Part3

Part 2

Η κλωστοϋφαντουργία Ρετσίνα ιδρύθηκε το 1872 στον Πειραιά από τους αδελφούς Θεόδωρο, Αλέξανδρο και Δημήτριο Ρετσίνα, γιούς του εμπόρου και ποτοποιού Γεωργίου Ρετσίνα.
Πρώτα άρχισε να λειτουργεί το νηματουργείο της επιχείρησης στο ακίνητο της Λεύκας με 5.000 ατράκτους και ατμομηχανή 60 ίππων. Δίπλα στο νηματουργείο αναπτύχθηκαν τα επόμενα χρόνια υφαντήριο και βαφείο. Η επιχείρηση επεκτάθηκε στα 1888-1891 αγοράζοντας τα πτωχευμένα πειραϊκά εργοστάσια Βαρουξάκη, Δημόκα, Νικολέσση, Σταματόπουλου, Κουμάνταρου. Έτσι, στις αρχές της δεκαετίας του 1890, η επιχείρηση Ρετσίνα διέθετε πέντε εργοστάσια στον Πειραιά, τα οποία απλώνονται σε τόξο στη βιομηχανική ζώνη της πόλης. Οι μονάδες αυτές χωροθετούνται στη Λεύκα (Α΄ εργοστάσιο), στη γέφυρα Ιπποδαμείας (Β΄ εργοστάσιο), στην οδό Ασκληπιού (Γ΄ εργοστάσιο), στην οδό Αγίου Διονυσίου (Δ΄ εργοστάσιο) και στην οδό Τζαβέλλα στο Νέο Φάληρο (Ε΄ εργοστάσιο).
Στις αρχές του 20ού αιώνα η επιχείρηση Ρετσίνα ήταν η μεγαλύτερη κλωστοϋφαντουργία της χώρας. Μετατράπηκε σε ανώνυμη εταιρεία το 1925, εποχή κατά την οποία διέθετε πλέον τρία εργοστάσια στον Πειραιά, από τα οποία το μεγαλύτερο και σημαντικότερο ήταν το Α΄ εργοστάσιο στη Λεύκα. Την περίοδο 1925-1935 τα τρία εργοστάσια Ρετσίνα πέρασαν από την ατμοκίνηση στην πετρελαιοκίνηση, ενώ έγιναν επενδύσεις σε κτιριακό και μηχανολογικό εξοπλισμό, υπό την διεύθυνση του Κωνσταντίνου Δρούλια και την τεχνική διεύθυνση του χημικού μηχανικού Χρήστου Ζαλοκώστα.
Η παραγωγή της κλωστοϋφαντουργίας Ρετσίνα ήταν βαμβακερά νήματα και υφάσματα (ντρίλια, κάμποτ, αλατζάδες), προϊόντα γερά και φθηνά που καταναλώνονταν στην εγχώρια αγορά από τα κατώτερα εισοδηματικά στρώματα, ενώ χρησιμοποιούνται και από τον στρατό (για τις στρατιωτικές στολές). Μάλιστα, οι προμήθειες του Δημοσίου για τον στρατό αποτελούσαν προϋπόθεση για την επιβίωση της επιχείρησης Ρετσίνα, καθιστώντας εφικτή την πλήρη εκμετάλλευση της παραγωγικής ικανότητας των παγίων κεφαλαίων. Τα βαμβακερά προϊόντα Ρετσίνα εξάγονταν, επίσης, κατά τον 19ο αιώνα και ως τον Μεσοπόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και τις Βαλκανικές Χώρες.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, η παραγωγή του εργοστασίου επιτάχθηκε, ενώ εκτελέστηκαν και κάποιες παραγγελίες της Βέρμαχτ. Τον Δεκέμβρη του 1944 το Α΄ και το Γ΄ εργοστάσιο μετατράπηκαν σε πεδία μαχών.
Η λειτουργία των εργοστασίων Ρετσίνα συνεχίστηκε μεταπολεμικά, παρά τα σημαντικά οικονομικά προβλήματα που αντιμετώπιζε η επιχείρηση. Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 επιδιώχθηκε μια καλύτερη οργάνωση της παραγωγικής διαδικασίας με την μέγιστη αξιοποίηση του μηχανολογικού εξοπλισμού, την συγχώνευση των μονάδων και την εξειδίκευση της παραγωγής. Το 1955 η επιχείρηση τέθηκε σε αναγκαστική διαχείριση. Τον επόμενο χρόνο το Γ΄ και το Ε΄ εργοστάσιο έκλεισαν. Από το 1957 λειτουργούσε πλέον μόνο το εργοστάσιο της Λεύκας με μειωμένο προσωπικό. Τα άλλα δύο εργοστάσια πωλήθηκαν και κατεδαφίστηκαν από τους νέους ιδιοκτήτες.
Μια σύντομη περίοδος ανάκαμψης ξεκίνησε για την επιχείρηση τη δεκαετία του 1960 υπό τη διεύθυνση του Ανδρέα Κ. Δρούλια. Πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό, τα προϊόντα απέκτησαν ξανά εξαγωγικό προσανατολισμό. Τα οικονομικά προβλήματα δεν ξεπεράστηκαν και η επιχείρηση έκλεισε οριστικά το 1981.
Μετά το κλείσιμο της βιομηχανίας Ρετσίνα το 1981 στον χώρο φιλοξενήθηκαν αρκετές μικρές βιοτεχνίες, ένα νυκτερινό κέντρο διασκέδασης και ένα πρατήριο ποτών. Μια πυρκαγιά το 2003 κατέστρεψε μέρος του εργοστασίου.

Part 2

1885. Γεώργιος Kασδόνης
H Eστία έχει εισέλθει αισίως στον τρίτο αιώνα λειτουργίας της, αφότου, το 1885, ο Γεώργιος Kασδόνης –Tηνιακός την καταγωγή δάσκαλος και δημοσιογράφος στο Bουκουρέστι– ιδρύει το Βιβλιοπωλείον της Εστίας. Το όραμά του διπλό, ένα πλήρες βιβλιοπωλείο και η έκδοση βιβλίων που να είναι "αξιόλογα, καλαίσθητα και σε προσιτές τιμές", ώστε να διαμορφώσουν τις μελλοντικές γενιές του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Ενδεικτικό των επιλογών του Γεωργίου Kασδόνη το πρώτο βιβλίο που εκδίδεται το 1885: Παιδική Ανθολογία υπό Aριστοτέλους Kουρτίδου. Έκτοτε η Εστία θα εκδώσει πολλές χιλιάδες τίτλους, με έμφαση αρχικώς στους μεγάλους Έλληνες πεζογράφους και ποιητές του λήγοντος 19ου αιώνα, τους οποίους ο Kασδόνης υποστήριξε στα πρώτα τους βήματα. Ενδεικτικά μόνον μνημονεύουμε τους Παλαμά, Kάλβο, Κρυστάλλη, Bαλαωρίτη, Προβελέγγιο, Bικέλα, Bιζυηνό, Παπαδιαμάντη, Kαρκαβίτσα, Mητσάκη, Bλαχογιάννη, Eφταλιώτη, Ξενόπουλο, Nιρβάνα, Θεοτόκη, Tραυλαντώνη, Kαμπούρογλου.
1890. Iωάννης Δημητρίου Kολλάρος
O Iωάννης Δημητρίου Kολλάρος, γιος μυλωνά από τον Πύργο της Τήνου, ήρθε σε μικρή ηλικία για να ολοκληρώσει τις εγκύκλιες σπουδές του στην Αθήνα, εργαζόμενος ταυτόχρονα στο βιβλιοπωλείο της Eστίας. Ανιψιός του Kασδόνη, διαδέχεται τον θείο του το 1890. O Kολλάρος θα επιδείξει ιδιαίτερη αγάπη για το βιβλίο αλλά και μεγάλες οργανωτικές ικανότητες. H δυναμική που αποκτά η Eστία υπό τη διεύθυνσή του θα χαρακτηρίσει την επιχείρηση σε όλη τη μετέπειτα πορεία της. Eπί των ημερών του αρχίζει να κυκλοφορεί το Πανελλήνιον Bιβλιογραφικόν Δελτίον, πρωτοβουλία ιδιαίτερης σημασίας για τη μηδαμινής υποδομής ελληνική βιβλιογραφία. Εξακολουθεί να καλλιεργεί τη νεοελληνική λογοτεχνία . Ας σημειώσουμε εδώ πως ο Νίκος Καζαντζάκης είχε χαρακτηρίσει τον Kολλάρο "ευεργέτη των Ελληνικών Γραμμάτων" και πως ο Ηλίας Bενέζης έγραψε ότι "ο Iωάννης Kολλάρος έδεσε το όνομά του με την ιστορία και την προκοπή της ελληνικής λογοτεχνίας". Παράγει εκατοντάδες εκπαιδευτικά βιβλία ποιότητας, μεταξύ των οποίων Αναγνωστικά που έμειναν στην ιστορία, όπως Tα ψηλά βουνά του Ζαχαρία Παπαντωνίου, συνδέοντας την Εστία με τις μεγάλες γλωσσικές διαμάχες των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα, αλλά και καίριες μεταφράσεις αρχαίων Ελλήνων και ξένων συγγραφέων και μελετητών. Ουδέποτε ενέδωσε στην εκδοτική τάση της ακμάζουσας από τότε παραλογοτεχνίας. Το βιβλιοπωλείο ήταν επίσης κέντρο αποστολής βιβλίων σε όλη την τότε ομογένεια, στην Αίγυπτο, τη Μικρά Ασία κ.λπ.
1925. Kωνσταντίνος Σαραντόπουλος
Το 1925 ο Kολλάρος αποκτά εταίρο, τον γαμπρό του Kωνσταντίνο Σαραντόπουλο και μοιράζονται αρμονικά τις δραστηριότητες του οίκου. O Σαραντόπουλος, ο οποίος θα διευθύνει την εταιρεία μόνος του μετά το θάνατο του Kολλάρου (1956) έως τον δικό του θάνατο το 1972, δημιουργεί κατά τη δεκαετία του 1950 την περίφημη Σειρά Nεοελληνικής Λογοτεχνίας με τους μικρού σχήματος σκληρόδετους τόμους. H σειρά αυτή, που αριθμεί σήμερα περισσότερους από 335 τίτλους, περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και τους σημαντικότερους πεζογράφους της λεγόμενης "Γενιάς του ’30" (Bενέζης, Θεοτοκάς, Kαραγάτσης, Mυριβήλης, Πετσάλης, Πρεβελάκης, Pώμας, Tερζάκης). H Εστία τιμήθηκε γι’ αυτήν με το Bραβείο της Aκαδημίας Aθηνών.
1927. Περιοδικό Nέα Eστία
Εξαιρετικής σημασίας πρωτοβουλία του Σαραντόπουλου είναι και η ίδρυση του περιοδικού Nέα Eστία το 1927. H Nέα Eστία είναι το παλαιότερο εν ζωή λογοτεχνικό περιοδικό της χώρας, και ενδεχομένως του κόσμου. Πρώτος διευθυντής της ήταν ο Γρηγόριος Ξενόπουλος. Έκτοτε κυκλοφορεί αδιαλείπτως, με επόμενους διευθυντές τον Πέτρο Xάρη (1935-1987), τον Ευάγγελο N. Mόσχο (1988-1998), τον Σταύρο Zουμπουλάκη (1998-2012) και έκτοτε τον καθηγητή Νίκο Ε. Καραπιδάκη. O μεγαλύτερος έπαινος για το περιοδικό είναι η κοινή ομολογία ότι η σπουδή της νεοελληνικής λογοτεχνίας, αλλά και της κοινωνίας, είναι αδιανόητη χωρίς τη συστηματική αποδελτίωση και μελέτη του περιοδικού.
Κάθε διευθυντής αφήνει το στίγμα του στο περιοδικό και η Nέα Eστία συνεχίζει σήμερα τη μακρά παράδοσή της με τον μόνο δυνατό τρόπο: την ανανέωσή της, προκειμένου να εκφραστούν σε αυτήν οι ζωντανές πνευματικές δυνάμεις και ο έγκυρος κριτικός λόγος. H λογοτεχνία (ποίηση και πεζογραφία, ελληνική και ξένη, δοκίμιο και φιλολογική μελέτη) ορίζει το κύριο πεδίο ενδιαφέροντος της Nέας Eστίας, αλλά όχι το μοναδικό. H ιστορία, η πολιτική σκέψη και, κυρίως, η αντιπαράθεση των ιδεών την ενδιαφέρουν ζωτικά.
1972. Mαρίνα Kαραϊτίδη
Tο 1972 αναλαμβάνει η κόρη του Σαραντόπουλου Mαρίνα Kαραϊτίδη. Θα δώσει νέα ώθηση στο Bιβλιογραφικό Δελτίο, που με τον τίτλο Nέα Bιβλία, κυκλοφορεί τέσσερις φορές το χρόνο και περιλαμβάνει το σύνολο των εκδόσεων που εισέρχονται προς πώληση στο βιβλιοπωλείο της Eστίας, με τα πλήρη βιβλιογραφικά τους στοιχεία (υπεύθυνος ήταν ο Kυριάκος Nτελόπουλος). Θα δημιουργήσει νέες σειρές λογοτεχνίας, ελληνικής και ξένης, με τα πλέον έγκριτα ονόματα και με ιδιαίτερη ευαισθησία στα γλωσσικά και μεταφραστικά ζητήματα, αλλά και στους επαγγελματικούς κώδικες δεοντολογίας.
Για την παντοειδή συνεισφορά της, η Mαρίνα Kαραϊτίδη τιμήθηκε από τη Γαλλική Δημοκρατία με το Παράσημο του Tάγματος της Aξίας το 2000.
1992. Γενικό βιβλιοπωλείο Εστία, Aθήνα
To γενικό βιβλιοπωλείο (σε διαφορετικά σημεία του κέντρου της Αθήνας και τελευταία διεύθυνση Σόλωνος 60) παρέμεινε επί 128 χρόνια πλήρες σε νέους και παλαιότερους τίτλους ελληνικών βιβλίων και περιοδικών και προσέφερε έγκυρη πληροφόρηση στο βιβλιόφιλο κοινό. Ορισμένοι από τους υπαλλήλους της Εστίας άφησαν εποχή, με προεξάρχοντα τον αυτοδίδακτο Nίκο Παντελάκη, ο οποίος ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στο βιβλιοπωλείο της Eστίας στα 1926 (σε ηλικία 11 ετών) και συνταξιοδοτήθηκε το 2000, ξεχωρίζοντας για το ήθος και τις γνώσεις του.
Το βιβλιοπωλείο διέκοψε τη λειτουργία του στις 30 Μαρτίου 2013, συνεπεία κυρίως της βαθιάς οικονομικής κρίσης αλλά και της υποβάθμισης του κέντρου της Αθήνας.
Τον ίδιο χρόνο, το 2013, ο εκδοτικός οίκος δημιούργησε το δικό του βιβλιοπωλείο στην οδό Διδότου.
1998-2020. Μεταστεγάσεις εκδοτικού οίκου και περιοδικού Nέα Eστία στην Αθήνα.
To 1992 ο εκδοτικός οίκος και το βιβλιοπωλείο διαχωρίζονται πλήρως ως δύο διακριτές διοικητικά εταιρείες. Είναι η δεκαετία της μεγάλης εξάπλωσης και της άνθησης εκδοτικών οίκων αλλά και της δημιουργίας αλυσίδων στον βιβλιοπωλικό χώρο. Το 1998 ο εκδοτικός οίκος μεταφέρεται από τη Σόλωνος σε νέα γραφεία στην Ευριπίδου 84 και αναλαμβάνει έκτοτε τη διεύθυνσή του η κόρη της Μαρίνας, Εύα Καραϊτίδη (φιλόλογος, διδάκτορας του Πανεπιστημίου Παρισίων ΙΙΙ).
Από το 2020 τα γραφεία του εκδοτικού οίκου και του περιοδικού Νέα Εστία λειτουργούν επί της Βουλής 14 και Καραγεώργη Σερβίας και η αποθήκη του επί της οδού Λεβιδίου, στο Περιστέρι.
O εκδοτικός οίκος παρακολουθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις σε ένα πνεύμα που φιλοδοξεί να συνδυάσει την παράδοσή του με τα σημερινά δρώμενα. Έτσι λοιπόν φιλοξενεί σήμερα σειρές σύγχρονης ελληνικής και ξένης λογοτεχνίας, μαρτυριών και βιογραφιών, σειρά ιστορίας και πολιτικής (με διευθυντή τον Νίκο Καραπιδάκη), τη βασική ιστορική σειρά (υπεύθυνοι οι Νίκος Καραπιδάκης και Κώστας Κωστής), τη φιλοσοφική σειρά (με υπεύθυνους τον Γιώργο Φαράκλα και την Ελένη Περδικούρη), τη σειρά Ψυχαναλυτικά (που ίδρυσε ο Γεράσιμος Στεφανάτος), τη σειρά Εστία Ιδεών (που ίδρυσε ο Σταύρος Ζουμπουλάκης), τη σειρά της Νέας Ελληνικής Βιβλιοθήκης που περιλαμβάνει τα σημαίνοντα έργα της βυζαντινής και νεοελληνικής γραμματείας, βιβλία για τη γιόγκα, για τα παιδιά, κ.α.
Σκοπός του οίκου είναι η μετριοπαθής αριθμητικά παραγωγή βιβλίων ("καλαίσθητων και σε τιμή προσιτή") που να έχουν λόγο ύπαρξης μέσα στον σημερινό εκδοτικό καταιγισμό.
ΠΗΓΗ: https://hestia.gr

Part4

Part 3

Part2

Από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας οι κάτοικοι του Μηλεσίου Ωρωπού γνώριζαν την ύπαρξη του Μαύρου στρώματος από κάρβουνο (λιγνίτη). Η πρώτη ερεύνα έγινε το 1873 υπό τον μηχανικό-μεταλλειολόγο Ανδρέα Κορδέλλα. Τα στρώματα λιγνίτη που ανευρέθηκαν στο Μήλεσι και στην Μαυροσουβάλα Ωρωπού ήταν ικανοποιητικά ως προς την ποιότητα αλλά και την ποσότητα και χαρακτηρίστηκαν εκμεταλλεύσιμα. Η πρώτη διάνοιξη ονομάστηκε “Στοά Κορδέλλα”. Η ερευνά έγινε για λογαριασμό της Μεταλλουργίας Λαυρίου και ο λιγνίτης προορίζονταν για τα καμίνια της Μεταλλουργίας. Η τότε ερεύνα έδειξε ότι τα στρώματα είχαν πάχος από 2.50 - 4μ, η μεγάλη χαράδρα που φαίνεται να ακολουθούσε την ΒΔ και ΑΔ διεύθυνση λόγω των ανωμαλιών αυτών τα 2 στρώματα δεν συναντώνται και οι διευθύνσεις των στρωμάτων ήταν επίσης ΒΑΔ με κλίση προς τον νότο. Ο λιγνίτης του Ωρωπού είχε διάφορες ποιότητες και ερχόταν αμέσως μετά τα Ορυχεία της Κύμης από άποψη θερμαντικής ισχύος. Η Εταιρεία Ανθρακωρυχείων Ωρωπού ήταν διάδοχοι της διαλυθείσας εταιρείας Λιγνιτωρυχείων Ωρωπού που είχε ιδρυθεί το 1915 λόγω ζήτησης καυσίμων αφού είχε διακοπεί η εξόρυξη που έφθανε τους 70.000 τόνους το έτος και μετά από δυσμενείς συνθήκες η εξόρυξη περιορίστηκε στους 40.000 τόνους ανά έτος. Η Περιοχή στο Μπάφι ήταν πλούσια εκτός από λιγνίτη και σε πηλό, υπήρξε έως και τις αρχές της δεκαετίας του 80 εκμετάλλευση από τους κατοίκους του Μηλεσίου, λόγο αυτού οι συνθήκες ήταν δυσχερείς και απαιτούσε μεγάλη υποστήριξη των στοών προσπελάσεως του πηλού, το δάπεδο γέμιζε και έφραζε την εύκολη διέλευση και χρειάζονταν συχνή εκσκαφή, με αποτέλεσμα την επιβάρυνση της δαπάνης παραγωγής. Ο λιγνίτης μετά την έξοδο του από την στοά μεταφερόταν με βαγονέτα στην κορυφή της Χαράδρας περνώντας από στενό Ατμήλατο σιδηρόδρομο μήκους 4 χιλιομέτρων ο οποίος ανήκε στην Εταιρεία και κατευθύνονταν προς στον σιδηροδρομικό σταθμό Σφενδάλης στην Μαλακάσα όπου μια πρόχειρη κατασκευή από ξύλο απομεινάρι του Α Παγκόσμιου πολέμου πήρε τον ρόλο της αποθήκης φόρτωσης λιγνίτη. Η μεταφορά από θάλασσα γίνεται επίσης από την στενή σιδηροδρομική γραμμή 9 χιλιομέτρων μέχρι την αποβάθρα που δημιουργήθηκε για μικρά σκάφη στα Νέα Παλατια. Εκεί μια πρόχειρη ξύλινη υπερυψωμένη πλατφόρμα (Καρβουνόσκαλα) μήκους 25-30 μέτρων περίπου χρησίμευε για την ανατροπή και το εύκολο άδειασμα του λιγνίτη από τα βαγονέτα στα πλοία. Το Λιγνιτωρυχείο Ωρωπού ανήκε στην Εταιρεία Χημικών προϊόντων και λιπασμάτων και εκμεταλλεύονταν από διάφορες εταιρικές μορφές (Εταιρεία Ανθρακωρυχείων Ωρωπού). Το 1916 στο Ωρωπό η εταιρία απασχολούσε 175 εργάτες και είχε παραγωγή 15.500 τόνους (1934) αλλά μετά από της πτώση της τιμής του λιγνίτη διέκοψε την λειτουργία του. Η εταιρία είχε άρτιες εγκαταστάσεις, σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, υπόγεια αντλιοστάσια, οικήματα προσωπικού κ.α. Στην θέση Μπάφι (Κοσκινα) υψώνετε ακόμα και στις μέρες μας το Καμίνι με το οποίο αφαιρούσαν από τον Λιγνίτη την υγρασία και υπάρχουν ακόμα και στις μέρες μας τα απομεινάρια λιγνίτη που είχαν αποτύχει να αποξηράνουν γιατί είχε μεταβληθεί η κατάσταση του και είχε οξειδωθεί. Οι λιγνίτες που είχαν εξορυχτεί στον Ωρωπό προορίζονταν ως καύσιμα ατμάμαξας των ΣΕΚ ενώ ο ψιλός λιγνίτης αγοράζονταν από την Ηλεκτρική Εταιρεία Αθηνών Πειραιώς.
Πηγες:Συγραμματα Α.Κορδελλα Ο Μεταλλευτικός Πλούτος της Ελλάδος , Οι Ελληνικοί Λιγνίτες, Θ. Χαριτάκης Μηχανικός Μεταλλείων ‘Υφηγ. Α.Σ.Ο.Ο.Ε. Αρχιμηδης 1937.

Για τους Νοσταλγούς της εποχής προτείνω να δείτε το παρακάτω βιντεάκι
https://www.youtube.com/watch?v=K5twOZVrKvQ   

Το θρυλικό Τραγούδι
Ο Αλέκος Σακελλάριος με τον στενό φίλο και συνεργάτη του Χρήστο Γιαννακόπουλο μετά από το θέατρο πρέπει να πάνε στο σπίτι του που ήταν στην οδό Σόλωνος για μια συνεργασία. Τότε τα ταξί ναι μεν υπήρχαν αλλά ήταν πολύ ακριβά και δυσεύρετα ιδίως τα μεσάνυκτα γιαυτό επειδή η ώρα ήταν προχωρημένη και δεδομένου ότι το τελευταίο τραμ ξεκινούσε στις 12 γεμάτος ανησυχία μην το χάσουνε ο Αλέκος Σακελλάριος φώναξε στον φίλο του που καθυστερούσε: Περπάτα να προλάβουμε το τραμ το τελευταίο. Μέχρι να φτάσουν στο σπίτι του το τραγούδι είχε γραφτεί… Γράφουν οι δυό τους την επιθεώρηση “Άνθρωποι, Άνθρωποι” . Τη μουσική στο τραμ το τελευταίο την συνθέτει ο Μιχάλης Σογιούλ..
Η υπόθεση είχε ως εξής
Σε κάποια απόμακρη συνοικία της Αθήνας δύο φτωχά ζευγαράκια που τα υποδύονταν ο Νίκος Ρίζος με την Σπεράντζα Βρανά και ο Φιλιππόπουλος με την Άννα Φυλλίδου βγαίνοντας από ένα ταβερνάκι σταματούν ένα ταξί .Οδηγός του ταξί ήταν ο Μίμης Φωτόπουλος.
Τα λεφτά δεν τους φτάνουν και κάνουν παζάρια, ο οδηγός όμως ανένδοτος Στο τέλος η μοναδική λύση είναι το τραμ το τελευταίο και τότε ακούγεται και το τραγούδι … Περπάτα να προλάβουμε το τραμ το τελευταίο.

Part 2

Από τον Κωλοσούρτη στο Τράμ το Τελευταίο
Τα πρώτα τράμ στην Αθήνα έκαναν την εμφάνισή τους το 1882. Δεν ήταν ελληνικών συμφερόντων, αλλά βελγικών. Ήταν η Εταιρεία Τροχιοδρόμων Αθηνών – Πειραιώς – Περιχώρων (E.T.A.Π.Π). Τα πρώτα του 1882 ήταν ελαφρά ιππήλατα οχήματα τα οποία ήταν κλειστά τον χειμώνα με 16 θέσεις και ανοιχτά το καλοκαίρι με 20 θέσεις και έλκονταν από τρία άλογα. Τα 800, συνολικώς άλογα ήταν μικρασιάτικα, μικρόσωμα και νευρώδη, αλλά κατάλληλα για τις επικλινείς οδούς της Αθήνας και τις συνεχείς στάσεις.
Το ατμήλατο τραμ του Φαλήρου ξεκίνησε να λειτουργεί το 1887. Λόγω των ατμών, της χαμηλής ταχύτητας στις ανηφόρες και το ελάχιστο ύψος των βαγονιών από το έδαφος, έδιναν των εντύπωση ότι τα τελευταία βαγόνια -κατά κύριο λόγο- σχεδόν σερνόταν με τα «οπίσθια». Έτσι, η γραμμή αυτή ονομάστηκε από τους επιβάτες «κωλοσούρτης». Παρόλο που αποτελούσε θέμα συζήτησης της εποχής, καθώς και έμπνευση θεατρικών επιθεωρήσεων, γελοιογραφιών και σατιρικών ποιημάτων, Επίσης το έλεγαν και το «Θηρίο» ,και τι δεν γίνονταν βέβαια συνέχεια για να καταφέρει κάποιος να ανέβει στο τραμ και να βρει την πολυπόθητη θέση.
Στις 30 Οκτωβρίου του 1908 κυκλοφόρησαν τα πρώτα ηλεκτρικά τραμ, τα οποία αποκτήθηκαν με τα χρήματα από τις Μετοχές τις Βέλγικης Εταιρίας (Κοινές και Προνομιούχες) και επρόκειτο να αντικαταστήσουν σταδιακώς τα ιππήλατα. Τα επόμενα δύο χρόνια, το δίκτυο του τραμ απέκτησε 257 οχήματα -150 κινητήρια και 107 ρυμουλκούμενα- μαζί με τα παλιά, που επαναχρησιμοποιήθηκαν ως ρυμουλκούμενα. Τα βαγόνια ήταν βελγικής κατασκευής, κλειστά, με ηλεκτροφωτισμό και πρωτοποριακός τοποθετημένα αναπαυτικά καθίσματα, με πρόβλεψη για 16 θέσεις καθήμενων και 14 όρθιων, με δύο κινητήρες ιδανικούς για τις κλίσεις των αθηναϊκών γραμμών και με μπεζ χρωματισμό. Τα νέα τραμ προκάλεσαν τόσο μεγάλη εντύπωση στους Αθηναίους, ώστε πολλοί ταξίδευαν ως το τέρμα και επέστρεφαν χωρίς άλλο σκοπό, μόνο και μόνο για να απολαύσουν την άνεση της διαδρομής, η οποία άλλωστε δεν κόστιζε παρά μόνο μία δεκάρα.
Το 1939 εκποιείται μεγάλος αριθμός ρυμουλκούμενων οχημάτων βελγικής κατασκευής, ενώ όλα τα εν χρήσει τροχιοδρομικά οχήματα ανακαινίζονται και το χρώμα τους γίνεται βαθύ πράσινο -εξ ου και η ονομασία «πράσινα». Την επόμενη χρονιά παραλαμβάνονται τα 60 μεγάλα, σύγχρονα τροχιοδρομικά οχήματα που προέβλεπε η συμπληρωματική σύμβαση που είχε συνάψει το Ελληνικό Δημόσιο το 1937. Στις 28 Οκτωβρίου 1940 οι τροχιόδρομοι της Αθήνας συμμετέχουν στην επιστράτευση. Είναι κλασικές πλέον οι εικόνες των υπερφορτωμένων τραμ με τους ενθουσιώδεις επίστρατους που έσπευδαν να παρουσιαστούν και να φύγουν για το μέτωπο.Μετά την Κατοχή αρχίζει η φθίνουσα πορεία των τραμ της Αθήνας, με την κατάργηση ορισμένων γραμμών. Η πραγματική, όμως, κατάργηση συμπίπτει με το θεαματικό ξήλωμα των σιδηροτροχιών στον κόμβο των Χαυτείων, από συνεργεία του υπουργείου Δημοσίων Έργων, τις πρώτες πρωινές ώρες της 16ης Νοεμβρίου 1953. Το τελευταίο κουδούνισμα από καμπανάκι αθηναϊκού τραμ ακούστηκε έξω από το αμαξοστάσιο της Αγίας Τριάδας Κεραμεικού τα μεσάνυχτα της 15ης προς 16η Οκτωβρίου του 1960. Τα τραμ, πράσινα ή κίτρινα, που στα 52 χρόνια της ζωής τους διακίνησαν κάπου 3 δισεκατομμύρια άτομα

Part 5

Part 4