Φίλοι μου συλλέκτες σήμερα σας παρουσιάζω άλλο ένα τάληρο της συλλογής μου. Πρόκειται για ένα όμορφο σκούδο της Βενετίας το Scudo della croce (= Σκούδο του σταυρού) αξίας 140 soldi.
Χαρακτηριστικά νομίσματος:
Βάρος: 31,59 gr.
Διάμετρος: 40 mm
Βιβλιογραφία: MB# 242, Dav# 8398-8399, Gamberini# 497, CNI VII# 169
Αξία: 1 Scudo = 140 Soldi
Ασήμι: 0.948
Χρονιές κοπής: 1584-1585
Τιράζ: Δεν αναφέρεται
Νομισματοκοπείο: Βενετία
Mintmaster: AM (Andrea Morosini)
Μπροστά: Μεγάλος σταυρός που καταλήγει σε φύλλωμα, με ένα τριαντάφυλλο στο κέντρο και με φύλλα στις γωνίες με την επιγραφή : NICOLAVS·DEPONTE·DVX·VENET[IAR]V[M]· ·A ·M = Andrea Morisini
Πίσω:
Ο λέων του Αγίου Μάρκου της Βενετίας μέσα σε μεγάλο θυρεό. Κάτω η αξία του νομίσματος ‘140’ με την επιγραφή: ·SANCTVS·MARCVS·VENET[VS]· ·140·
Στα μέσα του 16ου αιώνα το νομισματοκοπείο της Βενετίας είχε μαζέψει τόσο μεγάλες ποσότητες ασημιού, που για να κοπούν τα έως τότε μικρά ασημένια νομίσματα για το εμπορικό ναυτικό της πόλης, θα χρειάζονταν ένας χρόνος για να τελειώσει το απόθεμα, καθώς υπήρχε η δυνατότητα κοπής μόνο 35.000 κομματιών το μήνα. Έτσι, μετά από παρότρυνση των εμπόρων και για να διευκολυνθούν οι ίδιοι, αποφασίστηκε να κοπεί ένα μεγάλο ασημένιο νόμισμα, το αργυρό δουκάτο (ducato d’ argento), αξίας 124 soldi.
Στα χρόνια του Δούκα Nicolò da Ponte, το 1578, κόβεται το πρώτο, μεγαλύτερο νόμισμα από το δουκάτο, το scudo d’argento, των 140 soldi = 7 lire. Το scudo θα συνεχίσει να κόβεται μέχρι το 1797 που οι Δημοκρατικοί θα καταλάβουν το νομισματοκοπείο.
Κατά την πρώτη περίοδο των τάληρων, από τη γέννησή τους το 1518 ως περίπου την τρίτη δεκαετία του 17ου αιώνα (1630-1640), αρκετά από αυτά δεν έφεραν ημερομηνία. Στη συνέχεια, βρίσκουμε ελάχιστα τάληρα χωρίς ημερομηνία, αφού στην πορεία τελειοποιήθηκαν. Αυτό που συμβαίνει με τα τάληρα της Βενετίας όμως είναι μοναδικό (όσο γνωρίζω). Τόσο το ‘μικρό τάληρο’, το ducato, όσο και το ‘μεγάλο τάληρο’, το scudo, δεν έφεραν ημερομηνία από την αρχή της κοπής τους μέχρι το τέλος. Δεν υπήρξε δηλαδή και εδώ ο ανάλογος εκσυγχρονισμός των νομισμάτων τους. Τώρα γιατί οι Βενετοί κράτησαν αυτή την πρακτική τους επί τόσους αιώνες, δεν το γνωρίζω.
Nicolò da Ponte o Έλληνας 87ος Δόγης της Βενετίας (1578-1585).
Ο Nicolò da Ponte γεννήθηκε στη Βενετία το 1491, σε ένα σπίτι στο s.agnese.
Ήταν ο πρώτος από τους πολυάριθμους γιους του Αντόνιο και Regina Spadolino κόρη του Ιππότη Dimitri di Teodoro από την Κωνσταντινούπολη.
Η οικονομία του Da Ponte είχε δοκιμαστεί σοβαρά το 1470, όταν η βενετική δημοκρατία έχασε την Εύβοια, όπου η οικογένεια διέθετε πολλά πλούτη.
Λέγεται ότι ο παππούς του Nicolo, Giovanni, ναυάγησε εγκαταλείποντας την Εύβοια το 1470, μετά την κυρίευσή της από τους Οθωμανούς, όταν το καράβι που τον μετέφερε, το οποίο ήταν γεμάτο με χρυσό και άλλους θησαυρούς, βούλιαξε. Δεν γνωρίζω ποια ακριβώς θέση κατείχε ο παππούς του, εικάζω όμως πως θα πρέπει να ανήκε στην ανώτερη ή ανώτατη διοίκηση του νησιού.
Ο πατέρας του, τώρα, Antonio, παντρεύτηκε το 1489 μια Ελληνίδα από την Κωνσταντινούπολη, η οικογένεια της οποίας είχε σχέση με το εμπόριο. Ο ίδιος ο Nicolò da Ponte σπούδασε φιλοσοφία στην Padua που ωστόσο δεν τελείωσε λόγω της έναρξης του πολέμου της Λέγκας του Καμπρέ. Πήρε όμως Διδακτορικό στην Ιατρική το 1514 στη Βενετία. Μέχρι το 1532 δεν έχουμε πληροφορίες για τη ζωή του. Φαίνεται πως στο διάστημα αυτό ασχολούνταν με το εμπόριο και αποκόμισε πολλά πλούτη, αφού έχτισε το παλάτι του s. maurizio όπου και μετακόμισε το 1554, έχοντας μια τεράστια περιουσία που ανέρχονταν στις 150.000 χρυσά δουκάτα.
Το 1520 παντρεύτηκε την Arcangela Canal με την οποία απέκτησαν δύο παιδιά, τον Antonio και την Pauline. Ο γιός του πέθανε πρόωρα, το 1558 και έτσι ο Nicolò άφησε την περιουσία του στον ανιψιό του, επίσης Nicolò, ο οποίος (ανιψιός) πέθανε το 1590 χωρίς απογόνους και έτσι η γενιά των De Ponte εξαφανίστηκε.
Ο Nicolò da Ponte εκτός από επιτυχημένος επαγγελματίας ήταν και καλός πανεπιστημιακός. Το 1521 η Γερουσία της Βενετίας αποφάσισε να εμπιστευτεί στον Nicolò da Ponte τη θέση του συμβούλου στην Κύπρο, αντικαθιστώντας τον Sebastiano Foscarini, ο οποίος εκλέχθηκε στη σχολή φιλοσοφίας του Rialto και ο οποίος ήταν δάσκαλος του Nicolò da Ponte. O Foscarini που υπήρξε κορυφαίος ακαδημαϊκός της Βενετίας για πάνω από 45 χρόνια είχε μάθει τον Nicolò την Αριστοτελική σκέψη, την καταπολέμηση των μεσαιωνικών προκαταλήψεων και την μη ανοχή της ανάμειξης της Εκκλησίας στις υποθέσεις της πολιτείας, αξίες τις οποίες δέχθηκε και υπηρέτησε ο Nicolò da Ponte.
Το 1532 η Βενετία διόρισε τον Nicolò da Ponte διοικητή στην Κέρκυρα όπου έμεινε μέχρι το 1535. Είχε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα τροφοδοσίας του νησιού που με τη σειρά του πυροδοτούσε τοπικές επαναστάσεις. Είχε επίσης να αντιμετωπίσει τις παρενοχλήσεις των Τούρκων καθώς και των Γενοβέζων του διάσημου ναυάρχου Andrea Doria. Παρ’ όλα αυτά ο Nicolò da Ponte κατάφερε και εξομάλυνε την κατάσταση στο νησί ενώ διατήρησε την ουδετερότητα στις εχθροπραξίες μεταξύ Γένοβας και Τούρκων, έστω και αν ταυτόχρονα κατάφερε να ενισχύσει τις άμυνες του νησιού και να χτίσει αποθήκες σιταριού.
Στις 28 Σεπτεμβρίου του έτους 1538 ο Andrea Doria ηγήθηκε μεγάλης αρμάδας πλοίων 7 κρατών, ενωμένου στόλου της Χριστιανικής Συμμαχίας (Holy League), η οποία συστήθηκε από τον Πάπα Παύλο Γ΄, και έλαβε μέρος στην διάσημη Ναυμαχία της Πρέβεζας όπου ήρθε αντιμέτωπος με τον στόλο του θρυλικού πειρατή Μπαρμπαρόσα Χαϊρεντίν Πασά, ο οποίος ηγείτο ως ναύαρχος του Οθωμανικού στόλου υπό την αιγίδα του Σουλτάνου Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς. Η ναυμαχία αυτή είχε κάποιες ιδιαιτερότητες και ενώ αναγράφεται ότι "νίκησαν οι Οθωμανοί" στην πραγματικότητα ο Andrea Doria αποχώρησε από το πεδίο της ναυμαχίας καθόσον αυτή ήταν σε εξέλιξη, μάλλον για να αποφύγει απώλεια πλοίων ιδιοκτησίας του. Πάντως η ημερομηνία της Ναυμαχίας της Πρέβεζας 28η Σεπτεμβρίου εορτάζεται στη σημερινή Τουρκία ως εθνική εορτή, τα δε νέα υποβρύχια του Τουρκικού στόλου φέρουν το όνομα Preveze 1, Preveze2, Preveze 3, κλπ
Όταν επέστρεψε στην πατρίδα του, διορίστηκε γερουσιαστής προς το τέλος του 1535 και γενικός εισαγγελέας το 1540. Υπερασπίστηκε με επιτυχία τον Alessandro Contarini, ο οποίος το 1537, ως διοικητής του στόλου της Βενετίας, κατέλαβε ένα Τουρκικό οχυρό-φυλακή πριν ακόμα κηρυχθεί ο πόλεμος.
Τον Φεβρουάριο του 1541, ο Nicolò διορίστηκε υπολοχαγός στην περιοχή του Friuli, όπου επέδειξε μια αξιοσημείωτη διπλωματική ικανότητα να κάνει την Αυστρία να δεχτεί την παραχώρηση στη Βενετία του φρουρίου του Marano (από εκεί η Βενετία προμηθεύονταν ξυλεία για τη ναυπήγηση του στόλου της).
Η εκλογή ως πρέσβη στον αυτοκράτορα, η οποία έλαβε χώρα στις 12 Απριλίου 1542, όταν ο Nicolò βρισκόταν ακόμα στην περιοχή του Friuli, είχε την έννοια της δημόσιας αναγνώρισης του έργου του.
Σε άλλη μια αποστολή, περνώντας από τη Γένοβα ο Nicolò da Ponte έφτασε στη Βαρκελώνη, όπου έλαβε άδεια από τον αυτοκράτορα να εξάγει το πολύτιμο τότε νιτρικό κάλιο με το στόλο της δημοκρατίας. Επέστρεψε το 1543 για να αρχίσει μια φρενήρη ανοδική πορεία αποκτώντας πολλά αξιώματα. Τα έτη 1547-48 διορίστηκε πρεσβευτής στη Ρώμη. Ξαναστάλθηκε εκεί το 1550 ως μέλος αντιπροσωπείας για την ανακήρυξη του νέου Πάπα Giulio III.
Ο Nicolò da Ponte επέστρεψε στη Βενετία το 1550 και εξελέγη στο Συμβούλιο των Δέκα. Στις 12 Νοεμβρίου 1550 διορίστηκε εκ νέου πρεσβευτής στο Βατικανό, αλλά αυτή τη φορά ως απλός εκπρόσωπος της Δημοκρατίας. Πολέμησε την άποψη του Domenico Morosini, ο οποίος είχε εισβάλλει και καταλάβει εδάφη του Παπικού Κράτους, και επέβαλλε την άποψη πως θα πρέπει να υπάρχει συνεχής ειρήνη με τον Πάπα.
Επιστρέφοντας στη Βενετία, το 1559 ο Nicolò da Ponte εξελέγη έκτακτος πρεσβευτής στο νέο βασιλιά της Γαλλίας, του δεκαπεντάχρονου Φραγκίσκου ΙΙ (ο οποίος βασίλεψε μόνο μερικούς μήνες). Τα επόμενα χρόνια συνέχισε να είναι ο κύριος εκπρόσωπος της Βενετίας σε κρίσιμες αποστολές στο εξωτερικό.
Από τον Νοέμβριο του 1569, όταν οι προθέσεις των Τούρκων για κατάληψη της Κύπρου ήταν ήδη σαφείς, ο Nicolò da Ponte μίλησε στη Γερουσία κατά της πρότασης για ενίσχυση της άμυνας της Κύπρου, αφού έβλεπε πως δεν μπορούσαν στρατιωτικά οι Βενετοί να αντιπαρατεθούν με επιτυχία, προτάσσοντας την συμμαχία του Πάπα και των Ισπανών. Ταυτόχρονα, για να κερδίσει χρόνο, υπέγραψε συμφωνία ειρήνης με τους Τούρκους. Γι’ αυτό, το 1573, στάλθηκε στη Ρώμη στην Αγία Έδρα, με καθήκον να υπερασπιστεί και να εξηγήσει στον Πάπα τους λόγους της υπογραφής αυτής της συμφωνίας ειρήνης.
Ο Nicolò da Ponte πεθαίνει στη Βενετία στις 30 Ιουλίου 1585 σε ηλικία 94 ετών.
Κατά τη διάρκεια της ηγεμονίας του ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που έκανε (και που μας ενδιαφέρει πολύ) ήταν η νομισματική μεταρρύθμιση. Μέχρι τότε, το πανίσχυρο συμβούλιο των δέκα αλλά και η Γερουσία ήλεγχαν και παρέμβαιναν σε κάθε διαδικασία του νομισματοκοπείο μέσω των αρμοδιοτήτων που είχαν. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μεγάλη διαφθορά, συχνά σκάνδαλα και γενικά κατάχρηση δημοσίου χρήματος. Ο Da Ponte εξέδωσε μια σειρά από διατάγματα για την καταπολέμηση των φαινομένων αυτών που αφορούσαν τη λειτουργία του νομισματοκοπείου, τους δοκιμαστές, τους τρόπους αγοράς χρυσού και αργύρου, την κατασκευή νομισμάτων και ειδικότερα τον έλεγχο για τον περιορισμό των σοβαρών δαπανών που χρησιμοποιούνταν για καταχρήσεις και απάτες.
Ένα παράδειγμα εκτεταμένης απάτης είναι πως το νομισματοκοπείο άρχισε να κόβει το συγκεκριμένο νόμισμα που σας παρουσιάζω με βάρος περίπου 27,5 γραμμάρια αντί του νόμιμου που ήταν 31,68-31,70.
Έτσι, σύμφωνα με διατάγματα, αυτά τα ελλιποβαρή κέρματα, εάν βρίσκονταν στις εμπορικές συναλλαγές ή καταγγέλλονταν από τον παραλήπτη τους, κατάσχονταν αμέσως ως περιουσία του αρχικού ιδιοκτήτη, ο οποίος συλλαμβάνονταν αμέσως και οδηγούνταν στον διοικητή του λιμανιού. Καθιέρωσε την άμεση κύρωση, συνήθως ίση με είκοσι φορές το είδος του νομίσματος που κατασχέθηκε, και αν ο συλληφθείς δεν είχε να πληρώσει με μετρητά ο απατημένος μπορούσε να κατασχέσει το εμπόρευμά του (μέγιστος χρόνος παραμονής στη φυλακή για έρευνα και υπολογισμό εμπορεύματος δύο ημέρες), ή αν το ποσό ήταν μεγάλο, φυλακή που επιβάλλονταν από τον διοικητή για το σύνολο του ποσού.
Άλλα παραδείγματα: Το διάταγμα της 13ης Ιουλίου 1581 διέτασσε την επανακατασκευή των δειγμάτων χρυσών και ασημένιων νομισμάτων και την αυστηρή φύλαξή τους, καθώς τα προηγούμενα είχαν χαθεί.
Την ίδια ημέρα, με άλλο διάταγμα απαγορεύονταν η κοπή κερμάτων χαμηλού βαθμού, όπως οι gazzette των 8 και 20 soldi χωρίς ειδική άδεια του συμβουλίου.
Με διάταγμα της 27ης Σεπτεμβρίου 1581 ορίζεται πως οι προμηθευτές μετάλλων θα αντικαθίστανται κάθε 2 χρόνια. Στις 2 Απριλίου 1578, με άλλο διάταγμα προβλέπονταν κατάσχεση και πρόστιμο σε όσους έκοβαν σε άλλα νομισματοκοπεία, εκτός Βενετίας νομίσματα των 40 soldi.
Το διάταγμα του 1578 πιστοποιεί την ισοτιμία των καινούργιων νομισμάτων:
lire 8 = scudo s.giustina (γιατί είχαν την Αγία Ιουστίνη) (160 soldi).
Lire 7 = scudo della croce (γιατί είχαν τον σταυρό) (140 soldi).
Lire 4 = μισό scudo s.giustina (80 soldi).
Lire 3,5 = μισό scudo della croce (70 soldi).
Το διάταγμα του 1584 πιστοποιεί ότι το χρυσό δουκάτο άξιζε 8 lire και 12 soldi, αυτό το νόμισμα αυξήθηκε αργότερα σε 9 lire. Επίσης αυξήθηκαν όλα τα παραπάνω ασημένια νομίσματα ως εξής:
Το scudo s. giustina των 160 soldi από lire 8 σε lire 8,5.
Η σημερινή διακόσμηση της Sala del Maggior Consiglio (Αίθουσα του Μεγάλου Συμβουλίου) έγινε μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 1577 κατά τη διάρκεια της οποίας καταστράφηκε η γοτθική οροφή και οι τοιχογραφίες. Στη θέση της κατασκευάστηκε μια τεράστια επίπεδη οροφή, σύμφωνα με τα γούστα της εποχής, με επιχρυσωμένα κεραμίδια, γλυπτά σε ανάγλυφα, που πλαισιώθηκαν μια σειρά από έργα ζωγραφικής. Οι καμβάδες αφιερώθηκαν, θεματικά, στον Δοξασμό της Βενετίας, σε ανάμνηση των πολυάριθμων στρατιωτικών επιχειρήσεων στην Ανατολή ή στην ενδοχώρα από τα ενετικά στρατεύματα. Το έργο ολοκληρώθηκε και υποστηρίχθηκε από τον Nicolò da Ponte και αποτελεί ένα από τα κύρια αξιοθέατα όλης της Ευρώπης αυτού του είδους. Αυτός ο πίνακας του Jacopo Tintoretto του 1584 που ονομάζεται «Ο Θρίαμβος του Δόγη Nicolò da Ponte» είναι ένας από τους μεγάλους κεντρικούς πίνακες στην οροφή της Sala del Maggior Consiglio (1170 x 690). Παρουσιάζει την αλληγορική μορφή της Βενετίας που προσφέρει ένα δάφνινο στεφάνι στο Δόγη Nicolò da Ponte, συνοδευόμενο από τους γερουσιαστές.
Εμφάνιση μηνυμάτων
