του να μειώνεται. Σήμερα διαβάζω ότι έχει λίγο περισσότερους από 100 κατοίκους.

Να λοιπόν που το Νευς Αμάρι, ως έδρα κοινότητας, είχε ταχυδρομικό γραφείο, ταχυδρόμο με... βαρύ χέρι και λιτή μεν, αλλά καθαρή και ωραία σφραγίδα, την οποία θα δείτε παρακάτω. Έχει ενδιαφέρον ότι έχω δυο τετράδες των 50 λεπτών, που σφραγίστηκαν δύο διαδοχικές ημέρες: 19 και 20 Μαρτίου 1923. Το γραμματόσημο είναι το λιθογραφικό των 50 λεπτών, Δ' περιόδου (η ταξινόμηση... ερασιτεχνική).

Σωστά, βιάστηκα να εκφραστώ. Τα σημεία στίξης μπαίνουν... ανάμεσα στις λέξεις. Η ψιλή και η δασεία ήταν βέβαια «πνεύματα». Όχι από αυτά των παραμυθιών που λέω στα παιδιά μου, από τα άλλα.

Μιας και ανέβασα τη Σύρο, να ανεβάσω τη γειτονική Τήνο: Ωραία σφραγίδα (την έχουμε δει ξανά), οπότε συγχωρούμε τον υπάλληλο του ταχυδρομείου που τον πετσόκοψε τον Ερμή! 

Μονός κύκλος, καθαροί χαρακτήρες, 22 Ιανουαρίου 1885. Για λίγο προσπαθούσα να καταλάβω τι είναι αυτός ο τόνος μπροστά στον Ιανούαριο... Μα... η ψιλή! Πω πω, περνούν τα χρόνια και ξεχνάμε τα παλιά σημεία στίξης...

Εκτός, εάν, Πάνο, τα γραμματόσημα είναι τυπωμένα πάνω και όχι κολλημένα (εσύ που το κρατάς στα χέρια σου ξέρεις καλύτερα), οπότε αυτό θα έκανε την καρτούλα πολύ μεταγενέστερη (και... λιγότερο ενδιαφέρουσα, φοβάμαι!)

χεχε ενδιαφέρουσα καρτούλα.

Στην πρώτη παράγραφο αναφέρει (για τους μη γαλόφωνους) τι έκαναν οι αρχαίοι έλληνες όταν ήθελαν να επικοινωνήσουν (ουσιαστικά να ανταλλάξουν μηνύματα, κάτι που έκαναν με δρομείς κλπ.) και στη δεύτερη ότι η ελληνική ταχυδρομική υπηρεσία σήμερα (τότε) βρίσκεται σε καλό επίπεδο στις πόλεις, μένει να βελτιωθεί στην ύπαιθρο. Τέλος, ο υπότιτλος (κάτω κάτω) φανερώνει ότι πρόκειται για έκδοση με γραμματόσημα από διάφορες χώρες (εικάζω ότι τα επικολλούσε ο ίδιος ο εκδότης, αφού πρώτα τα σφράγιζε με δικές του σφραγίδες...). Προφανώς θα πωλείτο κάπου στις αρχές του 20ου αιώνα, στη Γαλλία. Πότε ακριβώς άγνωστο, αλλά προφανώς μετά το 1901.

ΥΓ. Με την ευκαιρία, Πάνο, μπορείς στο ίδιο το μήνυμα να αναρτάς κάθε φορά και τις φωτογραφίες σου (περισσότερες επιλογές -> και βάζεις 4 ως 120 ΚΒ. Για μεγαλύτερες, image hosting και λινκ). Δεν χρειάζεται δηλ. να κάνεις δεύτερο μήνυμα.

H συζήτηση αυτή μπορεί να έχει το ενδιαφέρον της, αλλά είναι για άλλο θέμα. Μένω λοιπόν on topic με μια πολύ όμορφη σφραγίδα σε ΜΚΕ ενός καλού μου φίλου. Το γραμματόσημο σφραγίστηκε στην Κόρινθο, παραμονή Χριστουγέννων -προσέξτε τη σύμπτωση: Ακριβώς δέκα χρόνια πριν από εκείνη του Βόλου (βλ. πρώτο post)! Να εικάσουμε ότι και τα δύο γραμματόσημα συνόδευαν ευχές για το νέο έτος;

Δύο κύκλοι και εδώ, καθαρά γράμματα, κόψιμο της λέξης στο φωνήεν: «Δεκε.»

Το 19ο αιώνα οι προ-παπούδες και προ-γιαγιάδες μας ζούσαν σε μια άλλη χώρα: Το κράτος ήταν νέο, οι θεσμοί του ανώριμοι, οι συνήθειες και οι πόλεις άλλαζαν ραγδαία -και η επικόλληση γραμματοσήμων αποτελούσε καινούργια συνήθεια. Μόνο να φανταστώ μπορώ τα ταχυδρομικά γραφεία, μικρά, χωρίς ηλεκτρικό φως (φυσικά), με τους πολίτες να ρωτούν τι πρέπει να κάνουν για να «φύγει» η επιστολή τους και τους υπαλλήλους να χτυπούν δυνατά την ξύλινη σφραγίδα στους φακέλους...

Ανοίγω αυτό το θέμα για να δούμε (και να δείξουμε) ωραίες και όσο γίνεται πλήρεις σφραγίδες από την Ελλάδα εκείνης της εποχής (ας περιοριστούμε εδώ στην περίοδο 1861-1900).

Ορίστε δύο δικές μου: Σύρος και Βόλος σε Ολυμπιακά γραμματόσημα, 1896 αμφότερες, 22 Αυγούστου η πρώτη, 24 Δεκεμβρίου (πιστεύω) η δεύτερη. Πιο περίτεχνη της Σύρου, με πιο σαφή γράμματα, με στολίδια, με την πρόσθετη ένδειξη Ταχ. Δέματα. Δύο κύκλοι, αλλά μόνο τα δύο τελευταία ψηφία του έτους. Σαφώς πιο λιτή εκείνη του Βόλου, ένας κύκλος, ολόκληρο το έτος... Η Σύρος εξάλλου ήταν «παλιότερη»: Ανήκε στο ελληνικό κράτος από την ίδρυσή του, ο Βόλος έκλεινε 15 χρόνια στην Ολυμπιάδα.

Ορίστε οι σφραγίδες.

Από ό,τι βλέπω στο δικό μου κατάλογο (Hellas), δύο 25λεπτα δέχτηκαν την επισήμανση ΕΤ: τα λιθογραφικά της 2ης περιόδου και τα λιθογραφικά της 3ης περιόδου... Τα της 2ης περιόδου (που είναι και σαφώς πιο σπάνια) «διακρίνονται εύκολα από το παχύτερο χαρτί τους». Πρόκειται για χαρτί όπως εκείνο της χαλκογραφικής έκδοσης, μέτριου πάχους (και αν έχεις και γόμα, λεπτή, υποκίτρινη ως καστανοκίτρινη. Αντίθετα της 3ης περιόδου είναι λευκή ή υπόλευκη).

Έκανα edit καθώς αρχικά ανάφερα λανθασμένες πληροφορίες.

Και στους δύο καταλόγους που έχω αναφέρεται αυτή η πληροφορία, ότι δηλ. δεν κυκλοφόρησε παρά το ότι τυπώθηκε, επειδή διαμαρτυρήθηκε η τουρκική κυβέρνηση.

Η Μεγάλη του Γένους Σχολής στην Κωνσταντινούπολη, ως φορέας, ιδρύθηκε το 1454, αμέσως μετά την άλωση, και άλλαξε πολλές φορές στέγη πριν μετακινηθεί στο εικονιζόμενο στο γραμματόσημο μνημειακό κτίριο, που χτίστηκε με χρήματα του φαναριώτη Γιώργου Ζαρείφη, σε σχέδια Κωνσταντίνου Δημάδη. Βρίσκεται πολύ κοντά στο Πατριαρχείο, δεσπόζει (κυριολεκτικά) από πάνω του, και έχω την τύχη να το έχω επισκεφθεί. Μοναδικό κτίριο, λειτουργεί και σήμερα ως σχολείο.

Η αρχική εικόνα στο θέμα δείχνει το γραμματόσημο σε φάκελο. Προφανώς, αν πράγματι καταστράφηκε το στοκ «λίγες μέρες» πριν την κυκλοφορία, οι φάκελοι θα είχαν ήδη ετοιμαστεί, οπότε μπορεί να γλίτωσαν και κάποιοι από αυτούς...

Να παρατηρήσω κάποια πράγματα, αφού πρώτα διευκρινίσω στους δυο τελευταίους φίλους που έγραψαν (αλλά και στους υπόλοιπους που διαβάζουν το θέμα) ότι δεν... με διακατέχει καμία «πρεμούρα» να υπερασπιστώ τη γνησιότητα του γραμματοσήμου μου. Όχι ότι δεν θα ήθελα να είναι γνήσιο, αλλά αν ήταν, με ένα γραμματόσημο που είτε το είχα από το Λύκειο, είτε το αγόρασα πιο πρόσφατα ανάμεσα σε 100 άλλα για 1-2 € (δεν θυμάμαι τι από τα δύο συμβαίνει γιατί πρόσφατα με τις ανακατατάξεις στα άλμπουμ μου έχω πραγματικά μπερδευτεί) θα ήταν... τρελή τύχη να είναι το γνήσιο. Ειδικά όταν (αν έχει δίκιο ο κατάλογος Hellas) από αυτό έχει τυπωθεί ένα φύλλο μόνο, δηλ. 100 τεμάχια, εκ των οποίων κάποια ίσως έχουν καταστραφεί κιόλας.

Και φυσικά είναι κατανοητό το πώς προέκυψαν αργότερα γραμματόσημα αυτής της αξίας με πλαστή επισήμανση, όπως επίσης ποιοι είναι οι τρόποι να εξετάσουμε την (πιθανότατη, την κατά 99.9%) πλαστότητα του δικού μου, πέραν της προσφυγής σε ειδικό.
α) αν το κυρίως γραμματόσημο έχει τα χαρακτηριστικά επόμενης περιόδου (χαρτί, διαστάσεις, γόμα κλπ.)
β) αν η επισήμανση ταυτίζεται απόλυτα με εκείνη του τραβήγματος ΙΧ (βλ. αρχικό post στο θέμα) εφόσον σε αυτήν έγινε η τυπογραφική δοκιμή
 
Ακόμα δεν έχω μπορέσει να εξετάσω τα δύο αυτά σε βάθος, οπότε θα επανέλθω. Ωστόσο αναρτώ παρακάτω ένα -με βεβαιότητα- γνήσιο γραμματόσημο από την επίμαχη εκτύπωση, από την AthensAuctions (λόγω σοβαρότητας και εμπειρίας εκτιμώ ότι ξέρουν... ακριβώς τι λένε). Φαίνεται λοιπόν καθαρά ότι η εκτύπωση του γνήσιου, σε σχέση με το δικό μου είναι πιο παχιά και γενικώς τα γράμματα έχουν ορατές διαφορές. Δεν μπορώ να μετρήσω από την οθόνη διαστάσεις, αλλά και έτσι δεν μένουν περιθώρια γνησιότητας στο δικό μου.

Τι είπα παραπάνω; 99.9% πλαστό; Χεχε λίγο είπα.